Bệnh nghiện điện thoại: Nguy cơ sức khỏe và giải pháp khắc phục

Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, điện thoại thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích vượt trội, việc sử dụng điện thoại quá mức đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Bệnh nghiện điện thoại không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý, thậm chí là mối quan hệ xã hội.

Bệnh nghiện điện thoại là gì?

Bệnh nghiện điện thoại là việc sử dụng điện thoại thông minh một cách ám ảnh. Chứng nghiện điện thoại thường được gọi là “nomophobia” hoặc nỗi sợ không có thiết bị di động.

Hiện nay có hơn 3,8 tỷ người dùng điện thoại thông minh trên thế giới. Nghiên cứu do Virgin Mobile công bố đã phát hiện ra rằng hàng tỷ người dùng điện thoại thông minh đó nhận được tin nhắn và thông báo nhiều hơn 427% so với một thập kỷ trước. Ngoài ra bản thân họ cũng gửi thêm 278% tin nhắn.

Việc gia tăng sử dụng điện thoại như là một nhu cầu tất yếu của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, điều này cũng có thể gây ra những lo ngại và hậu quả tiêu cực. Việc sử dụng nhiều các thiết bị này khiến người tiêu dùng đặt câu hỏi về thói quen sử dụng thiết bị di động của họ. Theo Google Trends, kể từ năm 2004, số lượt tìm kiếm về từ khóa “bệnh nghiện điện thoại di động” đã tăng lên.

Nguyên nhân gây ra tình trạng bệnh nghiện điện thoại là gì?

Điện thoại di động có thể dễ dàng gây nghiện vì các tính năng của ứng dụng, cảm giác thú vị khi sử dụng, bởi vì điện thoại nhấn mạnh vào việc thu hút sự chú ý của người dùng trong ứng dụng.

Gần như mọi ứng dụng trên điện thoại đều được thiết kế một cách chuyên nghiệp để tạo ra các phản hồi liên quan đến thao tác, thói quen trong sử dụng ứng dụng. Các ứng dụng có thể có các tính năng như:

• Có quyền truy cập liên tục vào nội dung bạn đang xem.
• Xem những gì bạn quan tâm nhất trên nguồn cấp dữ liệu.
• Thu hút và có phản hồi xã hội tích cực.
• Tham gia tương tác nhanh với những người dùng ứng dụng khác.
• Hiệu ứng Zeĭgarnik/Hiệu ứng Ovsiakina: Xu hướng ghi nhớ những nhiệm vụ bị gián đoạn dễ dàng hơn những nhiệm vụ đã hoàn thành để đưa ra những gợi ý cho hành động tiếp theo.

Theo một nhà thiết kế của Google, Tristan Harris, các tính năng như “kéo để làm mới” được lấy cảm hứng từ máy đánh bạc và các trò chơi sòng bạc khác. Các nhà thiết kế và kỹ sư phát triển tỉ mỉ mọi khía cạnh của thiết bị để tạo nên những người dùng cuồng nhiệt.

Bệnh nghiện điện thoại gây ra các nguy cơ sức khỏe gì?

Sử dụng điện thoại thường xuyên là một dạng nghiện mới phát triển như là bệnh nghiện điện thoại. Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ không chính thức công nhận tình trạng này. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới thừa nhận đây là một chứng nghiện hành vi. Theo một số nghiên cứu, theo thời gian, việc sử dụng điện thoại thông minh thường xuyên có thể thay đổi và tác động tiêu cực đến một cá nhân giống như cờ bạc.

Dưới đây là một số tác động rất tiêu cực gây ra bởi bệnh nghiện điện thoại:

Rối loạn chức năng GABA

Một trong những chất dẫn truyền thần kinh bị ảnh hưởng chính là axit gamma - aminobutyric (GABA). GABA là một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng làm dịu cảm giác lo lắng, căng thẳng hoặc sợ hãi. Khi nồng độ GABA xuống thấp sẽ ảnh hưởng làm tăng nguy cơ động kinh, rối loạn căng thẳng,...

Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng điện thoại thường xuyên có thể làm tăng hoặc giảm sản xuất GABA. Sự xáo trộn đối với hệ thống GABA được chứng minh là một dấu hiệu cảnh báo bệnh nghiện điện thoại.

Trong một nghiên cứu của Hiệp hội X - quang Bắc Mỹ, việc sử dụng điện thoại nhiều có liên quan đến tỷ lệ của GABA so với các chất dẫn truyền thần kinh khác. Khi các đối tượng thử nghiệm là thanh thiếu niên nhận được liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) để điều trị chứng rối loạn này, các chất hóa học trong não hồi phục lại tỷ lệ như trước.

Giảm vùng chất xám

Chất xám trong não được kết nối với phần hệ thần kinh trung ương chịu trách nhiệm kiểm soát chuyển động, trí nhớ và cảm xúc. Một nghiên cứu gần đây đã quét não của những người tham gia mắc bệnh nghiện điện thoại đã phát hiện ra sự thay đổi vùng chất xám trong não của họ.

Theo các nhà nghiên cứu, hình dạng và kích thước vật lý của bộ não của họ giống với những người sử dụng ma túy. Khối lượng chất xám ở những người mắc bệnh nghiện điện thoại giảm đi ở những vùng quan trọng, một tình trạng tương tự cũng xảy ra ở những người mắc chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện.

Tăng tỷ lệ trầm cảm và tự tử

Điều quan trọng cần lưu ý là tỷ lệ trầm cảm và tự tử ở thanh thiếu niên cũng gia tăng trong những năm gần đây có liên quan đến bệnh nghiện điện thoại. Các bé gái ở độ tuổi vị thành niên là đối tượng đặc biệt dễ gặp rủi ro.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh của Mỹ (CDC), trong giai đoạn 2010 - 2015, tỷ lệ tự tử đã tăng 65%. Đồng thời, tỷ lệ trầm cảm nặng ở trẻ em gái tăng 58%. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng sự gia tăng các vụ tự tử là sự phản ánh trực tiếp những tác động tiêu cực của bệnh nghiện điện thoại.

Giải pháp khắc phục bệnh nghiện điện thoại

Mức độ của các vấn đề phát sinh do sử dụng điện thoại quá mức vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, khi khoa học tiếp tục nghiên cứu về sự liên quan giữa các vấn đề sức khỏe với việc sử dụng điện thoại di động, thì điều cần thiết là phải chủ động phòng tránh và giải quyết.

Nếu bạn lo lắng về bản thân hoặc người thân, bạn có thể cài đặt thời gian sử dụng điện thoại. Chỉ sử dụng điện thoại trong khoảng thời gian ngắn nào đó trong ngày. Đồng thời đừng để điện thoại trong tầm mắt. Bạn nên xóa các ứng dụng chiếm nhiều thời gian sử dụng nhất trong ngày. Thậm chí nên thay đổi cài đặt thông báo để hạn chế nhận các thông báo từ mạng xã hội và ứng dụng.

Quan trọng nhất là sự nỗ lực của bản thân trong quá trình cai nghiện điện thoại. Ngoài ra bạn có thể hướng sự tập trung của mình vào các vấn đề khác đang xảy ra xung quanh bạn. Trong đó có thể là tham gia các hoạt động như: Tập thể thao, vẽ tranh, nuôi thú cưng,...

Nếu việc tự khắc phục không thể thực hiện được thì bạn có thể tham gia quá trình điều trị. Một số phương pháp điều trị được sử dụng để điều trị bệnh nghiện điện thoại như: Liệu pháp nhận thức hành vi, trị liệu nhóm, trị liệu tâm lý, điều trị bằng thuốc.

Như vậy qua bài viết trên bạn đã biết được các thông tin về bệnh nghiện điện thoại: Nguy cơ sức khỏe và giải pháp khắc phục. Mặc dù chưa được công nhận là một bệnh cụ thể nhưng với những nguy cơ tiềm tàng cho sức khỏe thì bạn cũng cần lưu ý trong quá trình sử dụng điện thoại. Có thể tham gia tích cực vào các hoạt động cộng đồng để tránh tập trung sự chú ý vào điện thoại. Hy vọng các thông tin trên hữu ích với bạn.