Các vị trí nhiễm bệnh zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh hay còn gọi là herpes zoster, là một căn bệnh do sự tái hoạt động của virus Varicella Zoster, loại virus cũng gây ra bệnh thủy đậu. Khi virus này tái hoạt động, nó có thể gây ra các tổn thương ngoài da đặc trưng với những mụn nước đau rát, thường xuất hiện dọc theo các dây thần kinh.

Bệnh zona thần kinh là gì?

Bệnh zona thần kinh còn gọi là herpes zoster, do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra - cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Sau nhiều năm kể từ khi mắc thủy đậu, virus có thể tái hoạt động trong mô thần kinh gần tủy sống và não, dẫn đến bệnh zona.

Zona thần kinh là một bệnh phổ biến, cứ 3 người ở Hoa Kỳ thì có 1 người mắc bệnh, với khoảng 1 triệu trường hợp được báo cáo mỗi năm theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở người lớn trên 60 tuổi. Mặc dù không đe dọa tính mạng, bệnh zona gây ra cảm giác đau đớn cho người mắc.

Các tổn thương ngoài da của zona thần kinh tương tự như bệnh thủy đậu, với những mụn nước nhỏ chứa dịch trong suốt, có thể ngứa trong tuần đầu tiên và lành sau 2 - 4 tuần. Ngoài ra, một số triệu chứng phổ biến khác bao gồm:

• Đau dạ dày;
• Sốt;
• Ớn lạnh;
• Đau đầu;
• Sợ ánh sáng;
• Đau toàn thân.

Bệnh zona thường chỉ xảy ra một lần, tuy nhiên vẫn có một số trường hợp tái phát.

Các vị trí nhiễm bệnh zona thần kinh

Triệu chứng đầu tiên của bệnh zona thần kinh thường là cảm giác ngứa ran hoặc đau ở một bên cơ thể, hoặc ở khu vực mặt. Các vị trí nhiễm bệnh zona thần kinh bao gồm:

Dọc theo vùng ngực và bụng

Bệnh zona ở lưng

Bệnh zona ở mặt

Bệnh zona ở tay

Bệnh zona ở chân

Các khu vực khác như tai, cổ, miệng, vai hoặc lưng dưới

Những vùng da này có thể rất đau và ngứa. Các mụn nước cũng dễ lây lan từ vùng da này sang vùng da khác. Sau khoảng 1 - 2 tuần, các mụn nước sẽ lành lại và hình thành vảy, nhưng người bệnh có thể vẫn còn cảm giác đau kéo dài.

Bệnh zona trong miệng

Zona thần kinh xuất hiện trong miệng gây ra cơn đau dữ dội và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Tăng cường cơn đau;
• Kích thích và nhạy cảm ở vùng miệng;
• Khó khăn khi nhai;
• Mất cảm giác thèm ăn;
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng miệng do tổn thương hở.

Người bị zona trong miệng nên báo cáo chi tiết về tình trạng của mình với bác sĩ để được tư vấn về chế độ ăn uống đặc biệt, giúp miệng mau lành và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Zona thần kinh ở môi là một dạng bùng phát của virus quanh miệng, gây đau nhức. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể dễ dàng lan rộng và ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của khuôn mặt sau này.

Phương pháp điều trị zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, khi nghi ngờ dấu hiệu nhiễm bệnh bạn cần nhanh chóng tới ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời, đặc biệt trong các trường hợp sau:

Zona ở mặt, đặc biệt là gần mắt

Nếu cơn đau và phát ban zona xuất hiện ở vùng mặt, đặc biệt là gần mắt, bạn cần phải đến bác sĩ ngay lập tức. Zona ở mắt có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, và thậm chí mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Các triệu chứng của zona mắt bao gồm đỏ mắt, đau nhức, chảy nước mắt, và nhạy cảm với ánh sáng. Việc điều trị sớm có thể ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng này.

Người trên 60 tuổi

Tuổi tác là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ biến chứng của bệnh zona. Người từ 60 tuổi trở lên có nguy cơ cao hơn bị biến chứng nghiêm trọng như đau dây thần kinh sau zona (PHN), viêm não, hoặc viêm màng não. Hệ miễn dịch của người lớn tuổi thường yếu hơn, làm tăng nguy cơ mắc phải các vấn đề nghiêm trọng hơn từ bệnh zona. Do đó, những người thuộc nhóm tuổi này nên được kiểm tra và điều trị sớm để giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Người có hệ miễn dịch yếu

Nếu bạn có hệ miễn dịch yếu do ung thư, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, hoặc mắc bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc HIV, bạn có nguy cơ cao hơn gặp phải các biến chứng nghiêm trọng từ bệnh zona. Hệ miễn dịch yếu làm giảm khả năng cơ thể chống lại virus và có thể dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn, kéo dài hơn, và dễ gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng thứ cấp hoặc các vấn đề về thần kinh.

Nốt mụn nước lan rộng và gây đau đớn

Nếu các nốt mụn nước do zona lan rộng ra và gây đau đớn, bạn cần đến bác sĩ để được điều trị. Các mụn nước có thể gây khó chịu, đau rát, và có nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp nếu không được chăm sóc đúng cách. Điều trị sớm có thể giúp kiểm soát cơn đau và giảm sự phát triển của các nốt mụn nước.

Các loại thuốc điều trị bệnh zona thần kinh

Điều trị bệnh zona thần kinh chủ yếu dựa vào việc sử dụng thuốc chống virus. Các loại thuốc như acyclovir, famciclovir, và valacyclovir là những lựa chọn phổ biến trong điều trị zona. Những thuốc này có tác dụng ức chế sự phát triển của virus Varicella Zoster, giúp giảm thời gian mắc bệnh và làm giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

• Acyclovir: Là một trong những thuốc chống virus đầu tiên được sử dụng để điều trị zona. Acyclovir có tác dụng làm giảm sự phát triển của virus và giúp làm giảm triệu chứng của bệnh. Thuốc có thể được dùng dưới dạng viên uống hoặc thuốc bôi ngoài da tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Famciclovir: Là một lựa chọn khác cho việc điều trị zona, đặc biệt khi bệnh nhân không thể sử dụng acyclovir. Famciclovir có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian mắc bệnh.
• Valacyclovir: Là một dạng thuốc tiên tiến hơn, được chuyển hóa thành acyclovir trong cơ thể và có hiệu quả cao trong việc điều trị zona. Valacyclovir thường được kê đơn cho bệnh nhân có triệu chứng nặng hoặc khi cần điều trị nhanh chóng để ngăn ngừa biến chứng.

Ngoài thuốc chống virus, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau để giúp giảm viêm và kiểm soát cơn đau trong quá trình hồi phục. Các thuốc giảm đau như acetaminophen hoặc ibuprofen có thể giúp làm giảm sự khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân trong thời gian điều trị.

Trong trường hợp cơn đau kéo dài sau khi phát ban đã lành, bác sĩ có thể xem xét điều trị đau dây thần kinh sau zona (PHN) bằng các phương pháp điều trị đặc biệt như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, hoặc liệu pháp thần kinh. Bệnh nhân không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tóm lại, việc điều trị bệnh zona thần kinh yêu cầu sự can thiệp y tế kịp thời và đúng cách để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng của zona, hãy đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và điều trị phù hợp.