Xương chũm là gì? Có chức năng thế nào đối với cơ thể?

Xương chũm là một phần trong toàn bộ hệ thống xương của con người, đảm nhận nhiều chức năng nhất định. Hiểu rõ thông tin về xương chũm và các bệnh về xương khớp liên quan đến xương này giúp bạn phòng ngừa hiệu quả hơn.

Xương chũm là gì?

Phần xương nhỏ nhô ra phía sau tai của bạn là xương chũm. Là một trong 22 xương sọ, xương sau tai này là điểm kết nối của các cơ chính ở cổ và đầu, dây thần kinh và các mô. Với vị trí của xương chũm nằm gần tai, bất kỳ nhiễm trùng nào ở tai hoặc cú đánh vào vùng đầu này đều có thể làm hỏng xương quan trọng này.

Cấu tạo

Xương chũm có hình nón. Nó có một rãnh sâu ở bề mặt bên trong gọi là hố hai lá, theo đó gắn vào cơ (cơ tạo điều kiện cho việc nhai, nuốt và nói). Rãnh chẩm nằm trên mỏm chũm. Nó chứa động mạch chẩm, cung cấp máu cho các cơ ở phía sau cổ. Mỏm chũm cũng có một phần rỗng chứa các tế bào khí xương chũm, giao tiếp với tai giữa. Các tế bào chũm không phát triển cho đến tuổi dậy thì. Cấu tạo của xương chũm khá phức tạp.

Mặt ngoài:

• Mỏm chũm: Đây là phần nhô ra nhất của xương chũm. Nó có thể được sờ thấy ngay sau tai.
• Rãnh chũm: Đây là rãnh nằm giữa mỏm chũm và vùng chũm. Nó chứa cơ ức đòn chũm.
• Gai Henle: Đây là một mấu nhọn nằm ở phía dưới mỏm chũm. Nó là điểm bám của dây thần kinh chẩm.
• Vùng chũm: Đây là phần phình ra của xương chũm nằm phía sau mỏm chũm. Nó chứa các tế bào khí chũm.

Mặt trong:

• Hốc chũm: Đây là hốc nằm ở mặt trước của xương chũm. Nó chứa khớp thái dương hàm.
• Ống tai ngoài: Đây là ống dẫn từ tai ngoài đến màng nhĩ. Nó được bao quanh bởi xương chũm.
• Vách ngăn tai: Đây là vách ngăn chia ống tai ngoài thành hai phần.
• Mặt trước của hòm nhĩ: Đây là phần mặt trước của hòm nhĩ. Nó được hình thành bởi xương chũm.

Mặt dưới:

• Rãnh sigmoid: Đây là rãnh nằm ở mặt dưới của xương chũm. Nó chứa tĩnh mạch cảnh bên.
• Mỏm vú: Đây là một mấu nhọn nằm ở mặt dưới của xương chũm. Nó là điểm bám của cơ ức đòn chũm.

Cấu tạo bên trong:

• Tế bào khí chũm: Đây là các hốc khí nằm trong xương chũm. Chúng có liên quan đến việc thông khí tai giữa và điều chỉnh áp suất trong tai.
• Hang chũm: Đây là hốc khí lớn nhất trong xương chũm. Nó nằm ở trung tâm của khối tế bào khí
• Ống thông hang: Đây là ống dẫn từ hang chũm đến tai giữa.

Xương chũm được cấu tạo bởi hai loại mô xương chính:

• Xương xốp: Đây là loại mô xương mềm và xốp. Nó được tìm thấy trong vùng chũm và chứa các tế bào khí chũm.
• Xương đặc: Đây là loại mô xương cứng và đặc. Nó được tìm thấy ở mỏm chũm và các phần khác của xương chũm.

Xương chũm được nối với các xương khác của hộp sọ bằng các khớp:

• Khớp thái dương hàm: Khớp này nối xương chũm với xương hàm dưới. Nó cho phép cử động hàm dưới.
• Khớp sọ chũm: Khớp này nối xương chũm với xương thái dương. Nó giúp cố định hộp sọ.

Vị trí

Xương chũm nằm ở đáy xương thái dương ở mỗi bên của hộp sọ. Những cấu trúc này là những vết lồi xương mà bạn có thể cảm nhận được phía sau dái tai của mình. 

• Đỉnh của xương chũm được bao bọc bởi một phần xương thái dương, gọi là góc xương chũm. 
• Mặt trước của mỏm chũm giáp với phần màng nhĩ của xương thái dương, nơi chứa phần bên ngoài của ống tai. 
• Mặt sau của xương chũm được bao quanh bởi phần vảy của xương chẩm - phần hộp sọ nằm ở phía sau đầu.

Chức năng của xương chũm đối với cơ thể

Khi âm thanh đi qua ống tai ngoài, nó sẽ truyền đến màng nhĩ. Màng nhĩ sẽ rung động khi tiếp xúc với âm thanh. Các rung động này sẽ được truyền đến xương chũm. Xương chũm sẽ rung động theo các rung động của màng nhĩ. Các rung động này sẽ được truyền đến xương đá và cuối cùng đến tai trong. Tai trong sẽ chuyển đổi các rung động này thành tín hiệu điện, được truyền đến não để xử lý.

Chức năng chính của xương chũm là truyền âm thanh từ tai ngoài đến tai trong. Xương chũm là một xương xốp, chứa nhiều tế bào khí. Các tế bào khí này giúp giảm trọng lượng của xương chũm và giúp truyền âm thanh.

Ngoài ra, xương chũm còn có các chức năng phụ sau:

• Hỗ trợ các cơ của tai giữa: Xương chũm hỗ trợ các cơ của tai giữa, giúp điều chỉnh áp lực của không khí trong tai giữa.
• Giúp cân bằng: Xương chũm có thể giúp cân bằng bằng cách truyền các rung động từ tai trong đến não.

Viêm tai xương chũm: Bệnh lý thường gặp tại xương chũm

Viêm tai xương chũm là một bệnh lý nguy hiểm do vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng tại các tế bào khí trong xương chũm, khu vực bao quanh tai trong và tai giữa. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này nhưng đặc biệt là do viêm tai giữa nhưng không được điều trị. Do vị trí đặc biệt của xương chũm, nơi tập trung nhiều cấu trúc quan trọng, viêm tai xương chũm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. 

Tác động đối với sức khỏe

Dưới đây là một số tác động tiêu cực của bệnh đối với sức khỏe.

Ảnh hưởng đến thính lực:

• Mất thính lực: Viêm tai xương chũm có thể gây tổn thương đến các cấu trúc trong tai, dẫn đến mất thính lực hoàn toàn hoặc một phần.
• Ù tai: Người bệnh có thể cảm nhận tiếng ù ù, ong ong trong tai, ảnh hưởng đến khả năng nghe và gây ra sự khó chịu.

Đau nhức và khó chịu:

• Đau tai: Đau nhức dữ dội là triệu chứng phổ biến nhất của viêm tai xương chũm. Đau có thể lan ra vùng thái dương, gáy và vai.
• Sưng tấy: Vùng tai và sau tai có thể sưng tấy, đỏ bừng.
• Chảy mủ tai: Mủ chảy ra từ ống tai, có mùi hôi khó chịu.

Biến chứng nguy hiểm:

• Viêm màng não: Viêm màng não là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm tai xương chũm. Vi khuẩn từ ổ nhiễm trùng có thể lan vào màng não, gây ra tình trạng viêm nhiễm và tổn thương nguy hiểm.
• Áp xe não: Áp xe não là một biến chứng nghiêm trọng khác, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Liệt dây thần kinh mặt: Viêm tai xương chũm có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt, dẫn đến tình trạng liệt dây thần kinh, khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong việc cử động khuôn mặt.
• Thuyên tắc mạch máu: Áp xe có thể vỡ và di chuyển vào mạch máu, gây ra thuyên tắc mạch máu, ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Viêm tai xương chũm gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng nghe, sinh hoạt và làm việc của người bệnh. Điều này có thể dẫn đến stress, lo lắng, giảm sút chất lượng cuộc sống.

Lời khuyên cho người bệnh

Người mắc bệnh viêm tai xương chũm cần chú ý một số vấn đề sau:

• Khi có các triệu chứng nghi ngờ viêm tai xương chũm, cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Điều trị triệt để viêm tai xương chũm để ngăn ngừa biến chứng.
• Tăng cường sức đề kháng để phòng ngừa bệnh.

Như vậy, chúng ta đã giải đáp được “Xương chũm là gì và có chức năng như thế nào với cơ thể?” cũng như dấu hiệu về bệnh lý viêm xương chũm. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích được cho bạn trong quá trình chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Rách dây chằng là do đâu và dấu hiệu nhận biết thế nào?
• Tăng trương lực cơ ở trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị