Biểu hiện trẻ thiếu canxi và vitamin D là gì và cách bổ sung

Canxi và vitamin D là hai vi chất dinh dưỡng thường bị thiếu ở trẻ mọi độ lứa. Nguyên nhân là do ba mẹ chưa chú trọng bổ sung hai dưỡng chất này cho bé hoặc phương pháp bổ sung chưa chính xác. Hậu quả là trẻ bị còi xương, chậm phát triển và xương dễ gãy.

Bài viết dưới đây, sẽ giúp ba mẹ nhận biết biểu hiện trẻ thiếu canxi và vitamin D từ đó nhanh chóng bổ sung sự thiếu hụt này.

Vai trò của canxi và vitamin D đối với trẻ nhỏ

Trong giai đoạn phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ từ 0 đến 3 tuổi, việc cung cấp đầy đủ các dưỡng chất trong đó có vitamin D và canxi là rất cần thiết. Vitamin D có vai trò quan trọng trong sự phát triển và bảo vệ sức khỏe của trẻ và có ảnh hưởng đến một số bệnh liên quan hệ thần kinh và tim mạch. Cơ thể trẻ khi được cung cấp đủ vitamin D sẽ ngăn ngừa tình trạng suy dinh dưỡng, còi xương, giảm nguy cơ ung thư và tăng cường hệ miễn dịch.

Trong khi đó, canxi là vi chất dinh dưỡng chiếm 1.5 - 2% tổng trọng lượng cơ thể, canxi có nhiều trong xương, móng tay, móng chân, răng và chiếm khoảng 1% trong tổ chức tế bào, dịch ngoại bào và máu. Canxi còn đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển và tiêu diệt vi khuẩn và là chất dinh dưỡng chính trong hệ thống dẫn truyền thần kinh.

Biểu hiện trẻ thiếu canxi và vitamin D

Dấu hiệu thiếu canxi và vitamin D ở trẻ có thể không rõ ràng, tùy thuộc vào độ tuổi và mức độ thiếu hụt.

Đối với trẻ sơ sinh

Biểu hiện trẻ thiếu canxi và vitamin D ở trẻ sơ sinh thường khó phát hiện vì trẻ chưa thể giao tiếp. Vì vậy, ba mẹ phải chú ý, quan sát thường xuyên mới có thể phát hiện được những dấu hiệu bất thường.

Với tình trạng thiếu canxi và vitamin D ở trẻ sơ sinh thường xuyên có dấu hiệu giật mình, ngủ không yên, đổ mồ hôi đêm, rụng tóc và thường xuyên quấy khóc. Những triệu chứng này rất dễ bị nhầm lẫn với biểu hiện đói, buồn ngủ,... Ngoài ra, trẻ sơ sinh có hệ thần kinh nhạy cảm và thường nằm ngửa nên tình trạng rụng tóc có thể là hiện tượng bình thường chứ không phải do thiếu chất dinh dưỡng.

Vì vậy, để phát hiện chính xác dấu hiệu thiếu canxi và vitamin D ở trẻ sơ sinh, ba mẹ phải loại trừ mọi nguyên nhân gây nhiễu. Cho trẻ bú đủ, điều chỉnh nhiệt độ phòng ngủ cho trẻ phù hợp, hạn chế tối đa tiếng ồn làm trẻ giật mình và thường xuyên thay đổi tư thế nằm cho trẻ. Sau khi thực hiện những điều trên mà triệu chứng không cải thiện thì rất có thể trẻ đang bị thiếu canxi và vitamin D.

Ngoài ra, nếu trẻ thiếu canxi và vitamin D trong 2 - 3 ngày sau sinh hoặc thiếu hai vi chất này ở mức độ nặng thì biểu hiện sẽ rõ ràng hơn như trẻ bỏ bú, nhịp tim nhanh và không đều, ngừng hoặc thở chậm, hôn mê, khó thức dậy, co giật. Ba mẹ nên chú ý đến những dấu hiệu này trong những ngày đầu sau sinh, đặc biệt với mẹ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.

Trẻ từ 6 tháng tuổi đến 2 tuổi

Giai đoạn trẻ bắt đầu ăn dặm đến khi tập ăn cơm là thời điểm trẻ mọc răng và phát triển rất nhanh về thể chất. Trẻ khỏe mạnh thường bắt đầu mọc răng lúc 6 tháng tuổi và hoàn thành răng sữa sau 24 tháng. Tuy nhiên, trẻ thiếu canxi và vitamin D sẽ chậm mọc răng, thường là sau 12 tháng tuổi, men răng cũng không trắng sáng như trẻ bình thường khác.

Ba mẹ cũng có thể nhận thấy rằng trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi bị thiếu canxi và vitamin D thường thấp bé hơn so với các bạn cùng trang lứa. Tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ rất chậm. Ở trẻ bị thiếu canxi, vitamin D kéo dài hoặc trầm trọng thì xương cẳng tay, chân thường bị biến dạng, cổ tay, mắt cá chân to, cột sống bị cong vẹo.

Biểu hiện trẻ thiếu Canxi và Vitamin D ở trẻ trên 2 tuổi

Biểu hiện thiếu canxi và vitamin D ở trẻ trên 2 tuổi thường rõ ràng hơn. Bởi vì độ tuổi này có khả năng diễn đạt cảm giác khó chịu với ba mẹ. Một số trẻ lớn có thể phàn nàn về cơn đau ở xương chân hoặc cẳng tay. Dấu hiệu này đặc biệt rõ ràng trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì, khi trẻ cần nhiều canxi và vitamin D để phát triển.

Ngoài ra, đây là lứa tuổi thích chạy nhảy, vui chơi nên tỷ lệ bị thương do té ngã, va đập rất cao. Canxi và vitamin D giúp xương chắc khỏe để hỗ trợ cơ thể trước những chấn động và tác động của môi trường. Tuy nhiên, trẻ thiếu canxi và vitamin D thường có xương yếu, giòn, dễ gãy tăng nguy cơ gãy xương. Thậm chí, một đứa trẻ có thể bị gãy nhiều xương ở cùng một chỗ. Khả năng lành xương của trẻ thiếu canxi và vitamin D cũng chậm hơn so với những trẻ khỏe mạnh khác.

Cách bổ sung canxi và vitamin D cho trẻ

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu thiếu canxi và vitamin D, ba mẹ nên nhanh chóng bổ sung 2 vi chất này cho trẻ. Ba mẹ cần bổ sung canxi và vitamin D thông qua thực phẩm và tắm nắng.

Với trẻ sơ sinh

Với trẻ sơ sinh, chỉ nên bổ sung vitamin D, canxi không được tự bổ sung cho trẻ tại nhà nếu không có chỉ định của bác sĩ vì uống canxi có thể gây sỏi thận ở trẻ. Liều bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh là 400 IU/ngày. Ba mẹ nên cho bé uống vitamin D vào buổi sáng, ngay trước hoặc trong khi bú để cải thiện khả năng hấp thu.

Cách bổ sung canxi và vitamin D cho tốt nhất lúc này là sữa mẹ. Nếu bé sử dụng sữa công thức, mẹ cần kiểm tra xem sữa có thành phần gồm những dưỡng chất gì và pha sữa theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Pha sữa không đúng cũng là nguyên nhân khiến bé không nhận đủ canxi và vitamin D.

Trẻ từ 6 tháng tuổi đến 2 tuổi

Khi bước vào giai đoạn ăn dặm, mẹ có 2 cách để bổ sung canxi và vitamin D cho bé:

• Thứ nhất là cho trẻ uống sữa công thức có chứa canxi và vitamin D, trên 6 tháng trẻ có thể uống canxi. Sự kết hợp giữa canxi và vitamin D sẽ cải thiện sự hấp thụ vi chất dinh dưỡng trong ruột và giúp xương chắc khỏe.
• Cách thứ hai là bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D trong bữa ăn hàng ngày của trẻ thông qua trứng, cá hồi, bông cải xanh và các loại rau củ khác để làm bột, cháo. Các món ăn nhẹ có chứa sữa chua, ngũ cốc, nước cam cũng hỗ trợ bổ sung canxi và vitamin D cho trẻ. Ngoài ra, nên cho trẻ tiếp tục bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức. Sữa vẫn là nguồn cung cấp canxi và vitamin D tuyệt vời cho trẻ.

Trẻ trên 2 tuổi

Đối với trẻ trên 2 tuổi, việc bổ sung canxi và vitamin D thông qua thực phẩm và thuốc bổ sung bằng đường uống là cách nhanh chóng, đơn giản để bổ sung vi chất thiếu hụt trong cơ thể trẻ. Điểm khác biệt là mẹ có thể lựa chọn đa dạng và chế biến nhiều loại thực phẩm khác nhau để bổ sung vitamin D và canxi cho bé.

Ngoài ra, nên khuyến khích trẻ trên 2 tuổi vận động thường xuyên ngoài trời. Ánh nắng là cách để cơ thể tổng hợp vitamin D hiệu quả. Ngoài ra, hoạt động thể chất còn góp phần giúp xương chắc khỏe và thúc đẩy cơ bắp phát triển. Vì vậy, hãy cùng trẻ tham gia nhiều các hoạt động ngoài trời.

Biểu hiện trẻ thiếu canxi và vitamin D ở trẻ thay đổi tùy theo độ tuổi và mức độ thiếu hụt, trẻ càng nhỏ thì càng khó phát hiện. Vì vậy, để phát hiện sớm, ba mẹ nên quan sát và theo dõi con thật chặt chẽ.

Sau khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, nên tích cực bổ sung canxi và vitamin D cho trẻ thông qua chế độ ăn uống và bổ sung bằng đường uống theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tham khảo thêm: Thiếu canxi máu có nguy hiểm không? Làm cách nào để phòng tránh?