20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt trong y học cổ truyền

Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người ngày càng chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình. Xoa bóp bấm huyệt tại nhà là một phương pháp tự chăm sóc rất đơn giản, không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn hỗ trợ điều trị bệnh một cách hiệu quả. Cùng khám phá 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt theo y học cổ truyền qua bài viết dưới đây.

Xoa bóp bấm huyệt là gì?

Xoa bóp bấm huyệt là phương pháp trị liệu y học cổ truyền sử dụng tay tác động lên các huyệt đạo trên cơ thể để điều hòa khí huyết, thông kinh lạc, giảm đau nhức, cải thiện sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

Kỹ thuật xoa bóp bấm huyệt bao gồm:

• Xoa bóp: Dùng tay tác động lực lên các cơ, da thịt để làm giãn cơ, tăng cường lưu thông máu, giảm đau nhức.
• Bấm huyệt: Dùng ngón tay hoặc dụng cụ chuyên dụng ấn vào các huyệt đạo trên cơ thể để kích thích huyệt đạo, điều hòa khí huyết, thông kinh lạc.

Lợi ích của xoa bóp bấm huyệt

Trước khi điểm qua 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt phổ biến nhất, hãy cùng tìm hiểu về lợi ích của xoa bóp bấm huyệt đối với sức khỏe dưới đây:

• Giảm đau nhức: Xoa bóp bấm huyệt mang lại hiệu quả trong việc giảm đau nhức cơ bắp, khớp xương, đau đầu, đau bụng kinh,...
• Cải thiện hệ tiêu hóa: Kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, tăng cường nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và hấp thu dưỡng chất.
• Cải thiện tuần hoàn máu: Xoa bóp bấm huyệt giúp tăng cường lưu thông máu, vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các cơ quan trong cơ thể hiệu quả hơn. Giúp da dẻ hồng hào, tươi trẻ và giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Tăng cường lưu thông khí huyết, kích thích sản sinh tế bào bạch cầu, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
• Giảm căng thẳng: Thư giãn cơ bắp, giải tỏa căng thẳng, lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính: Điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, hen suyễn,...
• Làm đẹp da: Tăng cường lưu thông máu đến da, kích thích sản sinh collagen, làm đẹp da, giảm nếp nhăn và trẻ hóa da mặt.

20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt trong y học cổ truyền

Xoa bóp bấm huyệt bao gồm 20 kỹ thuật cơ bản, được chia thành bốn nhóm chính: Các kỹ thuật trên da, các kỹ thuật tác động vào cơ, các kỹ thuật tác động lên huyệt, và các kỹ thuật tác động lên khớp. Dưới đây là 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt trong y học cổ truyền:

Các thủ thuật tác động trên da

Các thủ thuật tác động trên da trong xoa bóp bấm huyệt gồm có:

• Xát: Thầy thuốc sử dụng gốc gan bàn tay hoặc mô ngón tay để xát lên da theo hướng thẳng như đi lên, đi xuống, sang phải, sang trái. Thủ thuật này giúp thông kinh lạc, dẻo gân cốt, giảm đau và sưng.
• Xoa: Dùng vân ngón tay hoặc gốc bàn tay xoa tròn trên da chỗ đau để lý khí hòa trung, thông khí huyết, giảm đau và sưng.
• Miết: Sử dụng vân ngón tay cái miết chặt vào da và miết theo hướng lên, xuống, sang phải, sang trái để khai khiếu, trấn tĩnh và bình can giáng hoả.
• Phân: Dùng vân các ngón tay để từ cùng một điểm rẽ ra hai bên da ngược nhau, thường áp dụng ở đầu, mặt, ngực, lưng để hành khí, tán huyết và bình can giáng hoả.
• Hợp: Sử dụng các ngón tay từ hai điểm khác nhau trên da đi ngược chiều và đến cùng một điểm, thường dùng ở bụng, lưng, ngực để bình can giáng hoả và trợ chính khí.
• Véo: Dùng ngón tay kẹp và kéo da lên, thường dùng ở lưng, trán để bình can giáng hoả, thanh nhiệt và khu phong tán hàn.
• Phát: Sử dụng lòng bàn tay giữa các ngón tay khít lại và phát từ nhẹ đến nặng vào chỗ bị bệnh, thường áp dụng ở vai, thắt lưng, tứ chi, bụng để thông kinh lạc, mềm cơ và giảm sức căng.

Các thủ thuật tác động lên cơ

Các thủ thuật tác động lên cơ trong xoa bóp bấm huyệt bao gồm:

• Day: Đây là một trong 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt sử dụng gốc bàn tay, mô ngón tay út, hoặc mô ngón tay cái để áp dụng áp lực xuống và di chuyển trên da, thường làm ở các vùng cơ dày như bụng.
• Đấm: Nắm chặt và dùng ô mô út đấm vào vùng cơ, thường áp dụng ở các vùng như lưng, mông, đùi.
• Bóp: Sử dụng các ngón tay để bóp vào các điểm huyệt, vừa bóp vừa kéo da lên, thường áp dụng ở cổ, gáy, vai, nách, lưng trên, mông và tứ chi.
• Chặt: Duỗi thẳng bàn tay và dùng ô mô út để chặt liên tiếp vào vùng cơ, thường áp dụng ở các vùng như lưng, mông, đùi.
• Lăn: Sử dụng mu bàn tay, ô mô út, hoặc các khớp ngón tay để lăn trên da thịt với áp lực nhất định, thường làm ở các vùng đau.
• Vờn: Cong bàn tay và chuyển động ngược chiều để kéo theo da thịt, thường làm ở tay, chân, vai, lưng, sườn.

Các thủ thuật tác động lên huyệt

• Day huyệt: Dùng ngón tay cái hoặc ngón giữa ấn lên huyệt, sau đó di chuyển ngón tay theo đường tròn. Động tác này kích thích thông kinh lạc và giúp giảm đau, sưng.
• Ấn: Sử dụng ngón tay, gốc gan bàn tay, mô ngón tay cái hoặc mô ngón tay út ấn vào các huyệt trên cơ thể người bệnh. Tác động này giúp thông kinh lạc và giảm đau, sưng.
• Bấm: Thầy thuốc cắt ngắn móng tay để bấm vào các huyệt, thường sử dụng ngón tay cái. Động tác bấm từ từ và duy trì áp lực trong khoảng một phút khiến người bệnh cảm thấy nhẹ nhõm.
• Điểm huyệt: Dùng đầu ngón tay cái hoặc đốt thứ 2 của ngón trỏ hoặc ngón giữa, đưa sức ấn thẳng vào huyệt hoặc vị trí nhất định. Đây là thủ thuật mạnh nhất trong xoa bóp, thường áp dụng ở mông, lưng, thắt lưng và tứ chi.

Các thủ thuật tác động lên khớp

• Vê: Dùng ngón tay trỏ và ngón cái để vê thẳng vào các ngón tay, ngón chân và các khớp nhỏ. Thủ thuật này có tác dụng làm trơn khớp, thông khí huyết.
• Rung: Người bệnh ngồi thẳng, hai tay buông thõng, hơi nghiêng người về phía bên kia. Thầy thuốc đứng, nắm cổ tay người bệnh, kéo hơi căng và rung từ nhẹ đến nặng như làn sóng từ tay lên vai, vừa rung vừa đưa tay bệnh nhân lên xuống từ từ và cuối cùng giật nhẹ một cái. Thủ thuật rung làm trơn khớp, giảm nhiệt, mềm cơ, giảm mỏi mệt.
• Vận động: Thủ thuật này khi thực hiện ở khớp vai được thực hiện bằng cách một tay cố định phía trên khớp, một tay cầm cánh tay người bệnh và vận động khớp theo phạm vi hoạt động bình thường. Kéo giãn khớp khi vận động và chú ý đến phạm vi hoạt động của khớp để tránh làm quá mạnh gây đau. 

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt trong y học cổ truyền. Bên cạnh 20 thủ thuật xoa bóp bấm huyệt, bạn cũng có thể tham khảo thêm các phương pháp chăm sóc sức khỏe khác như yoga, thiền, massage,... để có một cơ thể khỏe mạnh và tinh thần thư thái.