Ung thư vú đa ổ: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Ung thư vú đa ổ là gì?

Ung thư vú đa ổ là một dạng ung thư vú trong đó có từ hai khối u trở lên phát triển trong cùng một vú và nằm trong cùng một khu vực (cùng một vùng hoặc cùng một góc phần tư của vú). Các khối u này thường xuất phát từ một khối u nguyên phát ban đầu. Cần phân biệt ung thư vú đa ổ với với ung thư vú đa tâm - các khối u không có cùng nguồn gốc và thường nằm ở các vùng khác nhau của vú.

Ung thư vú đa ổ chiếm từ 10%-60% các trường hợp ung thư vú, tùy theo định nghĩa và phương pháp chẩn đoán.

Ung thư vú đa ổ không nhất thiết là dạng ung thư tiến triển hoặc xâm lấn hơn. Tiên lượng bệnh phụ thuộc vào đặc điểm của khối u nguyên phát lớn nhất. Nguy cơ di căn và tỷ lệ tái phát của ung thư vú đa ổ cao hơn so với ung thư vú đơn ổ, dẫn đến khả năng lây lan đến hạch bạch huyết và các cơ quan khác trong cơ thể, ảnh hưởng đến kết quả điều trị và tiên lượng.

Ung thư vú không xâm lấn

Còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ, loại này vẫn nằm trong vị trí ban đầu và chưa xâm lấn các mô lân cận. Loại ung thư vú này chưa lan ra ngoài lớp phủ của ống dẫn sữa, được gọi là biểu mô ống tuyến vú.

• Ung thư biểu mô ống tuyến vú tại chỗ: Ban đầu phát triển trong ống tuyến vú và các chuyên gia coi đây là loại ung thư không xâm lấn. Việc mắc loại ung thư này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư trở lại của một người so với người chưa từng mắc ung thư vú.
• Ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ: Không được coi là một loại ung thư. Tuy nhiên, những thay đổi không phải ung thư này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, những người mắc loại ung thư này có nguy cơ mắc ung thư vú xâm lấn ở cả hai bên vú cao hơn từ 7 đến 12 lần.

Ung thư vú xâm lấn

Ung thư vú xâm lấn có khả năng di căn sang các mô lân cận ở vú và có thể sang các bộ phận khác của cơ thể. Ung thư vú xâm lấn có tính chất nguy hiểm hơn. Có hai loại ung thư vú xâm lấn chính:

• Ung thư biểu mô ống tuyến vú xâm lấn: Một dạng ung thư vú di căn ngoài ống tuyến vú và vào mô vú xung quanh. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, đây là loại ung thư vú phổ biến nhất, chiếm 80% trong số tất cả các chẩn đoán ung thư vú.
• Ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn: Một dạng ung thư vú đã lan ra ngoài tiểu thùy và vào mô vú xung quanh. Loại ung thư này chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tất cả các chẩn đoán ung thư vú. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho rằng tỷ lệ này là khoảng 10% trong tổng số ung thư vú xâm lấn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vú đa ổ

Các triệu chứng có thể nhận biết khi có thay đổi ở vú:

• Sưng;
• Da vùng vú bị lúm đồng tiền;
• Đau nhức;
• Núm vú bị tụt vào trong;
• Da vú bị đỏ, ngứa, bong tróc hoặc kích ứng;
• Dịch chảy ra từ núm vú, có thể có màu vàng, dạng mủ, đặc hoặc lỏng.

Các triệu chứng toàn thân khác của ung thư vú:

• Mệt mỏi;
• Đau trong xương (do tổn thương di căn đến xương);
• Sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Buồn nôn, chán ăn;
• Vàng da (do tổn thương di căn đến gan);
• Khó thở, ho;
• Đau đầu, nhìn đôi.

Biến chứng của ung thư vú đa ổ

Khi các chuyên gia so sánh ung thư vú đa ổ với ung thư vú đơn ổ, ung thư đa ổ có thể có nguy cơ tái phát cao hơn. Một phân tích tổng hợp từ năm 2019 bao gồm 17 nghiên cứu so sánh và 7 loạt ca bệnh, tổng cộng có 3537 người trải qua phẫu thuật bảo tồn vú. Phân tích đã chứng minh tỷ lệ tái phát từ 2% đến 23% sau phẫu thuật bảo tồn vú ở ung thư vú đa ổ đa trung tâm với thời gian theo dõi trung bình là 59,5 tháng. Đây là tỷ lệ tương đương với tỷ lệ cắt bỏ vú. Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu đều cho thấy điều này, vì vậy cần có thêm nhiều nghiên cứu.

Tỷ lệ sống sót tương đối sau 5 năm đối với những người mắc ung thư vú như sau:

• Tại chỗ (không lan rộng): 99%
• Khu vực (lan rộng tại chỗ đến các cấu trúc lân cận hoặc hạch bạch huyết): 86%
• Di căn xa (di căn đến các vùng khác của cơ thể): 31%
• Tỷ lệ chung cho tất cả các giai đoạn: 91%

Tỷ lệ sống sót chung đối với ung thư vú đa ổ phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

• Tuổi;
• Tình trạng sức khỏe tổng thể;
• Kích thước khối u;
• Đáp ứng của ung thư với phương pháp điều trị;
• Ung thư đã di căn hay chưa.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây hoặc có bất kỳ nghi ngờ nào về sức khỏe của vú, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Sưng, đau hoặc da vùng vú bất thường;
• Phát hiện khối u bất thường khi tự kiểm tra vú;
• Núm vú bị tụt vào trong hoặc chảy dịch bất thường (màu vàng, máu, hoặc dạng mủ);
• Da vú bị đỏ, ngứa, bong tróc hoặc kích ứng kéo dài;
• Mệt mỏi hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Có tiền sử ung thư vú hoặc tiền sử gia đình bị ung thư vú.

Nguyên nhân khiến các tế bào vú phát triển mất kiểm soát và hình thành ung thư cho đến nay vẫn đang được nghiên cứu. Tuy nhiên, có một số yếu tố và thói quen được cho là ảnh hưởng đến gen, khiến các gen bị hư hỏng hoặc đột biến, tế bào không còn nhận được tín hiệu dừng phân chia hoặc sửa chữa DNA, dẫn đến sự phát triển không kiểm soát và hình thành khối u.

Đột biến gen BRCA1 và BRCA2

Hai gen này chịu trách nhiệm sản xuất protein giúp sửa chữa DNA và duy trì sự ổn định của tế bào. Khi bị đột biến, chức năng sửa chữa DNA bị mất, dẫn đến sự phát triển bất thường của tế bào vú. Phụ nữ mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2 có nguy cơ mắc ung thư vú lên tới 50-85%, cao hơn nhiều so với nguy cơ trung bình 12%.

Đột biến BRCA cũng làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng và ung thư cả hai vú.

Nam giới mang đột biến BRCA có nguy cơ cao mắc ung thư vú và các loại ung thư khác.

Tiền sử gia đình

Ngay cả khi không có đột biến gen BRCA, tiền sử gia đình mắc ung thư vú cũng làm tăng nguy cơ:

• Mẹ, chị em gái hoặc con gái bị ung thư vú trước tuổi 40 hoặc có hai người mắc bệnh trước tuổi 50.
• Cha, con trai, ông nội, cháu trai hoặc chú/bác mắc ung thư vú ở bất kỳ độ tuổi nào.
• Hai hoặc nhiều người thân trực hệ (bố mẹ, ông bà, con cái, anh chị em, cô dì chú bác) mắc ung thư vú.
• Người thân mắc ung thư vú và một người khác mắc ung thư buồng trứng.
• Người thân mắc ung thư ở cả hai bên vú.