Bị tay chân miệng có ho không? Nguyên nhân và cách chăm sóc đúng cho trẻ bị ho

Bị tay chân miệng có ho không là câu hỏi khiến nhiều phụ huynh lo lắng khi thấy con có biểu hiện ho trong quá trình mắc bệnh tay chân miệng. Việc hiểu rõ bản chất triệu chứng ho và biết cách xử lý sẽ giúp hạn chế biến chứng, đặc biệt trong giai đoạn bệnh dễ lây lan và tiến triển nhanh.

Bị tay chân miệng có ho không?

Bị tay chân miệng có ho không? Câu trả lời là có. Ho có thể xuất hiện ở một số trẻ mắc tay chân miệng, đặc biệt khi tổn thương niêm mạc miệng lan rộng và ảnh hưởng đến vùng hầu họng.

Ho trong trường hợp này thường nhẹ, không kéo dài và không đi kèm các biểu hiện hô hấp nặng như thở khò khè hay khó thở. Tuy nhiên, nếu trẻ bị ho dai dẳng kèm sốt cao trên 39°C, mệt lả hoặc có dấu hiệu khó thở, cha mẹ cần nghĩ đến nguy cơ trẻ nhiễm thêm virus đường hô hấp khác hoặc biến chứng nghiêm trọng hơn.

Cha mẹ cần hiểu không phải trẻ nào bị tay chân miệng cũng bị ho và ngược lại, ho không có nghĩa chắc chắn là do tay chân miệng. Cha mẹ cần theo dõi sát các triệu chứng đi kèm để xác định nguyên nhân chính xác.

Nguyên nhân khiến trẻ bị ho khi mắc tay chân miệng

Bị tay chân miệng có ho không đã được giải đáp nhưng tại sao trẻ lại có triệu chứng này? Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến trẻ bị ho khi mắc bệnh tay chân miệng, bạn đọc có thể tham khảo:

Tổn thương niêm mạc vùng họng

Các bóng nước và vết loét do virus tay chân miệng gây ra có thể lan đến vùng hầu họng, gây đau rát và viêm nhẹ. Tình trạng này kích thích phản xạ ho để làm sạch đường thở, đặc biệt khi trẻ nuốt nước bọt hoặc ăn uống. Ho do nguyên nhân này thường là ho khan, xuất hiện rải rác và giảm dần khi các tổn thương lành lại.

Tiết dịch nhiều, nước bọt ứ đọng

Trẻ bị tay chân miệng thường tiết nước bọt nhiều do các vết loét trong miệng gây đau, khiến trẻ ngại nuốt. Nước bọt hoặc dịch tiết ứ đọng ở cổ họng có thể gây cảm giác vướng, kích ứng dẫn đến ho phản xạ. Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ nhỏ, khi trẻ chưa biết cách khạc nhổ hoặc tự điều chỉnh nuốt.

Bội nhiễm hô hấp hoặc nhiễm kèm virus khác

Mùa bệnh tay chân miệng thường trùng với mùa của các bệnh hô hấp như cảm cúm, viêm phế quản hoặc viêm họng do virus khác (như rhinovirus, adenovirus). Trẻ có thể nhiễm đồng thời hai bệnh khiến ho trở thành triệu chứng của bệnh thứ hai chứ không chỉ do tay chân miệng. Ho trong trường hợp này thường kèm theo đờm, sổ mũi hoặc thở khò khè, đòi hỏi sự can thiệp y tế sớm.

Hệ miễn dịch suy yếu

Trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu cân hoặc có hệ miễn dịch yếu dễ bị lây thêm các bệnh đường hô hấp, đặc biệt trong môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường mẫu giáo. Khi mắc tay chân miệng, cơ thể trẻ đã phải chống lại virus chính (như Enterovirus) nên dễ bị tấn công bởi các tác nhân khác dẫn đến ho và các triệu chứng hô hấp kèm theo.

Cách chăm sóc và điều trị ho do mắc tay chân miệng ở trẻ

Bị tay chân miệng có ho không đã được làm rõ, nhưng làm thế nào để chăm sóc trẻ đúng cách khi trẻ có triệu chứng ho? Dưới đây là các hướng dẫn chi tiết để giảm ho, hỗ trợ trẻ hồi phục nhanh và phòng ngừa biến chứng, cha mẹ có thể tham khảo:

Theo dõi biểu hiện ho và tình trạng hô hấp

Theo dõi biểu hiện ho và tình trạng hô hấp của trẻ khi mắc tay chân miệng là việc làm vô cùng quan trọng. Theo đó, cha mẹ cần:

• Kiểm tra nhiệt độ thường xuyên: Đo thân nhiệt của trẻ 2 – 3 lần/ngày để phát hiện sớm sốt cao (trên 38,5°C) vì sốt kéo dài có thể làm tình trạng ho nặng thêm. Nếu cần, sử dụng paracetamol theo liều bác sĩ hướng dẫn (10 – 15mg/kg/lần, cách nhau 4 – 6 giờ).
• Ghi nhận tần suất ho: Quan sát xem trẻ ho nhiều vào thời điểm nào (sáng, tối, sau ăn), ho khan hay có đờm và có kèm dấu hiệu bất thường nào như khó thở, tím tái hoặc lừ đừ. Ghi chép này giúp bác sĩ đánh giá chính xác khi cần thăm khám.
• Theo dõi dấu hiệu nguy hiểm: Nếu trẻ có biểu hiện thở nhanh, thở rít hoặc mệt lả, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Vệ sinh miệng – họng đúng cách

Trong quá trình chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến việc vệ sinh miệng - họng cho trẻ. Theo các chuyên gia, khi vệ sinh miệng - họng cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý:

• Sử dụng nước muối sinh lý: Vệ sinh răng miệng và cổ họng cho trẻ 2 – 3 lần/ngày bằng nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch các vết loét, giảm kích ứng và ngăn ngừa bội nhiễm. Cha mẹ nên dùng tăm bông sạch hoặc khăn mềm để lau nhẹ nhàng.
• Tránh dung dịch mạnh: Không sử dụng các dung dịch sát khuẩn cay nóng (như nước muối đậm đặc) hoặc thuốc xịt họng không kê đơn vì việc làm này có thể làm tổn thương niêm mạc thêm nghiêm trọng. Thêm vào đó, cha mẹ cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ sản phẩm nào.

Dinh dưỡng hợp lý giúp làm dịu cổ họng

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp làm dịu cổ họng cho trẻ. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cha mẹ nên:

• Chọn thực phẩm lỏng, mát: Cho trẻ ăn cháo loãng, súp rau củ, sữa nguội hoặc nước ép trái cây (táo, lê) để làm dịu cổ họng và dễ nuốt. Thức ăn cần được nấu mềm, không quá nóng để tránh kích thích các vết loét.
• Tránh thực phẩm gây kích ứng: Không cho trẻ ăn đồ cay, nóng, nhiều gia vị hoặc thực phẩm cứng (bánh quy, kẹo) vì có thể làm tăng cảm giác đau và kích thích ho.
• Bù nước đầy đủ: Khuyến khích trẻ uống nhiều nước lọc, nước trái cây hoặc dung dịch bù điện giải (oresol) để tránh mất nước do sốt hoặc tiết dịch nhiều.

Giữ môi trường thông thoáng, sạch sẽ

Ngoài ra, cha mẹ cũng cần giữ môi trường sống cho trẻ luôn sạch sẽ và thông thoáng. Cụ thể:

• Đảm bảo không gian sống sạch sẽ: Không để trẻ nằm trong phòng kín, ngột ngạt hoặc nơi có khói bụi, khói thuốc lá. Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí quá khô, nhưng cần vệ sinh máy thường xuyên để tránh nấm mốc.
• Hạn chế tiếp xúc với tác nhân lây nhiễm: Tránh để trẻ tiếp xúc với người đang ho, cảm cúm hoặc có các bệnh hô hấp khác. Cách ly trẻ mắc tay chân miệng ít nhất 10 ngày để ngăn lây lan virus.
• Khử khuẩn môi trường: Lau sạch đồ chơi, tay nắm cửa và các bề mặt thường chạm vào bằng dung dịch Cloramin B hoặc cồn 70%.

Khi nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế?

Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu phát hiện các dấu hiệu sau:

• Trẻ ho liên tục hơn 3 ngày, không thuyên giảm dù đã chăm sóc tại nhà.
• Có biểu hiện khó thở, thở rít hoặc tím tái ở môi và đầu chi.
• Trẻ sốt cao trên 39°C kéo dài, không đáp ứng thuốc hạ sốt.
• Trẻ quấy khóc nhiều, bỏ ăn, lừ đừ hoặc có dấu hiệu thần kinh như giật mình, run chi.

Lời khuyên từ chuyên gia: Nếu trẻ bị tay chân miệng có ho đi kèm với bất kỳ biểu hiện bất thường nào về thần kinh (co giật, ngủ li bì) hoặc hô hấp (thở nhanh, khó thở), cần đưa trẻ đến viện ngay để loại trừ biến chứng hoặc bệnh kèm theo. Cùng với đó, cha mẹ cần theo dõi sát và hành động kịp thời là yếu tố then chốt để bảo vệ trẻ.

Tóm lại, bị tay chân miệng có ho không? Câu trả lời là có thể có nhưng ho không phải là triệu chứng chính và thường chỉ nhẹ, không kéo dài. Nếu trẻ có biểu hiện ho kèm sốt cao, mệt mỏi hoặc khó thở, phụ huynh cần nghĩ đến khả năng bội nhiễm và đưa trẻ đi khám kịp thời. Việc chăm sóc đúng cách tại nhà, từ vệ sinh miệng – họng, điều chỉnh dinh dưỡng đến giữ môi trường sạch sẽ, kết hợp với theo dõi sát sao sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục và tránh các biến chứng nghiêm trọng. Hãy luôn là người cha mẹ chủ động để bảo vệ sức khỏe con yêu!