Bệnh viêm mạch do IgA là gì? Có nguy hiểm không?

Việc điều trị viêm mạch do IgA phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng lẫn mức độ tổn thương của các cơ quan. Đối với những trường hợp nhẹ, bệnh nhân chỉ cần được chăm sóc đúng cách và kiểm soát tốt triệu chứng là đủ. Tuy nhiên, khi thận hoặc các cơ quan quan trọng khác bị ảnh hưởng, có thể cần phải can thiệp tích cực hơn chẳng hạn như sử dụng corticosteroid để giảm viêm, hoặc các liệu pháp ức chế miễn dịch nhằm kiểm soát phản ứng miễn dịch của cơ thể.

Bệnh viêm mạch do IgA là bệnh gì?

Viêm mạch do IgA (trước đây gọi là ban xuất huyết Henoch-Schönlein) là một chứng rối loạn viêm mạch, gây tác động đến các mao mạch của nhiều cơ quan khác nhau. Tình trạng này biểu hiện bằng triệu chứng phát ban màu tím rõ rệt, chủ yếu ở mông và chân. Ngoài các dấu hiệu ngoài ra kể trên, viêm mạch do IgA còn có thể gây ra triệu chứng đau bụng, hay cảm giác khó chịu về xương và khớp, đặc biệt ở những người mắc bệnh thận tiềm ẩn.

Viêm mạch do IgA chủ yếu xảy ra ở nhóm đối tượng trẻ em 4 - 6 tuổi, đặc biệt là bé trai. Tỷ lệ mắc bệnh thường đạt đỉnh điểm vào những tháng lạnh hơn trong năm, điều này cho thấy các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến sự khởi phát của bệnh. Trẻ em bị viêm mạch do IgA đặc biệt dễ bị nhiễm virus và vi khuẩn, có thể xảy ra trước hoặc đồng thời, càng làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh viêm mạch. Cha mẹ nên chú ý giải quyết các bệnh truyền nhiễm này kịp thời và hiệu quả để giảm thiểu tác động của chúng đối với quá trình viêm mạch do IgA.

Nguyên nhân gây bệnh viêm mạch do IgA

Cho đến nay, nguyên nhân khiến trẻ nhỏ bị bệnh viêm mạch vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố sau đây được xem là có thể góp phần kích hoạt hệ miễn dịch và gây ra tình trạng viêm mạch, bao gồm:

• Vi khuẩn, virus gây nhiễm trùng đường hô hấp trên;
• Dùng các loại thuốc kháng sinh, thuốc kháng histamin;
• Mắc các bệnh như tả, thương hàn, sởi hoặc do chủng ngừa;
• Thay đổi thời tiết (trở lạnh), bị côn trùng cắn, do tiếp xúc với hóa chất,...

Triệu chứng của bệnh viêm mạch xuất huyết Schonlein Henoch

Khi mắc viêm mạch do IgA, bệnh nhân có biểu hiện với các triệu chứng sau đây:

• Ban xuất huyết có màu tím rõ rệt (trông giống vết bầm tím), chủ yếu hiện diện ở vùng mông, bàn chân, cẳng chân. Ngoài ra, ban xuất huyết đôi khi cũng có thể biểu hiện ở mặt, toàn thân hoặc cánh tay,…
• Xuất hiện các vấn đề như đau khớp, sưng khớp, viêm khớp, đặc biệt là khớp gối và mắt cá nhân. Tình trạng đau khớp này có thể xuất hiện trước khi phát ban từ 1 - 2 ngày, tuy nhiên sau đó sẽ giảm dần và biến mất mà không gây tổn thương khớp về lâu dài.
• Đối với bệnh nhi bị viêm mạch do IgA, thông thường chúng sẽ gặp các triệu chứng về tiêu hóa, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, đau bụng, đại tiện ra máu,… Các vấn đề về tiêu hóa này thường xuất hiện trong vòng 8 ngày sau khi phát ban.
• Khoảng 20 - 50% bệnh nhân viêm mạch IgA sẽ gặp phải tình trạng protein niệu, tiểu ra máu. Triệu chứng này ít phổ biến hơn so với những triệu chứng khác nên bệnh nhân khó nhận biết, chỉ phát hiện khi thực hiện xét nghiệm nước tiểu. Thông thường, những biểu hiện ở thận sẽ tự hồi phục song một số trường hợp triệu chứng có thể tiến triển, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bệnh nhân về sau.

Đặc biệt, khi viêm mạch do IgA ảnh hưởng nghiêm trọng đến ruột/thận, bệnh nhân cần phải được thăm khám ngay, tốt nhất là nên đi kiểm tra sức khỏe khi xuất hiện triệu chứng phát ban.

Bệnh viêm mạch xuất huyết Schonlein Henoch có nguy hiểm không?

Bên trên chúng ta đã tìm hiểu nguyên nhân và triệu chứng của bệnh viêm mạch do IgA rồi. Nhiều người lo lắng liệu bệnh lý này có nguy hiểm hay không?

Theo bác sĩ chuyên khoa, phần lớn tình trạng viêm mạch do IgA đều có thể được cải thiện trong khoảng một vài tuần mà không gây ra hậu quả lâu dài. Tuy nhiên, điều đáng chú ý đó là bệnh thường xuyên tái phát, đặc biệt là đối tượng trẻ em. Cha mẹ không nên lo lắng quá vì các đợt tái phát bệnh ở trẻ thường nhẹ hơn ở những lần sau.

Mặc dù viêm mạch IgA có thể tự hồi phục cũng như khả năng tái phát nhẹ nhưng bệnh hoàn toàn có khả năng gây ra các biến chứng nguy hiểm sau:

• Tổn thương thận, chẳng hạn như thận hư, tiểu ra máu, tăng huyết áp.
• Đường ruột bị tắc nghẽn dẫn đến khả năng viêm ruột và cơ quan lân cận, điển hình là viêm tuyến tụy.
• Nguy cơ bị cao huyết áp khi mang thai trong tương lai.

Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm mạch do IgA

Dựa vào các triệu chứng như phát ban tím, sưng đau khớp cũng như các biểu hiện ở hệ tiêu hóa mà bác sĩ chẩn đoán bệnh viêm mạch do IgA. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân tiến hành một số xét nghiệm để giúp loại trừ những bệnh khác và cho phép chẩn đoán bệnh viêm mạch do IgA chính xác nhất.

Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu;
• Xét nghiệm nước tiểu;
• Sinh thiết da cho thấy có sự hiện diện của IgA trong các mao mạch;
• Sinh thiết thận (được chỉ định khi bệnh nhân có biểu hiện của tổn thương thận như tăng huyết áp, suy thận đột ngột);
• Siêu âm bụng để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau bụng cũng như cho phép đánh giá các biến chứng ở đường ruột.

Bệnh nhân bị viêm mạch do IgA thường tự cải thiện và phục hồi trong vòng 1 - 8 tuần. Bên cạnh đó, bệnh không ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe nên bạn cũng không cần quá lo lắng. Việc điều trị chủ yếu giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng, đồng thời phòng ngừa bệnh gây biến chứng thông qua các biện pháp sau đây:

• Tăng cường nghỉ ngơi, bổ sung nước đầy đủ để bù dịch cho cơ thể;
• Sử dụng thuốc kháng viêm không chứa steroid;
• Xét nghiệm nước tiểu theo chỉ định của bác sĩ.

Một số trường hợp bệnh nhi bị viêm mạch do IgA cần phải nhập viện khi xuất hiện các triệu chứng cấp tính như đau bụng dữ dội, xuất huyết tiêu hóa, loét trên da mở rộng.

Tóm lại, bệnh viêm mạch do IgA đa phần đều có thể phục hồi sau tối đa khoảng tám tuần và không để lại ảnh hưởng lâu dài nếu bệnh nhân tuân thủ các biện pháp chăm sóc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, không loại trừ một số trường hợp bệnh nhân có thể bị tổn thương thận nghiêm trọng. Do đó, việc nhận biết các triệu chứng của bệnh để thăm khám bác sĩ kịp thời là điều rất quan trọng bạn cần phải lưu ý.