Chấn thương bụng và những điều cần nắm về tình trạng này

Những chấn thương bụng mạnh có thể gây ra vỡ nội tạng, tổn thương mạch máu trong ổ bụng, dẫn đến chảy máu trong và sốc mất máu. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, những chấn thương này có thể đe dọa đến tính mạng. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người bị chấn thương. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu hiểu hơn về độ nguy hiểm của chấn thương bụng.

Tổng quan về chấn thương bụng

Chấn thương bụng là một vấn đề y tế cộng đồng nghiêm trọng trên toàn cầu, với tỷ lệ mắc và tử vong cao ở mọi quốc gia, bất kể mức độ phát triển kinh tế xã hội. Nó được ghi nhận là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong số các bệnh nhân chấn thương nhập viện khoa cấp cứu. Khoảng một phần ba số bệnh nhân chấn thương trên toàn thế giới bị chấn thương bụng.

Trong số các bệnh nhân cấp cứu chấn thương cần phẫu thuật, chấn thương bụng là loại tổn thương phổ biến thứ ba. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ chấn thương bụng đang gia tăng nhanh chóng do quá trình đô thị hóa, cơ giới hóa, bạo lực dân sự, chiến tranh, hoạt động tội phạm và tai nạn giao thông.

Cơ chế gây chấn thương các tạng trong ổ bụng

Sự gia tăng đột ngột và mạnh mẽ của áp lực trong ổ bụng do các lực bên ngoài có thể làm vỡ một cơ quan rỗng. Ví dụ, hành khách đeo đai an toàn mà không có dây đeo vai có thể bị tổn thương khi thắt lưng ép mạnh vào bụng.

Các lực tác động vào thành bụng trước có thể nén nội tạng bụng vào lồng ngực hoặc cột sống phía sau, gây dập nát mô. Các cơ quan rắn như lá lách và gan đặc biệt dễ bị rách hoặc tổn thương theo cơ chế này. Người già và bệnh nhân nghiện rượu, do thành bụng lỏng lẻo, có nguy cơ cao hơn. Vỡ lách trong bao cũng có thể xảy ra. Các cấu trúc như tá tràng hoặc tuyến tụy có thể bị tổn thương khi có chấn thương từ phía sau hoặc lực tác động rất mạnh.

Các lực cắt và xoắn từ sự giảm tốc đột ngột có thể gây ra vết rách của cả các cơ quan rắn và rỗng tại các điểm gắn vào phúc mạc. Những lực này cũng có thể tạo ra vết rách ở cuống mạch máu hoặc gây tách động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ quan nhạy cảm. Thận dễ bị tổn thương do tách động mạch chủ bụng gây thiếu máu.

Xương sườn hoặc xương chậu bị gãy cũng có thể làm rách mô trong ổ bụng.

Đánh giá và xử trí chấn thương bụng

Các đặc điểm của tai nạn xe liên quan đến mức độ nghiêm trọng của chấn thương bụng bao gồm:

• Loại xe và vận tốc.
• Xe có bị lật hay không (cơ chế lật có liên quan đến tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng).
• Vị trí của bệnh nhân trong xe (ngồi bên hông va chạm có liên quan đến chấn thương ngực nghiêm trọng).
• Mức độ xâm nhập vào khoang hành khách (xâm nhập vào không gian hành khách > 15cm có liên quan đến tăng nguy cơ chấn thương).
• Mức độ thiệt hại cho chiếc xe.
• Biến dạng tay lái (biến dạng vô lăng có liên quan đến tăng nguy cơ chấn thương ngực cho hành khách ngồi ghế trước).
• Có thắt dây an toàn không? Và nếu có, loại nào đã được sử dụng.
• Túi khí có bung không?

Mức độ thương tích cho người đi bộ thay đổi theo tốc độ và kích thước của chiếc xe. Người đi bộ thường gặp phải bộ ba chấn thương ở chân, thân và đầu cổ.

Những dấu hiệu nguy hiểm sau khi bị chấn thương bụng bao gồm:

• Bụng cứng hoặc đau, ấn tay vào bụng gây đau đẩy tay người sờ ra, có thể là dấu hiệu của chảy máu trong.
• Bầm tím rộng, có thể chỉ ra có tổn thương bên dưới da.
• Đau ở vùng ngực, có thể chỉ ra gãy xương sườn, gây tổn thương cho các cơ quan nội tạng như lá lách hoặc phổi.
• Ấn vào bụng gây đau dữ dội.
• Chảy máu từ trực tràng, âm đạo hoặc niệu đạo (có máu trong nước tiểu).
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Các triệu chứng sốc như mạch nhanh, da lạnh, nhợt nhạt, ý thức thay đổi có thể do chảy máu bên trong ổ bụng.

Gọi 115 hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế khẩn cấp ngay lập tức nếu có các triệu chứng sau đây xuất hiện sau khi bị thương:

• Mạch nhanh (hơn 100 nhịp mỗi phút).
• Đau đầu hoặc tụt huyết áp.
• Da lạnh, ẩm ướt.
• Nhầm lẫn hoặc mất trí nhớ.
• Bồn chồn hay sợ hãi.
• Khát nước.

Trong khi chờ đợi sự giúp đỡ khẩn cấp, thực hiện các bước sau:

• Kiểm tra đường thở của nạn nhân để chắc chắn rằng nó thông thoáng.
• Kiểm tra nhịp thở và nhịp mạch của họ.
• Nếu người đó không thở hoặc bạn không phát hiện ra mạch, bắt đầu hồi sức tim phổi ngay lập tức.
• Nếu người đó có dấu hiệu bị sốc, bắt đầu sơ cứu ngay lập tức. Cố định tốt và giảm đau.
• Đừng cho người đó ăn hoặc uống trong vài giờ sau khi bị thương, ngay cả khi họ yêu cầu.

Đối với chấn thương nhẹ:

• Nếu không có dấu hiệu nghiêm trọng, theo dõi tình trạng của họ.
• Cho người bị thương nằm xuống và nâng chân lên cao hơn mức của tim.
• Nới lỏng quần áo bó sát và sử dụng chăn để giữ ấm.
• Trong hầu hết các trường hợp, ăn hoặc uống không phải là vấn đề nếu chấn thương là nhỏ.
• Nếu lo lắng về an toàn khi ăn uống, tìm kiếm đến trung tâm y tế để được hỗ trợ.
• Trong khi người đang nghỉ ngơi, theo dõi mạch và nhịp thở. Mạch nhanh hoặc thở nhanh hoặc chậm có thể chỉ ra chảy máu trong hoặc sốc. Nếu có dấu hiệu nghiêm trọng, gọi 115 hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế khẩn cấp ngay lập tức.

Tóm lại, chấn thương bụng là tình trạng cấp cứu, cần đánh giá và xử trí kịp thời. Vì vậy đừng bao giờ chủ quan với những tổn thương bụng, hãy đi khám ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ.