Biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai, nguyên nhân và cách điều trị

Theo thống kê, tỷ lệ bé trai dậy thì sớm ngày càng có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Dậy thì sớm ảnh hưởng lớn đến cả sức khỏe lẫn tâm lý của trẻ. Vì thế, việc phát hiện các biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai rất quan trọng. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn về tuổi dậy thì ở nam cũng như các dấu hiệu cảnh báo dậy thì sớm ở bé trai ngay trong bài viết này bạn nhé!

Dậy thì sớm ở bé trai là gì?

Trước khi tìm hiểu về dậy thì sớm, có lẽ chúng ta cần biết thời gian dậy thì đúng chuẩn ở trẻ là bao nhiêu. Theo các chuyên gia, tuổi dậy thì sẽ bắt đầu từ 9 - 12 tuổi ở bé gái và từ 10 - 13 tuổi ở bé trai. Đây là giai đoạn trẻ phát triển và có nhiều thay đổi về cả ngoại hình, thể chất và nội tâm, tình cảm bên trong.

Như vậy, dậy thì sớm ở bé trai là tình trạng trẻ xuất hiện các biểu hiện dậy thì sớm hơn 9 tuổi. Tình trạng dậy thì sớm có thể xảy ra ở bất cứ bé trai nào, tuy nhiên, một số trường hợp được cho là có yếu tố nguy cơ cao hơn như:

• So với các chủng tộc khác, bé trai là người Mỹ gốc Phi được cho là có tỷ lệ dậy thì sớm cao hơn.
• Trẻ thừa cân, béo phì do chế độ ăn uống không khoa học cùng thói quen lười vận động cũng có nguy cơ cao dậy thì sớm.
• Trẻ thường xuyên uống các loại nước có gas, ăn uống các đồ ăn trong hộp nhựa nhiễm BPA.
• Trẻ sử dụng nhiều các loại thuốc bổ, thuốc kích thích vị giác để ăn ngon miệng, thuốc tăng chiều cao, các loại thuốc bổ kích thích tăng trưởng.
• Bé trai có thói quen tham gia các trò chơi mang yếu tố người lớn, kích thích tình dục hay xem nhiều phim người lớn.

Dậy thì sớm ở bé trai có thể gây ra những ảnh hưởng khôn lường về sức khỏe trong tương lai, về việc học tập, về tâm lý và cuộc sống của trẻ. Vì vậy, tình trạng này cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.

Dậy thì sớm ở bé trai do nguyên nhân nào?

Các nguyên nhân gây ra tình trạng dậy thì sớm chưa được xác định một cách cụ thể. Nhưng giới chuyên gia cho rằng tình trạng này có liên quan đến các rối loạn về tinh hoàn, tuyến thượng thận, hệ thần kinh trung ương… Họ cũng phân chia dậy thì sớm ở bé trai thành 2 loại. Mỗi loại sẽ do những nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau gây ra:

Nguyên nhân gây dậy thì sớm ngoại vi ở bé trai

Dậy thì sớm ngoại vi ở bé trai xảy ra do cơ thể sản xuất ra quá nhiều steroid mà không thể điều tiết lại. Điều này khiến quá trình phát triển giới tính ở bé trai diễn ra sớm hơn mốc thông thường. Tình trạng này có liên quan đến các vấn đề như:

• Bé trai mắc hội chứng McCune – Albright (một bệnh di truyền có ảnh hưởng đến hệ thống da, xương và hệ nội tiết trong cơ thể).
• Bé trai thường xuyên sử dụng các loại thuốc có chứa testosterone.
• Tinh hoàn của trẻ có vấn đề.
• Cơ thể trẻ mang một gen đột biến dẫn đến việc cơ thể trẻ có thể sản xuất gonadotropin - một chất có khả năng kích thích tăng số lượng tinh trùng ngay từ khi trẻ dưới 4 tuổi.
• Bé trai có khối u trong tuyến yên, tuyến thượng thận, tế bào mầm, tế bào Leydig…

Nguyên nhân dậy thì sớm trung ương ở bé trai

Các biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai cũng có thể xuất hiện do trục dưới đồi, tuyến yên, tuyến sinh dục bị kích hoạt sớm làm nồng độ GnRH tăng và gây dậy thì sớm. Các vấn đề sức khỏe liên quan đến dậy thì sớm trung ương ở bé trai như:

• Bé trai bị mắc các bệnh lý về hệ thần kinh trung ương, bệnh lý về cột sống, chấn thương.
• Trẻ bị ảnh hưởng của tia bức xạ, trường hợp này hiếm khi xảy ra nhưng vẫn được các chuyên gia nhắc đến.
• Trẻ bị mắc các bệnh về nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương như viêm màng não, viêm não.
• Một số bệnh lý bẩm sinh khiến hộp sọ hay não bộ phải chịu áp lực như não úng thủy cũng ảnh hưởng đến quá trình dậy thì của trẻ.
• Các bệnh lý u giáp, suy giáp hay bệnh về tuyến giáp khác.
• Các rối loạn di truyền có thể khiến trẻ bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.
• Hệ thống mạch máu não của trẻ có tình trạng tắc nghẽn động mạch.

Biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai

Dấu hiệu dậy thì sớm cần được phát hiện càng sớm càng tốt để tránh các tác hại không đáng có. Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng này qua các biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai như:

• Chiều cao của bé trai bỗng tăng vọt lên chỉ trong một thời gian ngắn do hệ xương của trẻ phát triển vượt bậc. Cùng với đó là sự thay đổi đáng kể và rất dễ nhận ra về kích thước cơ thể.
• Bé trai có tình trạng vỡ giọng do dây thanh quản to hơn, dày hơn, dày thêm khoảng 10mm và di chuyển xuống phía dưới.
• Ria mép, lông nách, thậm chí lông ở vùng kín mọc nhiều bất thường. Biểu hiện này thậm chỉ xảy ra ở nhiều trẻ dưới 4 tuổi bị dậy thì sớm.
• Trên mặt của bé trai có thể xuất hiện mụn trứng cá.
• Cơ thể có mùi do tăng tiết mồ hôi.
• Dấu hiệu quan trọng giúp nhận biết dậy thì sớm ở bé trai là kích thước dương vật và tinh hoàn tăng bất thường, dương vật căng cứng thậm chí có tình trạng xuất tinh.
• Trẻ cũng sẽ có xu hướng tò mò tìm hiểu về giới tính và quan hệ tình dục trước tuổi trưởng thành cao hơn.

Dậy thì sớm ở bé trai có tác hại gì?

Bé trai dậy thì sớm có thể phải hứng chịu những ảnh hưởng nặng nề về cả phát triển thể chất, sức khỏe tổng thể, đời sống tâm lý. Cụ thể là:

• Chiều cao của trẻ phát triển sớm cũng đồng nghĩa với việc ngừng phát triển sớm và trẻ sẽ không đạt được chiều cao lý tưởng trong tương lai. Sau một thời gian phát triển chiều cao trước các bạn cùng trang lứa, chiều cao của trẻ sẽ chững lại do các sụn đầu xương bị cốt hóa sớm. Dậy thì sớm cũng làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone tăng trưởng.
• Khi bị dậy thì sớm, trẻ cũng cảm thấy lo lắng hơn, mặc cảm, tự ti hơn và khó hòa nhập với bạn bè cùng trang lứa. Điều này có thể dẫn đến trầm cảm, suy nghĩ tiêu cực…
• Nếu không được hướng dẫn về cách vệ sinh, chăm sóc bộ phận sinh dục khoa học, trẻ có nguy cơ cao bị mắc các bệnh liên quan đến đường sinh dục, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Nếu không được giáo dục giới tính sớm, trẻ sẽ tăng nguy cơ bị lạm dụng hay xâm hại tình dục.
• Bé trai bị dậy thì sớm tương lai cũng tăng nguy cơ mắc các bệnh huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ…

Cần làm gì khi thấy biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai?

Khi nhận thấy các biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai, cha mẹ cần lắng nghe, giải thích, chia sẻ để trẻ không gặp phải các vấn đề về tâm lý. Việc cần làm ngay là hãy đưa con đi khám chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn cách điều trị phù hợp. 

Trường hợp bé trai dậy thì sớm ngoại vi, tùy trường hợp, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định dùng thuốc hay phẫu thuật loại bỏ khối u ở tinh hoàn (nếu có). Trẻ dậy thì sớm trung ương có thể được điều trị bằng thuốc chặn hormone tuyến yên kích thích quá trình dậy thì. Nếu nguyên nhân gây dậy thì sớm liên quan đến các khối u, ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật, xạ trị…

Bên cạnh điều trị, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng, duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn để hỗ trợ phát triển thể chất tối ưu cũng rất quan trọng. Cha mẹ cũng nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có những giải pháp dinh dưỡng hợp lý. Tham khảo ý kiến chuyên gia tâm lý để biết cách giáo dục giới tính cho con để đồng hành cùng con trong giai đoạn đặc biệt này cũng là việc rất nên làm. 

Trên đây là những biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai được nhiều phụ huynh quan tâm. Một số ít trường hợp, dậy thì sớm có thể là biểu hiện của những bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên tìm hiểu kỹ về tình trạng này để bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe của trẻ.

Xem thêm: Trẻ dậy thì sớm phải làm sao?