Chất kháng dinh dưỡng là gì? 10 loại chất kháng dinh dưỡng phổ biến

Khi chúng ta nói về dinh dưỡng, thường nghĩ ngay đến các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe như protein, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, ít ai biết rằng có một loại chất khác, được gọi là chất kháng dinh dưỡng, cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Vậy chất kháng dinh dưỡng là gì? Hãy cùng tìm hiểu thông tin về các chất này trong bài viết dưới đây.

Chất kháng dinh dưỡng là gì?

Các chất dinh dưỡng cung cấp năng lượng cho cơ thể để tồn tại và phát triển. Ngược lại, các chất kháng dinh dưỡng là những chất ngăn cản cơ thể chúng ta hấp thụ chất dinh dưỡng trong quá trình tiêu hóa. Các chất phản dinh dưỡng có thể tìm thấy trong hầu hết các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Tác dụng của chất ức chế này là do chức năng liên kết của các chất phản dinh dưỡng trong thực vật.

Ví dụ, phytates, một loại chất kháng dinh dưỡng có trong thực vật. Chất này được thực vật sử dụng để liên kết và lưu trữ khoáng chất. Ngược lại oxalat, chất mà thực vật sử dụng để điều chỉnh nồng độ canxi và bảo vệ khỏi côn trùng hoặc động vật chăn thả. Vì canxi oxalat có thể hình thành các dạng tinh thể cứng, không mong muốn.

Mặc dù các chất phản dinh dưỡng trong thực vật hữu ích cho sự phát triển của chúng, tuy nhiên chúng có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể chúng ta. Ví dụ, oxalates có thể gây ra sự hình thành sỏi thận khi kết hợp với canxi và được hấp thụ trong ruột. Ngoài ra, các chất kháng dinh dưỡng khác như lectin, goitrogen, phytoestrogen và tannin cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự hấp thụ dinh dưỡng. Thậm chí cả chất xơ, mặc dù quan trọng cho cấu trúc, cũng có thể gây cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác trong ruột của chúng ta.

Có nên loại bỏ các chất kháng này không?

Mặc dù một số chất phản dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ một số chất dinh dưỡng, nhưng các thực phẩm chứa các chất này thường rất giàu các chất dinh dưỡng khác có lợi. Sự hiện diện của chất kháng dinh dưỡng không phải lúc nào cũng đóng vai trò là chất gây hại. Bởi vì trong chế độ ăn uống lành mạnh bình thường, con người sẽ ăn đủ các chất dinh dưỡng để bù đắp cho sự thiếu hụt này.

Ngoài ra, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu chất kháng dinh dưỡng là nguy hiểm cho sức khỏe. Ví dụ, một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều thực phẩm chứa oxalat có thể làm giảm nguy cơ sỏi thận. Do hàm lượng chất dinh dưỡng lành mạnh cao hơn là cân bằng các nguy cơ liên quan đến chất phản dinh dưỡng. Thậm chí, một số chất phản dinh dưỡng như tannin cũng được liên kết với tỷ lệ viêm thấp hơn và sức khỏe tim mạch tốt hơn.

10 loại chất kháng dinh dưỡng phổ biến

Dưới đây là một số loại chất phản dinh dưỡng mà bạn nên tránh

• Axit Phytic (Phytate): Tìm thấy trong ngũ cốc và đậu, axit phytic ức chế sự hấp thụ của các khoáng chất như phốt pho, canxi, đồng, sắt, magiê và kẽm. Nó cũng cản trở hấp thụ canxi và sắt, có thể dẫn đến các vấn đề như thiếu máu và mất xương.
• Gluten: Protein khó tiêu hóa này, chủ yếu tìm thấy trong lúa mì, là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề tiêu hóa, từ khó tiêu đến các vấn đề tự miễn dịch.
• Tanin: Làm giảm sự hấp thụ chất dinh dưỡng và có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, tiêu chảy và táo bón.
• Oxalat: Tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như hạt vừng và đậu nành, oxalat cũng có thể làm giảm chất lượng protein thực vật và gây khó chịu ở đường tiêu hóa.
• Lectin: Có thể gây ra các vấn đề như khó tiêu và đầy hơi, đặc biệt khi thực phẩm không được chế biến đúng cách.
• Saponin: Tương tự như lectin, saponin cũng ảnh hưởng đến niêm mạc đường tiêu hóa và gây ra các vấn đề về tiêu hóa và tự miễn dịch.
• Thuốc ức chế Trypsin: Tìm thấy trong nhiều sản phẩm có chứa ngũ cốc, chúng có thể gây ra thiếu hụt khoáng chất và các vấn đề khác.
• Isoflavaone: Tìm thấy trong đậu nành, có thể gây ra các vấn đề nội tiết và tiêu hóa.
• Solanin và Chaconine: Được tìm thấy trong một số loại rau củ, chúng có thể gây ra các triệu chứng từ đau bụng đến nôn mửa và chóng mặt.

Chất kháng dinh dưỡng là những chất có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng hấp thu và sử dụng các chất dinh dưỡng quan trọng trong cơ thể. Những chất này được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm và có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe nếu được tiêu thụ quá nhiều. Bằng cách nhận biết và giảm thiểu các loại chất phản dinh dưỡng, bạn có thể tối ưu hóa khả năng hấp thu dinh dưỡng cũng như tránh các tác dụng phụ tiềm ẩn. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ hữu ích với bạn đọc.