Xót ruột là gì? Nguyên nhân và các cải thiện cồn cào ruột

Cồn cào ruột hoặc xót ruột không phải là cảm giác hiếm gặp, xuất phát từ nhiều lý do khác nhau như đói bụng, vừa uống cà phê hoặc thiếu ngủ,... Nếu bạn thường xuyên cảm thấy bụng cồn cào ngay cả khi vừa mới ăn xong. Đừng chủ quan vì đó có thể là một cảnh báo về sức khỏe.

Như thế nào là xót ruột?

Xót ruột là thuật ngữ dùng để chỉ cảm giác khó chịu, nôn nao trong dạ dày và có thể kèm theo một số triệu chứng như: 

• Có cảm giác cồn cào ngay cả khi mới ăn no;
• Đau, rát ở thượng vị;
• Ợ hơi, ợ chua;
• Buồn nôn.

Bản chất của xót ruột là sự nhạy cảm của niêm mạc dạ dày khi mất đi lớp chất nhầy bảo vệ trước tác động của dịch vị, axit tiêu hóa,…

Nguyên nhân xót ruột 

Thực phẩm

Đói là nguyên nhân phổ biến nhất gây xót ruột nhưng cũng có trường hợp cơ thể cảm thấy đói ngay cả khi không cần nạp thêm calo. Điều này được giải thích là do sự tương tác giữa hormone insulin và ghrelin, khi nồng độ insulin thấp, hormone gây đói tăng lên. 

Có một số thực phẩm đóng gói chứa carbohydrate đơn giản và nhiều đường nên khi ăn vào gây tăng insulin đột ngột nhưng cũng giảm nhanh chóng. Kết quả là não bộ sản sinh ra hormone đói gây cảm giác xót ruột dù mới ăn trước đó chưa lâu. Ngoài ra, ăn quá nhiều đồ cay hoặc chua cũng có thể gây cảm giác cồn cào trong ruột. 

Một số thực phẩm đóng gói chứa carbohydrate và đường khiến cơ thể cảm thấy đói giả mặc dù mới ăn xong gây xót ruột

Khát nước

Nhiều người cảm thấy xót ruột và cồn cào bụng khi khát nước. Mất nước khiến cơ sinh ra hiện tượng này cùng với các triệu chứng đi kèm như run tay, khó chịu, chóng mặt,…

Tác động của môi trường

Trên thực tế, có những người đột nhiên cảm thấy cồn cào và xót ruột như bị đói vì bị kích thích bởi hình ảnh thức ăn hấp dẫn hoặc khi ngửi thấy mùi thức ăn, cơn đói cồn cào này không xuất phát từ nhu cầu ăn uống nhưng cảm giác gợi lên rất thật. 

Tâm lý căng thẳng

Tinh thần căng thẳng, lo lắng có thể khiến cơ thể muốn ăn ngay cả khi dạ dày không có nhu cầu. Xót ruột lúc này là tín hiệu nhầm lẫn giữa cảm giác đói và tín hiệu từ não.

Vấn đề sức khỏe

Loét dạ dày là một tình trạng phổ biến gây xót ruột. Một số triệu chứng thường gặp: 

• Buồn nôn và đau bụng ngay cả sau khi ăn no;
• Đau rát âm ỉ kéo dài ở vùng bụng trên;
• Ợ chua, ợ hơi;
• Mệt mỏi, chán ăn;
• Buồn nôn;
• Biểu hiện của rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, phân sống.

Ngoài ra, người bệnh tiểu đường đôi khi cũng cảm thấy không khỏe do lượng đường trong máu thay đổi đột ngột dẫn đến cảm giác đói tăng lên. Có một số loại thuốc, trong đó có thuốc chống trầm cảm, có khả năng can thiệp vào não và gây kích thích não, giải phóng hormone đói tạo ra hiện tượng xót ruột.

Loét dạ dày là một tình trạng phổ biến gây xót ruột

Bí quyết cải thiện tình trạng xót ruột

Ăn đúng giờ

Hormone đói ghrelin được giải phóng để báo hiệu rằng bạn nên nạp thức ăn vào cơ thể. Do đó, hãy cố gắng ăn uống đúng giờ để tránh bị xót ruột. Mang theo đồ ăn nhẹ lành mạnh, ít calo như trái cây và bánh quy khi đi ra ngoài nếu không thể đảm bảo ăn đúng giờ.

Chọn thực phẩm nhiều dinh dưỡng

Để tránh bị xót ruột hay suy giảm chỉ số bằng thực phẩm lành mạnh như:

• Trái cây tươi;
• Các sản phẩm từ sữa ít chất béo;
• Protein như các loại hạt, đậu lăng và thịt gia cầm bỏ da;
• Chọn chất béo lành mạnh có trong quả bơ, ô liu, quả hạch,...
• Các loại ngũ cốc nguyên hạt bao gồm gạo lứt, yến mạch, quinoa và các sản phẩm từ lúa mì nguyên cám. 

Ngoài ra, hãy cố gắng hạn chế thực phẩm nhiều đường, muối, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế như bánh mì trắng, cơm trắng hoặc mì ăn liền, chỉ nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải.

Ăn thực phẩm ít calo

Một số thực phẩm ít calo sẽ làm no bụng nhanh chóng nhưng không gây tăng cân như salad, sinh tố, súp rau, rau củ quả hấp,..

Uống nhiều nước

Để giảm tình trạng xót ruột, bạn nên uống đủ nước mỗi ngày. Bên cạnh đó hạn chế thức uống lợi tiểu như trà và cà phê vì những đồ uống này có thể dẫn đến mất nước,... 

Ngủ đủ giấc

Bạn có thể chống lại cảm giác cồn cào ruột do thiếu ngủ bằng cách tạo thói quen đi ngủ và thức dậy cùng một khung giờ. Giấc ngủ nên kéo dài từ 7-9 tiếng để đảm bảo năng lượng cho cơ thể. Ngoài ra, không thức khuya giúp ngăn ngừa tình trạng xót ruột hoặc cồn cào vào ban đêm.

Ăn chậm nhai kỹ

Để tránh cồn trong dạ dày, khi ăn hãy tập trung thưởng thức hương vị và kết cấu của món ăn bằng cách nhai kỹ. Ngoài ra, bạn không nên vừa ăn vừa xem phim hay đọc sách. Thói quen này khiến dạ dày hoạt động kém hiệu quả hơn, làm cho thức ăn khó tiêu hóa và gây ra các vấn đề sức khỏe khác ngoài đau bụng. 

Để tránh xót ruột, khi ăn hãy tập trung thưởng thức hương vị và kết cấu của món ăn bằng cách nhai kỹ

Đánh lạc hướng tình trạng xót ruột

Bạn có thể cố gắng phớt lờ cơn xót ruột không xuất phát từ nhu cầu thực phẩm. Một số cách để đánh lạc hướng bản thân khỏi cảm giác này là:

• Đọc sách;
• Dọn dẹp nhà cửa;
• Làm việc;
• Tập thể dục;
• Nói chuyện với mọi người.

Một số thực phẩm giảm xót ruột

Có một số thực phẩm hỗ trợ giảm cảm giác xót ruột như:

• Đu đủ: Ăn đu đủ giúp nhuận tràng, kích thích tiêu hoá và chống táo bón.
• Gừng: Có tính ấm, kháng viêm tự nhiên. Khi bị xót ruột chỉ cần uống nước gừng ấm vào buổi sáng để giảm xót ruột, ợ chua,...
• Cơm gạo trắng: Đây là thực phẩm có hàm lượng tinh bột cao giúp hấp thu bớt axit dạ dày ngăn ngừa tình trạng dư axit, từ đó làm giảm cơn đau dạ dày hoặc xót ruột.

Thật không dễ chịu khi có cảm giác xót ruột, cồn cào như đói. Đôi khi tình trạng này do thói quen ăn uống không lành mạnh. Do đó, bạn nên thay đổi và duy trì lối sống lành mạnh như ăn uống điều độ, ăn chậm nhai kỹ, không thức khuya,... để cải thiện tình trạng về đường ruột hiệu quả hơn.

Cao Hiếu

Nguồn tham khảo: Medlatec