Ăn uống an toàn trong mùa mưa lũ: Cần lưu ý gì?

Trong mùa mưa lũ, tình trạng ô nhiễm nguồn nước và môi trường ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật, nấm mốc và ký sinh trùng phát triển mạnh. Thực phẩm rất dễ bị nhiễm khuẩn, hư hỏng, mất an toàn nếu không được bảo quản và chế biến đúng cách. Vì vậy, trong mùa mưa lũ, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần phòng ngừa dịch bệnh bùng phát trong cộng đồng. Để ăn uống an toàn trong mùa mưa lũ: Cần lưu ý gì?

Lựa chọn và chế biến thực phẩm đúng cách

Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc, người dân cần thận trọng khi lựa chọn và chế biến thực phẩm. Thực phẩm phải còn tươi, có nguồn gốc rõ ràng, không bị ôi thiu hay mốc hỏng. Tất cả các món ăn cần được nấu chín kỹ để tiêu diệt vi khuẩn, virus và ký sinh trùng. Trong điều kiện ngập lụt, nên hạn chế ăn rau sống, gỏi hoặc các món tái do nguồn nước rửa rau có thể bị ô nhiễm. Nếu không có điều kiện nấu nướng, có thể sử dụng thực phẩm ăn liền như mì gói, đồ hộp hoặc lương khô, nhưng cần kiểm tra bao bì nguyên vẹn và còn hạn sử dụng.

Đảm bảo nguồn nước ăn uống an toàn

Nước là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong vùng bị ngập, nguồn nước thường chứa nhiều vi sinh vật và hóa chất độc hại. Vì vậy, nước dùng để ăn uống hoặc nấu nướng phải được đun sôi hoặc khử trùng bằng các chất như Chloramin B hoặc clorua vôi. Tuyệt đối không sử dụng nước sông, suối hay nước giếng bị ngập nếu chưa qua xử lý. Nước sạch sau khi khử trùng nên được chứa trong thùng kín, đặt ở nơi cao ráo, tránh ruồi muỗi và bụi bẩn xâm nhập.

Bảo quản thực phẩm trong điều kiện ngập lụt

Bảo quản thực phẩm đúng cách giúp hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn và hư hỏng. Thực phẩm khô như gạo, ngũ cốc, đồ hộp cần được cất giữ trong hộp kín, tránh nước lũ xâm nhập. Nên tách riêng thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm chéo. Thực phẩm đã tiếp xúc trực tiếp với nước lũ tuyệt đối không nên sử dụng vì có thể chứa nhiều vi khuẩn, hóa chất độc hại hoặc kim loại nặng. Trong thời gian dài bị cô lập do ngập, người dân nên ưu tiên “ăn đến đâu, nấu đến đó” để tránh thực phẩm bị ôi thiu.

Giữ vệ sinh cá nhân và dụng cụ chế biến thực phẩm

Bên cạnh việc chọn lựa thực phẩm an toàn, duy trì vệ sinh cá nhân và vệ sinh trong nấu nướng là yếu tố không thể bỏ qua. Cần rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi chế biến, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với nước bẩn. Dụng cụ nấu nướng, chén bát nên được rửa sạch và tráng qua nước sôi để tiêu diệt vi khuẩn. Khu vực nấu ăn phải được vệ sinh thường xuyên, đảm bảo thông thoáng, tránh ruồi, chuột, gián xâm nhập gây ô nhiễm thực phẩm.

Không sử dụng động vật chết do lũ

Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất là tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm hoặc thủy sản chết do bệnh hay chết không rõ nguyên nhân. Các loại động vật này thường mang nhiều mầm bệnh và vi khuẩn gây ngộ độc nghiêm trọng. Khi phát hiện xác động vật, người dân cần báo chính quyền hoặc cơ quan y tế địa phương để được hướng dẫn thu gom và xử lý bằng vôi bột hoặc hóa chất khử trùng đúng quy định, tránh ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh.

Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể

Song song với việc ăn uống an toàn, cần chú trọng tăng cường sức đề kháng để phòng bệnh. Chế độ ăn nên đa dạng, giàu vitamin A, C, E, kẽm và selen nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch. Uống đủ nước sạch mỗi ngày, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng và hạn chế rượu bia, thuốc lá. Với người già, trẻ nhỏ hoặc người mắc bệnh mạn tính, việc bổ sung vitamin và khoáng chất là cần thiết để giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh trong điều kiện môi trường bất lợi.

Khuyến cáo từ ngành y tế

Bộ Y tế khuyến cáo người dân vùng ngập lụt cần chủ động xử lý nguồn nước sinh hoạt bằng phương pháp lắng lọc, khử trùng trước khi dùng. Thực hiện nghiêm nguyên tắc “ăn chín, uống chín”, rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Lương thực, thực phẩm cần được bảo quản tránh ẩm mốc, mối mọt, côn trùng. Khi phát hiện thực phẩm ô nhiễm hoặc kém chất lượng, cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý kịp thời.

Đồng thời, sau khi nước rút, người dân cần thực hiện vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, xử lý xác động vật, phun hóa chất diệt côn trùng theo hướng dẫn của cơ quan y tế để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát.

Trong điều kiện thời tiết cực đoan như mưa lũ, việc chủ động bảo đảm vệ sinh thực phẩm và nguồn nước là giải pháp then chốt để phòng ngừa bệnh tật và duy trì sức khỏe. Từ lựa chọn thực phẩm, xử lý nước uống, đến vệ sinh cá nhân và tăng cường sức đề kháng, mỗi yếu tố đều đóng vai trò quan trọng. Qua những phân tích trên, câu hỏi “Ăn uống an toàn trong mùa mưa lũ: Cần lưu ý gì?” đã được giải đáp một cách toàn diện, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ sức khỏe trong và sau thiên tai.