Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ trong chẩn đoán bệnh lý y khoa

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ FNA sử dụng một kim rất nhỏ để chọc qua da, đi vào vùng tổn thương hoặc khối u, và sau đó hút một lượng nhỏ tế bào hoặc chất lỏng từ khối u đó ra ngoài. Mẫu tế bào lấy được sau đó được đưa vào các lam kính để phân tích dưới kính hiển vi.

Thông qua việc xem xét cấu trúc tế bào, bác sĩ có thể đưa ra những nhận định về tính chất của khối u, phân biệt giữa các loại u lành và u ác tính, hoặc chẩn đoán các bệnh lý khác trong cơ thể. Phương pháp này giúp cung cấp thông tin quý giá để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và dự đoán tình trạng bệnh của bệnh nhân.

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ là gì?

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ thường gây hoang mang cho nhiều bệnh nhân khi được đề xuất thực hiện thủ thuật này. Quá trình này sử dụng kim nhỏ để xâm nhập vào khối u dưới da như u tuyến giáp, u phần mềm, hạch, hoặc các khối u khác để lấy mẫu tế bào để tiến hành xét nghiệm tế bào học. Mục tiêu là xác định bản chất thực sự của khối u, giúp bác sĩ lâm sàng xác định kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Quy trình xét nghiệm chọc hút tế bào FNA thường sử dụng một bơm tiêm được gắn kim nhỏ đưa kim qua da vào vị trí tổn thương. Áp lực âm được tạo ra để hút các tế bào từ mô hạch vào trong kim. Mẫu tế bào được thu thập trên phiến kính, sau đó cố định, nhuộm và kiểm tra dưới kính hiển vi quang học để đánh giá hình thái tế bào, sắp xếp tế bào và nền phiến đồ. Quá trình này giúp đưa ra chẩn đoán về tính chất của khối u.

Thủ thuật chọc hút tế bào FNA được chỉ định khi cần chẩn đoán các bệnh liên quan đến tuyến giáp, đặc biệt là áp dụng với bệnh nhân:

• Khối u tuyến giáp có thể phát hiện qua thăm khám.
• Khối u tuyến giáp có kích thước từ 1cm trở lên được phát hiện qua siêu âm.
• Trường hợp khối u tuyến giáp có kích thước dưới 1cm được phát hiện qua siêu âm, chỉ thực hiện FNA khi có các đặc điểm nghi ngờ về tính ác tính từ hình ảnh siêu âm.

Đây là một phương pháp chẩn đoán quan trọng trong việc xác định tính chất của khối u và hỗ trợ cho quá trình lâm sàng trong việc đưa ra quyết định điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Các trường hợp chống chỉ định thực hiện chọc hút tế bào bằng kim nhỏ

Chọc hút tế bào học bằng kim nhỏ, hay FNA đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất của tổn thương, phân biệt nguồn gốc và loại u, cũng như chẩn đoán các bệnh lý lành tính tại các cơ quan trong cơ thể. Qua việc cung cấp thông tin chi tiết, FNA hỗ trợ bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, có những trường hợp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ không được khuyến khích:

• U thể cảnh và u sắc bào: Đây là những loại u có thể gây ngất xỉu và tăng huyết áp, do đó việc chọc hút có thể gây nguy hiểm và không an toàn cho bệnh nhân.
• U bọc buồng trứng: Việc chọc hút có thể gieo rắc tế bào u trong khoang màng bụng, tạo điều kiện cho sự phát triển và lan rộng của u trong cơ thể.
• Nang ký sinh trùng: Nếu có nang ký sinh trùng, việc chọc hút tế bào có thể gây ra shock phản vệ, tình trạng rất nguy hiểm cho sức khỏe của bệnh nhân.
• U nằm trên cơ địa dễ chảy máu: Trong trường hợp bệnh lý liên quan đến ưa chảy máu, chọc hút tế bào có thể tăng nguy cơ chảy máu không kiểm soát và gây nguy hiểm cho sức khỏe của bệnh nhân.

Những trường hợp này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và đánh giá thận trọng từ phía bác sĩ trước khi quyết định thực hiện chọc hút tế bào. Sự cân nhắc về tính chất lợi ích và nguy cơ của u cũng như tình trạng sức khỏe toàn diện của bệnh nhân là rất quan trọng để quyết định liệu pháp phù hợp nhất cho từng trường hợp.

Quy trình thực hiện chọc hút tế bào bằng kim nhỏ trong chẩn đoán bệnh lý y khoa

Quy trình chọc hút tế bào FNA dưới sự hướng dẫn của siêu âm thường bắt đầu bằng việc sử dụng một xilanh được gắn với kim nhỏ để hút các tế bào từ khối u ra ngoài, sau đó trải mẫu tế bào này lên một tấm kính để kiểm tra dưới kính hiển vi. Phương pháp này có khả năng chẩn đoán chính xác lên đến 95% khi lấy mẫu đủ và bác sĩ phân tích có kinh nghiệm.

Các bước tiến hành bao gồm:

Bước 1: Lấy bệnh phẩm

• Xác định vị trí cần chọc hút tế bào.
• Sát trùng vùng chọc hút.
• Chọc hút để lấy mẫu tế bào.
• Sát trùng hoặc băng vùng đã chọc hút nếu cần thiết.

Bước 2: Làm phiến đồ

• Tháo kim và tạo áp lực trong bơm tiêm.
• Phụt mẫu tế bào lấy từ các khối u lên phiến kính.
• Dàn bệnh phẩm để đảm bảo mẫu đều và mỏng.

Bước 3: Cố định phiến đồ

Bước 4: Nhuộm các phiến đồ

Bước 5: Đánh giá kết quả

Quá trình chọc hút tế bào FNA thường không gây ra vấn đề gì đáng kể. Đôi khi, sau khi thủ thuật, có thể cảm thấy một ít đau và vùng da có thể bị bầm tím. Một số biến chứng hiếm gặp có thể xuất hiện như chảy máu, nhiễm trùng hoặc các vấn đề khác liên quan đến vị trí chọc hút.

Xét nghiệm FNA là một công cụ hữu ích trong việc phát hiện ung thư. Tuy nhiên, quá trình này cần được thực hiện bởi các bác sĩ có kỹ năng và kinh nghiệm cùng với trang thiết bị hiện đại để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác và an toàn cho bệnh nhân.