Các loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng và những nguy cơ khi bị đông băng

Quá trình sản xuất, lưu trữ và vận chuyển vắc xin cho đến khi sử dụng, mỗi loại vắc xin đều cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ phù hợp nhằm đảm bảo chất lượng của vắc xin. Đặc biệt, một số loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng càng yêu cầu nghiêm ngặt trong quá trình bảo quản nhằm đảm bảo chất lượng của vắc xin, thậm chí là phòng ngừa tai biến khi được sử dụng.

Vai trò của nhiệt độ bảo quản đối với vắc xin

Vắc xin là một dạng chế phẩm sinh học rất nhạy cảm với nhiệt độ nên cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ khắt khe và đạt tiêu chuẩn. Bởi, nếu nhiệt độ bảo quản không đạt tiêu chuẩn thì hiệu lực của vắc xin có thể bị mất đi một phần hoặc toàn bộ, từ đó làm giảm hiệu quả hoặc không còn khả năng bảo vệ. Ngoài ra, khi hiệu lực và chất lượng của vắc xin bị mất đi thì sẽ không thể khôi phục lại cho dù vắc xin đã được đưa về điều kiện nhiệt độ theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.

Điều kiện nhiệt độ để bảo bảo vắc xin sẽ phụ thuộc vào thành phần và bản chất của từng loại vắc xin. Cấu trúc protein cũng như sự liên kết của các kháng thể có trong vắc xin sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn nếu nhiệt độ bảo quản vắc xin quá thấp hoặc quá cao. Bên cạnh đó, một số thành phần có trong vắc xin có thể bị biến đổi nếu nhiệt độ bảo quản không ở ngưỡng cho phép.

Các loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng

Muối nhôm là thành phần được sử dụng như một chất bổ trợ giúp tăng cường đáp ứng cho hệ miễn dịch của cơ thể đối với vắc xin. Đồng thời, muối nhôm làm cho vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng hơn, từ đó yêu cầu quá trình bảo quản và kiểm soát nhiệt độ rất khắt khe.

Dưới đây là các loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng mà bạn nên biết, bao gồm:

Vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván

Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván là loại vắc xin gồm hỗn hợp các thành phần giải độc tố bạch hầu, giải độc tố ho gà và giải độc tố uốn ván đã được hấp thu. Do đó, loại vắc xin này cần được bảo quản trong nhiệt độ tiêu chuẩn, tránh bị đông băng.

Nhiệt độ bảo quản tiêu chuẩn của vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván là từ 2 - 8 độ C và không được để đông băng.

Vắc xin viêm gan B

Vắc xin viêm gan B được sản xuất bằng kỹ thuật di truyền có sử dụng kháng nguyên HBsAG được tổng hợp từ tế bào động vật hoặc nấm men và hấp phụ trên muối nhôm như một loại tá dược.

Một số loại vắc xin viêm gan B nhạy cảm với nhiệt độ đông băng có thể kể đến như:

• Vắc xin Heberbiovac HB (Cuba);
• Vắc xin Gene HBvax (Việt Nam);
• Vắc xin Engerix B (Bỉ);
• Vắc xin Euvax B ( Hàn Quốc).

Vắc xin viêm gan B cần được bảo quản ở nhiệt độ từ 2 - 8 độ C. Bởi loại vắc xin này rất nhạy cảm với nhiệt độ và sẽ mất hiệu lực toàn nếu để đông băng.

Vắc xin uốn ván

Vắc xin uốn ván có thành phần được tinh chế từ giải độc tố uốn ván và chứa tá dược hấp phụ Aluminium phosphate. Trong đó, giải độc tố uốn ván được điều chế bằng cách sử dụng formaldehyde nhằm xử lý độc tố của vi khuẩn clostridium tetani.

Vắc xin uốn ván được sử dụng để tiêm bắp sâu với phác đồ điều trị là 2 mũi cách nhau 1 tháng và sau liều tiêm thứ 2 khoảng 6 - 12 tháng thì cần tiêm nhắc lại 1 liều. Hiệu quả bảo vệ được duy trì trong 10 năm.

Nhiệt độ tiêu chuẩn để bảo vệ vắc xin uốn ván là từ 2 - 8 độ C và đây cũng là một loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng.

Vắc xin 6 trong 1

Đây là loại vắc xin thế hệ mới với hiệu quả phòng ngừa cùng lúc 6 bệnh lý truyền nhiễm bao gồm:

• Bạch hầu;
• Ho gà;
• Uốn ván;
• Viêm gan B;
• Bại liệt;
• Các bệnh do Hib.

Hiện nay, có 2 loại vắc xin 6 trong 1 được cấp phép lưu hành sử dụng tại Việt Nam cho trẻ em từ 2 tháng tuổi trở lên là Infanrix (Bỉ) và Hexaxim (Pháp).

Yêu cầu về nhiệt độ bảo quản của vắc xin 6 trong 1 là từ 2 - 8 độ C, tránh đông băng.

Vắc xin phòng Hib

Vắc xin Quimi Hib của Cuba có tác dụng phòng các bệnh lý được gây ra bởi virus Haemophilus Influenzae type B. Loại vắc xin này tạo miễn dịch chủ động nhằm chống lại các bệnh lý do vi khuẩn Hib gây ra như viêm màng não mủ, viêm phổi… cho trẻ từ 2 tháng tuổi đến 15 tuổi.

Vắc xin Quimi Hib có chứa oligosaccharide tổng hợp tương tự như polysaccharide vỏ ngoài tự nhiên của loại vi khuẩn cộng hợp với protein là chất giải độc tố uốn ván và được phụ bới nhôm Phosphate.

Vắc xin Quimi Hib cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ tử 2 - 8 độ C và đây cũng là một trong các loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng.

Vắc xin phế cầu khuẩn

Vắc xin phế cầu được sử dụng nhằm tạo ra miễn dịch chủ động để bảo vệ trẻ nhỏ từ 2 tháng tuổi trở lên và người lớn trước các bệnh lý gây ra bởi phế cầu khuẩn gây ra nhiều hội chứng nhiễm trùng, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa cấp tính…

Hiện nay, có 2 loại vắc xin phế cầu khuẩn được phê duyệt lưu hành và sử dụng tại Việt Nam là Prevenar 13 (Bỉ) và Synflorix (Bỉ)... Hai loại vắc xin này có chứa cộng hợp các type huyết thanh giải, protein giải độc và hấp phụ nhôm Phosphate.

Nhiệt độ thích hợp để bảo quản vắc xin phế cầu khuẩn là từ 2 - 8 độ C và tránh đông băng.

Vắc xin phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung Gardasil

Vắc xin HPV được tiêm vào cơ thể nhằm tạo miễn dịch chủ động để chống lại sự xâm nhập cũng như gây bệnh của virus HPV (virus Human Papilloma). Hiện nay, có hơn 140 loại virus HPV khác nhau, trong số đó có 40 loại có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng sinh dục và các bệnh ung thư như ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ, hậu môn, hầu họng.

Vắc xin Gardasil được sử dụng để phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung, hậu môn, sùi mào gà... Tuy nhiên, loại vắc xin này rất nhạy cảm với nhiệt độ đông bằng nên cần được bảo vệ trong điều kiện nhiệt độ phù hợp. Nhiệt độ thích hợp để bảo quản vắc xin Gardasil là từ 2 - 8 độ C và tránh đông băng.

Vắc xin đã bị đông băng có còn hiệu quả phòng bệnh không?

Với một số loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng thì sẽ bị giảm hiệu quả hoặc mất hoàn toàn hiệu lực phòng bệnh trong quá trình đông bằng - tan băng, chẳng hạn như:

• Giảm khả năng kích thích miễn dịch: Quá trình đông băng - tan rã có thể làm thay đổi cấu trúc cũng như tính chất của các thành phần có trong vắc xin. Từ đó, làm giảm khả năng kích thích hệ miễn dịch hoạt động nhằm tạo ra kháng thể chủ động của vắc xin và giảm hiệu quả phòng bệnh của vắc xin trước các tác nhân gây bệnh (virus, vi khuẩn).
• Tăng nguy cơ xảy ra phản ứng phụ: Nhiệt độ đông băng có thể làm thay đổi cấu trúc và tính chất của thành phần trong vắc xin nên sẽ tăng nguy cơ xảy ra các phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin như sưng đau tại chỗ tiêm, sốt hoặc thậm chí là sốc phản vệ, khó thở, tím tái…
• Tăng nguy cơ tiềm ẩn khác: Trong quá trình đông băng - tan băng của vắc xin có thể gây ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn khác cho loại vắc xin đó như mất hiệu lực, ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của người tiêm…

Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vai trò của nhiệt độ trong quá trình bảo quản vắc xin, đồng thới nắm được các loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng. Đối với những loại vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ đông băng có thể gây ra nhiều nguy cơ cho sức khoẻ của người tiêm cũng như chất lượng của vắc xin nếu không đảm bảo an toàn trong quá trình bảo quản. 

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là đơn vị hàng đầu cung cấp đa dạng các dịch vụ tiêm chủng như: Tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, mua đặt giữ vắc xin theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin online… Với những ưu điểm như tiêm nhẹ - ít đau, vắc xin chính hãng - đa chủng loại, giá tốt, hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP, Long Châu là điểm đến đáng tin cậy cho quý khách hàng mỗi khi có nhu cầu về tiêm chủng. Liên hệ với Tiêm chủng Long Châu qua Hotline 1800 6928 để được tư vấn, hẹn lịch miễn phí hoặc đặt lịch online tại đây.

Xem thêm:

• Tiêm vắc xin cho học sinh: Những thông tin quan trọng cần biết
• Vắc xin đông khô là gì? Ưu và nhược điểm của nhóm vắc xin này