Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào?

Tiêm chủng vắc xin là cực kỳ quan trọng với mỗi em bé từ khi chào đời. Việc tiêm ngừa vắc xin giúp trẻ nâng cao hệ miễn dịch để bảo vệ đặc hiệu cho cơ thể trước sự tấn công của vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus có hại. Tuy nhiên, một số em bé có tình trạng sốt, mệt mỏi, chán ăn, quấy khóc liên tục sau khi tiêm lại là điều khiến nhiều bậc cha mẹ không khỏi băn khoăn, đặc biệt đối với mũi vắc xin đa giá 5 trong 1. Lúc này, theo dõi, xử trí và chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 chính là điều vô cùng quan trọng giúp trẻ hồi phục sức khỏe nhanh chóng.

Thành phần của vắc xin 5 trong 1

Bất cứ loại vắc xin nào cũng chứa các kháng nguyên gây bệnh đã được đặc chế. Sau khi được đưa vào cơ thể, trẻ sẽ có quá trình tạo miễn dịch đặc hiệu nhằm nhận diện, hoạt hóa và loại bỏ tác nhân gây bệnh (là các kháng nguyên có trong vắc xin). Tuy vậy, trẻ có thể có các phản ứng không mong muốn khác trong quá trình sinh miễn dịch đó. Vì vậy, muốn biết được sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1 cơ thể của trẻ xuất hiện các dấu hiệu, triệu chứng nào, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ về thành phần của loại vắc xin này.

Tại Việt Nam hiện nay, có 2 loại vắc xin 5 trong 1 phổ biến nhất là:

Vắc xin ComBE Five

Đây là loại vắc xin của Ấn Độ, nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế. Trẻ tiêm vắc xin được miễn phí hoàn toàn. 

Tiêm vắc xin ComBE Five có thể giúp trẻ phòng ngừa 5 bệnh lý nguy hiểm và có khả năng truyền nhiễm cao là bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và các bệnh viêm phổi hay viêm màng não do H.influenzae tuýp B (HiB) gây ra. Một trong những điểm đặc biệt của loại vắc xin này là thành phần vắc xin ho gà thuộc dạng được bào chế bất hoạt, toàn tế bào (hay còn gọi là vắc xin bất hoạt toàn thể).

Vắc xin Pentaxim

Vắc xin Pentaxim được sản xuất tại Pháp, giúp phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và bệnh do H.influenzae tuýp B (Hib). Chính vì thế, loại vắc xin này có thể ngăn ngừa hiệu quả các bệnh lý kể trên, nhất là bệnh viêm phổi, viêm màng não do Hib gây ra.

Tuy nhiên, so với ComBE Five, Pentaxim có 3 điểm khác biệt:

• Thứ nhất, thành phần vắc xin ho gà trong Pentaxim là dạng bào chế bất hoạt vô bào (tức là vắc xin dạng bất hoạt bán phần). Đây là dạng bào chế đòi hỏi kĩ thuật hiện đại, công nghệ cao, chỉ tách chiết các thành phần kháng nguyên đặc hiệu, loại bỏ các thành phần không cần thiết khác của vi khuẩn này. Chính vì vậy, trẻ nhỏ tiêm phòng vắc xin Pentaxim thường sẽ ít xuất hiện các phản ứng sau tiêm hơn so với vắc xin ComBE Five. 
• Thứ hai, Pentaxim được bào chế không phòng ngừa viêm gan B, thay vào đó là phòng ngừa bại liệt.
• Thứ ba: Pentaxim là vắc xin dịch vụ, nên khi trẻ tiêm sẽ phải trả chi phí cho loại vắc xin này. 

Tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1

Cũng giống như tất cả các loại vắc xin khác, mặc dù được đánh giá là an toàn đối với sức khỏe của trẻ nhỏ nhưng bé vẫn có thể xuất hiện những phản ứng sau tiêm xảy ra, bao gồm:

• Sốt nhẹ dưới 38,5^oC, kéo dài trong vài giờ đồng hồ, đôi khi có thể trên 40^oC;
• Quấy khóc và cáu kỉnh;
• Khó ngủ, rối loạn giấc ngủ;
• Chán ăn, bỏ bú;
• Tiêu chảy;
• Sưng, nóng, đỏ đau tại vị trí tiêm.

Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể yên tâm rằng các triệu chứng này sẽ nhanh chóng biến mất sau một vài ngày.

Khi nào nên cho trẻ khám bác sĩ?

Nếu những triệu chứng kể trên kéo dài dai dẳng trong nhiều ngày, thậm chí là trở nên nghiêm trọng một cách nhanh chóng, bạn nên cho trẻ thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Bên cạnh những tác dụng phụ kể trên, một số em bé có thể xuất hiện tình trạng phản ứng sốc phản vệ. Đây là biến chứng vô cùng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của trẻ. Sốc phản vệ rất hiếm khi xảy ra, nhưng cha mẹ cũng nên ghi nhớ những dấu hiệu đặc trưng của tình trạng này để nhanh chóng nhận biết:

• Mày đay, phù mạch nhanh;
• Khó thở, tức ngực, thở rít;
• Đau bụng hoặc nôn;
• Tụt huyết áp hoặc ngất;
• Rối loạn ý thức.

Nếu không được xử lý kịp thời, trẻ rất dễ bị trụy tim mạch, ngừng tuần hoàn, thậm chí là ngừng thở, ngừng tim chỉ trong thời gian rất ngắn.

Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào?

Theo quy định của Bộ Y tế, sau khi trẻ chích ngừa vắc xin 5 trong 1, cha mẹ nên cho trẻ ở lại điểm tiêm phòng để theo dõi ít nhất 30 phút, để được theo dõi, phát hiện, chẩn đoán và xử trí những phản ứng sau tiêm ngay tại trung tâm tiêm chủng. Đặc biệt là các phản ứng nặng như phản vệ.

Để giảm thiểu cảm giác khó chịu cho trẻ, cha mẹ hãy thực hiện theo các bước chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như sau:

Nếu trẻ bị sốt

Bạn hãy kiểm tra thân nhiệt của bé thường xuyên, đặc biệt là trong khoảng 24 giờ sau tiêm chủng. Nếu trẻ sốt nhẹ, bố mẹ nên cho trẻ mặc thoáng, uống nhiều nước và chườm ấm thường xuyên. Khi nhiệt độ cơ thể của trẻ vượt quá 38,5^oC, trẻ quấy khóc nhiều, bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt theo liều chỉ định của bác sĩ để cải thiện triệu chứng. Đặc biệt với những bé có tiền sử sốt cao, co giật, sẽ chỉ định dùng thuốc hạ sốt từ 38^oC. 

Nếu vị trí tiêm bị sưng tấy

Khi chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1, bạn cần lưu ý đến vị trí tiêm. Vị trí tiêm bị sưng đau, tấy đỏ là điều thường xảy ra. Để giảm đau, bố mẹ nên chườm mát tại chỗ tiêm bằng gel lạnh hoặc đá lạnh bọc trong khăn mềm. Bạn cũng nên dỗ dành để trẻ nhanh quên đi cơn đau. Không nên đắp thêm bất cứ vật gì vào vết tiêm để tránh tình trạng nhiễm trùng xảy ra.

Nếu trẻ bị dị ứng

Dị ứng có thể biểu hiện bằng tình trạng phát ban, nổi mề đay hoặc ngứa toàn thân. Tình trạng này thường xảy ra ở những trẻ có cơ địa dị ứng nên cha mẹ có thể sử dụng thuốc chống dị ứng và đưa con đến cơ sở y tế gần nhà nhất để được chẩn đoán, xử trí kịp thời, tốt nhất.

Hy vọng qua chia sẻ của bài viết này, bạn đã biết thêm về phương pháp chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1. Đối với một số phản ứng khác hiếm gặp như: Sốt co giật, khó thở, thở nhanh, rút lõm ngực,... cha mẹ nên cho trẻ thăm khám kịp thời để được bác sĩ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhé! 

Tất cả các Trung tâm tiêm chủng Long Châu trên toàn quốc, tự hào là đơn vị có các loại vắc xin thế hệ mới nhất từ các công ty Dược phẩm, sinh học danh tiếng toàn bộ vắc xin đều được nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất lớn trên thế giới. Chuỗi cung ứng, lưu trữ, bảo quản và vận chuyển đạt tiêu chuẩn cao nhất. Quy trình tiêm nhẹ ít đau, mức giá tiêm chủng ưu đãi, đa dạng loại vắc xin, hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP,... là những ưu điểm nổi bật của tất cả các đơn vị Tiêm chủng Long Châu, hứa hẹn mang đến cho quý khách hàng trải nghiệm dịch vụ tuyệt vời nhất!

Xem thêm:

• Vacxin 5 trong 1 tiêm chủng mở rộng và những điều mẹ cần biết
• Trẻ 3 tháng tuổi mới tiêm mũi 5 trong 1 cần lưu ý điều gì?