Chụp X quang tắc ruột là phương pháp gì? Chỉ định khi nào?

Chụp X quang tắc ruột là một xét nghiệm cận lâm sàng được thực hiện khá phổ biến ở nhiều cơ sở y tế, đây là một phương pháp hiệu quả trong chẩn đoán liên quan đến cấu trúc ruột với thời gian thực hiện nhanh chóng và không xâm lấn. Hãy cùng với Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu rõ hơn về phương pháp chụp X quang tắc ruột nhé.

Chụp X quang tắc ruột là gì?

Chụp X quang tắc ruột là một phương pháp hình ảnh y học sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh về tình trạng của ruột và các cấu trúc xung quanh. Quá trình này nhằm mục đích đánh giá các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa, như tắc đường ruột, bóng hơi, hoặc các dạng khối u trong ruột.

Ứng dụng của chụp X quang tắc ruột trong y học nhằm mục đích như chẩn đoán tình trạng tắc ruột ở các bộ phận như ruột non (tiểu tràng) hoặc đại trực tràng. Hiển thị toàn bộ cấu trúc ruột để xem xét các bộ phần như quai ruột, trực tràng và các chi tiết khác.

Khi đã có kết quả chụp X quang cũng như cấu trúc của các bộ phận liên quan trong hệ tiêu hoá, từ đó đưa ra được các đánh giá y tế để bác sĩ phát hiện, chẩn đoán ra được một số vấn đề như viêm nhiễm, polyp, bất thường cấu trúc, tắc nghẽn hay các bệnh lý khác liên quan đến ruột

Chụp X quang tắc ruột thường được sử dụng như một phương pháp chẩn đoán sơ bộ và có thể kết hợp với các phương pháp hình ảnh khác hoặc kiểm tra lâm sàng để có cái nhìn toàn diện và chính xác về tình trạng của hệ tiêu hóa.

Triệu chứng tắc ruột là gì?

Triệu chứng của tắc ruột có thể biến động tùy thuộc vào loại tắc ruột và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của tắc ruột:

• Đau bụng: Đau có thể xuất phát từ vùng dưới rốn và lan ra toàn bụng. Có thể biến đổi từ đau nhẹ đến đau dữ dội, thường đi kèm với cảm giác căng trước khi có cơn đau.
• Bí trung đại tiện: Khó khăn hoặc không thể tiêu hóa thức ăn, làm cho người bệnh cảm thấy bí bách, khó đi đại tiện.
• Chướng bụng: Cảm giác như bụng căng, khó chịu, đặc biệt sau khi ăn. Có thể đi kèm với buồn nôn, thậm chí là nôn ói, đặc biệt khi tắc ruột đặc trưng bởi bệnh lý như tắc đại trực tràng.
• Gặp các vấn đề liên quan đến đại tiện: Xuất hiện tiêu chảy hoặc ngược lại, thậm chí có thể là thay đổi giữa cả hai trạng thái.
• Chuột rút bụng: Cơn đau, co thắt bất ngờ và ngắn hạn. Bụng sưng lên và có thể đi kèm với đau nặng.

Do các tình trạng trên dẫn đến người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức do khó chịu và đau đớn. Thêm vào đó, do tình trạng khó chịu của đường tiêu hoá, người bệnh thường cảm thấy khó ăn uống, bụng lúc nào cũng căng tức do đại tiện khó khăn hoặc tiêu chảy táo bón xen kẽ dẫn đến tình trạng sụt cân. Trong trường hợp tắc ruột nặng, có thể xuất hiện các dấu hiệu như giảm huyết áp, tim đập nhanh, hoặc sốt.

Chỉ định chụp X quang tắc ruột

Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp chụp X quang khác nhau tùy thuộc vào loại và vị trí của tắc ruột. Cần kết hợp nhiều kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cùng với các xét nghiệm khác để có cái nhìn đầy đủ và chính xác về tình trạng của bệnh nhân.

Tắc ruột non đoạn gần:

• Chụp X quang bụng đứng và nằm để đánh giá tình trạng ruột non.
• Sử dụng X quang ruột non cản quang để nổi bật chi tiết.
• Kết hợp với chụp CT bụng và xét nghiệm máu nếu cần thiết.

Tắc ruột non đoạn giữa và xa:

• Chụp X quang bụng đứng để kiểm tra ruột non giãn.
• Bổ sung bằng chụp CT bụng để đánh giá quai ruột non ở vùng tắc.
• Nếu cần, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các phương pháp hình ảnh khác như nội soi.

Tắc đại trực tràng:

• Chụp X quang bụng đứng để kiểm tra van hồi manh tràng.
• Chụp X quang đại tràng cản quang để xem hình ảnh cắt cụt ở vị trí tắc ruột.
• Kết hợp với chụp CT và nội soi ống mềm đại trực tràng.

Tắc ruột thắt nghẹt:

• Chụp X quang đại tràng cản quang kết hợp với chụp CT để đánh giá tình trạng tắc ruột.
• Có thể cần thêm các phương pháp hình ảnh khác như nội soi tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.

Các bước chụp X quang tắc ruột

Phương pháp chụp X quang tắc ruột thực hiện rất nhanh chóng, thời gian chụp và trả kết quả trong thời gian rất ngắn, thông thường là trong một buổi. Để thực hiện được xét nghiệm chụp X quang tắc ruột, quy trình mà bệnh nhân cần trải qua gồm có các bước như sau:

Trước khi chụp X quang tắc ruột

Thăm khám lâm sàng: Người bệnh được thăm khám để bác sĩ đánh giá các triệu chứng và xác định khả năng nghi ngờ về tắc ruột.

Hướng dẫn và tư vấn: Bác sĩ sẽ tư vấn về quy trình chụp X quang tắc ruột và giải thích lợi ích của nó. Người bệnh không cần nhịn ăn trước khi chụp X quang.

Thực hiện chụp X quang tắc tuột

Chuẩn bị trang phục và tư thế: Người bệnh được hướng dẫn thay đổi trang phục để phù hợp với quy trình chụp, sẽ có yêu cầu tháo bỏ các vật thể như trang sức trên người. Nếu cần, người bệnh sẽ được đặt vào các tư thế khác nhau tùy thuộc vào mục đích chụp.

Chụp X quang: Quá trình chụp nhanh chóng, thường kéo dài từ 3 - 5 phút cho trường hợp không sử dụng thuốc cản quang. Đối với trường hợp có sử dụng thuốc cản quang, thời gian có thể kéo dài khoảng 15 phút.

Sau khi chụp X quang tắc ruột

Đợi kết quả: Người bệnh sẽ được hướng dẫn ngồi đợi kết quả sau khi hoàn thành chụp X quang. Thông thường, kết quả sẽ có trong vòng 1 - 2 tiếng sau khi chụp. Vì đây là kỹ thuật không xâm lấn, người bệnh có thể về nhà ngay sau khi nhận kết quả, không cần lưu viện hoặc nằm lại để theo dõi sau khi chụp.

Phương pháp chụp X quang tắc ruột là một trong những phương tiện chẩn đoán hiệu quả và thuận tiện, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng của ruột và các cấu trúc xung quanh. Nếu người bệnh trải qua các triệu chứng nghi ngờ về tắc ruột như đau bụng, buồn nôn, ói, chướng bụng, việc đi thăm bác sĩ để được đánh giá và nhận chỉ định chụp X quang tắc ruột.

Xem thêm: Chụp X quang bụng không chuẩn bị và những điều bạn cần biết