Các giai đoạn ung thư đại trực tràng và những thông tin cần chú ý

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phát sinh từ đại tràng (phần chính của ruột già) hay trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn). Đây là loại ung thư phổ biến được chẩn đoán ở cả nam và nữ. Các giai đoạn ung thư đại trực tràng được xác định dựa trên mức độ xâm lấn vào thành đại trực tràng và mức độ lan rộng ra ngoài đại trực tràng.

Xác định các giai đoạn ung thư đại trực tràng bằng cách nào?

Trước khi tìm hiểu các giai đoạn ung thư đại trực tràng, chúng ta cần nắm được cách xác định các giai đoạn ung thư dựa trên cơ sở nào. Ung thư đại trực tràng được chia thành nhiều giai đoạn, bắt đầu từ giai đoạn 0 (ung thư rất sớm) và tiếp tục từ giai đoạn I đến IV. Nguyên tắc chung là số càng cao, ung thư càng lan rộng.

Hệ thống phân giai đoạn thường được áp dụng cho ung thư đại trực tràng chính là hệ thống TNM của Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ (American Joint Committee on Cancer - AJCC), dựa trên ba thông tin chính gồm:

• Độ lan rộng (kích thước) của khối u (T - tumor): Ung thư đã phát triển đến lớp nào của thành đại tràng hay trực tràng?
• Sự lây lan đến các hạch bạch huyết lân cận (N - lymph nodes): Xem xét ung thư có lan sang các hạch bạch huyết gần đó hay không? Nếu có thì lan đến bao nhiêu hạch?
• Sự lây lan (di căn) đến các vị trí xa (M - metastasis): Ung thư có di căn đến các hạch bạch huyết ở xa hoặc các cơ quan ở xa như: Phổi hay gan không.

Các số hay chữ cái sau T, N và M sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết về từng yếu tố. Số cao hơn biểu thị ung thư tiến triển hơn.

Các giai đoạn ung thư đại trực tràng

Các giai đoạn ung thư đại trực tràng bao gồm:

Giai đoạn 0

Tis N0 M0

• Ung thư ở giai đoạn sớm nhất, còn có tên gọi là ung thư biểu mô tại chỗ hoặc ung thư biểu mô trong niêm mạc (Tis).
• Tế bào ung thư vẫn còn giới hạn ở lớp trong cùng (niêm mạc) của đại tràng hoặc trực tràng, chưa phát triển ra ngoài.

Giai đoạn I

T1/T2 N0 M0

• Ung thư đại trực tràng đã phát triển qua lớp cơ niêm vào lớp dưới niêm mạc (T1) và có thể đã phát triển đến lớp cơ (T2).
• Tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết ở gần đó (N0) hay các vị trí xa (M0).

Giai đoạn II

IIA: T3 N0 M0

• Ung thư đã phát triển tới các lớp ngoài cùng của đại trực tràng nhưng chưa vượt qua chúng (T3).
• Không xâm lấn các cơ quan lân cận.
• Chưa lan đến các hạch bạch huyết gần đó (N0) hay tới các vị trí xa (M0).

IIB: T4a N0 M0

• Ung thư đã phát triển qua thành đại trực tràng nhưng không xâm lấn các mô hoặc những cơ quan lân cận khác (T4a).
• Chưa lan đến các hạch bạch huyết gần đó (N0) hoặc các vị trí ở xa (M0).

IIC: T4b N0 M0

• Ung thư đã phát triển qua thành đại trực tràng và xâm lấn tới các mô hoặc cơ quan lân cận khác (T4b).
• Chưa lan đến những hạch bạch huyết ở gần đó (N0) hoặc các vị trí xa (M0).

Giai đoạn III

IIIA: T1/T2 N1/N1c M0

• Ung thư đã phát triển qua niêm mạc vào đến lớp dưới niêm mạc (T1) và có thể đã xâm lấn tới lớp cơ (T2).
• Xâm lấn từ 1-3 hạch bạch huyết gần đó (N1) hoặc đến các vùng mỡ gần các hạch bạch huyết nhưng không phải các hạch (N1c).
• Chưa lan đến các vị trí ở xa (M0).

Hoặc T1 N2a M0

• Ung thư đã phát triển vượt qua niêm mạc vào đến lớp dưới niêm mạc (T1).
• Xâm lấn 4-6 hạch bạch huyết gần đó (N2a).
• Chưa lan tới các vị trí xa (M0).

IIIB: T3/T4a N1/N1c M0

• Ung thư đã phát triển ra đến các lớp ngoài cùng của đại trực tràng (T3) hoặc qua phúc mạc tạng (T4a) nhưng chưa tới được các cơ quan lân cận.
• Xâm lấn 1-3 hạch bạch huyết gần đó (N1a hoặc N1b) hoặc vào tới các vùng mỡ gần các hạch bạch huyết nhưng không phải các hạch (N1c).
• Chưa lan tới các vị trí xa (M0).

Hoặc T2/T3 N2a M0

• Ung thư đã phát triển đến lớp cơ (T2) hoặc đến những lớp ngoài cùng của đại trực tràng (T3).
• Xâm lấn 4-6 hạch bạch huyết gần đó (N2a).
• Chưa lan đến các vị trí ở xa (M0).

Hoặc T1/T2 N2b M0

• Ung thư đã phát triển qua niêm mạc vào lớp dưới niêm mạc (T1) và cũng đã có thể phát triển đến lớp cơ (T2).
• Xâm lấn từ 7 hạch bạch huyết ở gần đó (N2b).
• Chưa lan đến các vị trí xa (M0).

IIIC: T4a N2a M0

• Ung thư đã phát triển qua thành đại trực tràng (bao gồm cả phúc mạc tạng) nhưng chưa tới các cơ quan lân cận (T4a).
• Xâm lấn 4-6 hạch bạch huyết gần đó (N2a).
• Chưa lan đến các vị trí xa (M0).

Hoặc T3/T4a N2b M0

• Ung thư đã phát triển ra các lớp ngoài cùng của đại trực tràng (T3) hoặc qua phúc mạc tạng (T4a) nhưng không tới được các cơ quan lân cận.
• Xâm lấn từ 7 hạch bạch huyết gần đó (N2b).
• Chưa lan đến các vị trí xa (M0).

Hoặc T4b N1/N2 M0

• Ung thư đã phát triển qua thành đại trực tràng và vào tới các mô hoặc cơ quan lân cận khác (T4b).
• Xâm lấn ít nhất một hạch bạch huyết gần đó hoặc vào các vùng mỡ ở gần hạch bạch huyết (N1 hoặc N2).
• Chưa lan đến các vị trí xa (M0).

Giai đoạn IV

IVA: T bất kỳ N bất kỳ M1a

• Ung thư có thể hoặc không lan qua thành đại trực tràng (bất kỳ T).
• Có thể hoặc không lan đến các hạch bạch huyết gần đó (bất kỳ N).
• Đã lan đến 1 cơ quan ở xa (gan, phổi) hoặc đến các hạch bạch huyết ở xa, nhưng không tới các phần xa của phúc mạc (lớp lót khoang bụng) (M1a).

IVB: T bất kỳ N bất kỳ M1b

• Ung thư có thể hoặc không lan qua thành đại trực tràng (bất kỳ T).
• Có thể hoặc không lan đến các hạch bạch huyết khu vực gần đó (bất kỳ N).
• Đã lan đến hơn 1 cơ quan xa (gan, phổi) hoặc đến các hạch bạch huyết ở xa, nhưng không tới các phần xa của phúc mạc (M1b).

IVC: T bất kỳ N bất kỳ M1c

• Ung thư có thể hoặc không lan qua thành đại trực tràng (bất kỳ T).
• Có thể hoặc không lan đến các hạch bạch huyết ở gần đó (bất kỳ N).
• Đã lan đến các phần xa của phúc mạc và có thể hoặc không lan sang các cơ quan hay hạch bạch huyết xa (M1c).

Phòng bệnh ung thư đại trực tràng

Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa ung thư đại trực tràng thông qua một số thay đổi trong lối sống, sinh hoạt như:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh ăn đồ đã qua chế biến như: Thịt nguội, xúc xích... Ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật, giảm chất béo, hạn chế các chất kích thích như: Thuốc lá, bia, rượu.
• Tập thể dục hàng ngày: Duy trì hoạt động thể chất đều đặn.
• Giảm căng thẳng: Thực hiện các biện pháp thư giãn và giảm stress.

Các giai đoạn ung thư đại trực tràng thường được viết bằng các chữ số La Mã là I, II, III và IV. Con số càng thấp, ung thư càng ít di căn. Bên cạnh đó tiên lượng sống của người bệnh còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như: Tuổi tác, sức khỏe tổng quát, phác đồ, hiệu quả điều trị và mức độ tuân thủ phác đồ điều trị. Dù được chẩn đoán ở giai đoạn nào, bệnh nhân cũng nên duy trì suy nghĩ tích cực và lựa chọn nơi điều trị phù hợp với mong muốn và mục tiêu của mình.

Xem thêm:

• Ung thư trực tràng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
• Kỹ thuật cắt đại trực tràng điều trị triệt căn ung thư và những thông tin cần biết