Cấu trúc và kích thước bình thường của thận trên hình ảnh siêu âm

Thận là cơ quan thuộc hệ tiết niệu, đóng vai trò bài tiết chất độc, nội tiết và điều hòa thể tích máu. Thận tham gia trực tiếp vào quá trình lọc máu tại cầu thận, tái hấp thu và đào thải các chất cặn bã thông qua nước tiểu, loại bỏ độc tố cho cơ thể. Việc biết rõ cấu tạo và kích thước bình thường của thận trên siêu âm giúp bác sĩ đánh giá xem có bất thường tại thận hay không.

Tìm hiểu về siêu âm thận

Siêu âm thận là gì?

Siêu âm thận là kỹ thuật xét nghiệm không xâm lấn, sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh về cấu trúc, kích thước bình thường của thận, cũng như đánh giá các dấu hiệu bệnh lý tại thận nếu có.

Xét nghiệm này giúp xác định vị trí, kích thước, cấu trúc, hình dạng và mối liên hệ giữa thận và các tạng khác. Đặc biệt hơn, siêu âm thận giúp chẩn đoán chính xác một số bệnh như sỏi thận, nang thận, áp xe thận và thận ứ nước.

Siêu âm thận giúp chẩn đoán bệnh lý nào?

Siêu âm thận cho kết quả mơ hồ và khó xác định khi bệnh lý chỉ mới ở giai đoạn đầu, ví dụ như bệnh viêm cầu thận cấp và mãn tính, hội chứng thận hư, nhiễm tinh bột thận. Kích thước bình thường của thận lúc này có thể vẫn nằm trong khoảng tham chiếu.

Tuy nhiên, khi các bệnh lý này đã tiến triển đến suy giảm chức năng thận, ảnh hưởng rõ đến kích thước thận, thì siêu âm cho kết quả rất rõ ràng. Khi ấy thì kích thước bình thường của thận đã thay đổi, có thể thấy được thận nhỏ hơn bình thường, mặc dù không có mối tương quan giữa kích thước và suy giảm chức năng thận.

Vì thế, trong lâm sàng phải kết hợp các xét nghiệm về thận-tiết niệu và nếu cần phải siêu âm nhiều lần để có chẩn đoán chính xác giúp đạt hiệu quả cao trong điều trị.

Chỉ định siêu âm thận

Siêu âm thận sẽ được bác sĩ chuyên khoa tiết niệu chỉ định trong các trường hợp:

• Tiểu ra máu.
• Đi tiểu khó, tiểu bí.
• Chấn thương thận.
• Suy thận cấp, mãn.
• Nghi ngờ thận đa nang.
• Đau vùng thận, niệu quản.
• Tăng huyết áp đột ngột.
• Không thấy thận trên X-quang.

Kích thước bình thường của thận trên siêu âm

Trên siêu âm thận, các bác sĩ sẽ  quan sát và đánh giá được cấu trúc và kích thước bình thường của thận. Các đặc điểm của hai quả thận bình thường bao gồm:

• Nhìn bên ngoài thận màu đỏ, có hình hạt đậu, rốn thận nằm ở phía trong.
• Kích thước bình thường của thận không giống nhau, thay đổi khoảng từ 1 - 1,5 cm. Thông thường, mỗi quả thận của người trưởng thành sẽ dài từ 9 - 12 cm, rộng 4 - 6 cm, dày khoảng 3 - 4 cm và nặng từ 150 - 170 g.
• Khó thấy được niệu quản trên siêu âm. Nếu thấy được niệu thì thường sẽ chỉ có một niệu quản hoặc niệu quản giãn to.
• Hệ thống động tĩnh mạch thận thấy rõ, thường sẽ là một tĩnh mạch và một động mạch.

Thông thường, mỗi người chúng ta đều có 2 quả thận, nằm đối xứng nhau qua cột sống.

Các chuyên gia y tế luôn khuyến khích mọi người nên có kiến thức chăm sóc và bảo vệ thận, theo dõi sức khỏe thận. Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường tại thận, bạn cần nhanh chóng để viện thăm khám và điều trị để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Đặc điểm hình ảnh siêu âm thận có bệnh lý

Bệnh lý thận lan tỏa

Bệnh lý thận lan tỏa có thể quan sát ở hai bên thận qua hình ảnh từ siêu âm, bao gồm:

• Viêm cầu thận cấp: Kích thước thận lớn hơn so với bình thường, đường viền căng và nhẵn, thấy được rõ giới hạn tủy-vỏ.
• Viêm cầu thận mãn: Kích thước bình thường của thận thay đổi. Lúc này thận nhỏ hơn, viền không đều, giới hạn tuỷ-vỏ lúc này không còn rõ.
• Bệnh thận đa nang: Kích thước thận lớn, đường viền không đều, mất giới hạn tuỷ - vỏ thận. Quan sát thấy thận có nhiều nang, không thông với nhau, có thể có cả tình trạng gan-tụy đa nang.
• Lao thận: Kích thước thận có thể thay đổi, đường viền không đều, có thể thấy ứ nước từng vùng và những nốt vôi hóa trong thận. Một số trường hợp nặng hơn có thể ứ nước toàn bộ do hẹp niệu quản trong bệnh lao thận.

Bệnh lý thận khu trú

• Thận ứ nước: Hình ảnh siêu âm quan sát và đánh giá được tổn thương giữa bể thận với đài thận và cả niệu quản.
• Sỏi thận: Hình ảnh siêu âm giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh sỏi thận. Thường gặp sỏi ở khu vực bể thận, đài thận và nốt vôi hóa ở nhu mô thận.
• Abces thận: Thường là hỗn hợp âm trong, hoá dịch, có giới hạn không rõ và thay đổi trong suốt quá trình bệnh lý.
• Máu tụ quanh thận: Hình ảnh trên siêu âm có lớp trống hình liềm ở vùng dưới bao thận, có hoặc không có đẩy lệch thận. Nguyên nhân có máu quanh thận thường là do chấn thương.
• Chấn thương thận: Hình ảnh siêu âm cho thấy rõ vị trí và mức độ tổn thương.
• U thận: U thận trên lâm sàng không có triệu chứng rõ, chỉ được phát hiện qua siêu âm thận. Siêu âm không phân biệt được u lành hay u ác tính, trừ trường hợp u cơ trơn mạch thận (angiomyolipoma).

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc các thông tin về cấu trúc và kích thước bình thường của thận, cũng như vai trò của siêu âm trong việc chẩn đoán bệnh lý thận. Tỷ lệ dân số mắc phải các bệnh lý tại thận và đường tiết niệu đang có xu hướng gia tăng, phát ra hồi chuông cảnh báo cho mọi người, đặc biệt là người trẻ. Chính vì vậy, việc quan tâm tìm hiểu các thói quen tốt cho thận là rất cấp bách và cần thiết.

Xem thêm: Viêm bể thận: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị