Có nên uống thuốc cúm Tamiflu khi có dấu hiệu bệnh?
Thư Trúc
12/02/2025
Cảm cúm là một bệnh khá phổ biến khi thời tiết thay đổi và dễ lây lan trong cộng đồng, thường ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Tamiflu là một trong những loại thuốc kháng virus đầu tay trong lựa chọn phác đồ điều trị, giúp giảm thời gian mắc bệnh và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm. Tuy nhiên, không phải ai bị cúm cũng cần dùng Tamiflu, vậy thuốc này có tác dụng gì, cách dùng như thế nào để có thể mang lại hiệu quả tối ưu?
Bệnh cúm và những dấu hiệu nhận biết sớm cúm
Cúm là một bệnh viêm đường hô hấp phổ biến, thường có những triệu chứng sốt, ho, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Dù phần lớn các trường hợp cúm có thể tự lành bệnh sau vài ngày, nhưng vẫn có một số đối tượng đặc biệt (trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có bệnh lý nền, phụ nữ trong thai kỳ) có thể gặp những biến chứng nghiêm trọng. Chính vì lý do này, thuốc cúm Tamiflu thường được chỉ định để giảm thời gian mắc bệnh, đặc biệt cho những trường hợp bệnh có tiên lượng chuyển nặng, nhằm dự phòng những biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm. Nhưng không phải ai bị cúm cũng cần uống thuốc cúm Tamiflu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về công dụng, cách sử dụng và những lưu ý quan trọng khi dùng Tamiflu.
Cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus cúm (influenza) gây ra, lây lan chủ yếu qua giọt bắn của người bệnh khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với những bề mặt nhiễm virus.
Cúm có thể gây ra những triệu chứng từ nhẹ đến nặng và đôi khi có thể dẫn đến tử vong. Các triệu chứng cúm xuất hiện đột ngột, thường xảy ra ở những thời điểm giao thời giữa mùa đông và mùa xuân. Những người bị cúm thường sẽ có một số triệu chứng dưới đây:
Một số triệu chứng trên đường tiêu hoá: nôn mửa, tiêu chảy, thường phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.
Dù có những triệu chứng tương tự, nhưng cảm lạnh thường nhẹ hơn cúm và ít gây sốt cao. Người bị cảm lạnh thường chỉ hắt hơi, sổ mũi, đau họng nhẹ, trong khi cúm khiến cơ thể suy nhược rõ ràng hơn kèm những cơn sốt và đau nhức cơ thể dường như có vẻ nghiêm trọng hơn.
Thuốc cúm Tamiflu là gì và có tác dụng thế nào?
Tamiflu (oseltamivir phosphate) là một loại thuốc kháng virus sử dụng để điều trị và phòng ngừa bệnh cúm do virus cúm A và B gây ra. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế enzyme neuraminidase của virus, ngăn chặn sự phát triển và lây lan của virus trong cơ thể.
Thuốc kháng virus Tamiflu giúp rút ngắn thời gian mắc bệnh cúm, giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cúm, khuyến nghị cho những bệnh nhân bị bệnh nặng và bệnh nhân có nguy cơ cao (bao gồm tất cả bệnh nhân nhập viện) có các triệu chứng giống cúm; khuyến nghị dựa trên dữ liệu cho thấy điều trị sớm có thể ngăn ngừa các biến chứng ở những bệnh nhân này. Ngoài ra, thuốc còn được dùng để dự phòng cúm cho những người có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh, đặc biệt trong các đợt dịch bùng phát.
Vậy khi nào nên dùng Tamiflu?
Người có những triệu chứng cúm nghiêm trọng hoặc có nguy cơ cao có biến chứng nguy hiểm:
Trẻ em < 5 tuổi;
Trẻ em < 2 tuổi ở mức nguy cơ đặc biệt cao;
Người cao tuổi (trên 65 tuổi);
Người có bệnh lý nền như hen suyễn, bệnh tim mạch, tiểu đường, suy giảm miễn dịch;
Phụ nữ có thai.
Ngoài ra thuốc cúm Tamiflu còn được dùng trong dự phòng cúm ở người có nguy cơ tiếp xúc với virus cúm trong đợt dịch.
Có nên uống thuốc cúm Tamiflu khi có triệu chứng cúm?
Tamiflu là thuốc kháng virus được sử dụng trong điều trị cúm. Tuy nhiên, không phải ai bị cúm cũng cần dùng. Thuốc thường được chỉ định cho những người có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền. Với người khỏe mạnh, cúm có thể tự khỏi sau vài ngày mà không cần dùng thuốc.
Lưu ý khi sử dụng Tamiflu
Lưu ý: Tamiflu là thuốc kê đơn, chỉ nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý mua và dùng thuốc cúm Tamiflu có thể gây tác dụng phụ và tăng nguy cơ kháng thuốc. Vì vậy, người bệnh không nên lạm dụng Tamiflu mà cần tuân thủ hướng dẫn y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.
Rủi ro và tác dụng phụ khi dùng thuốc cúm Tamiflu
Tác dụng phụ thường gặp nhất của Tamiflu là buồn nôn và nôn. Thông thường, buồn nôn và nôn không nghiêm trọng và xảy ra trong 2 ngày đầu điều trị. Các tác dụng phụ khác bao gồm đau dạ dày (bụng), chảy máu cam, đau đầu và cảm thấy mệt mỏi.
Tác dụng phụ nghiêm trọng có thể có như co giật, lú lẫn hoặc hành vi bất thường trong giai đoạn của bệnh hoặc các trường hợp hiếm gặp về phản ứng dị ứng, bao gồm phát ban da nghiêm trọng xuất hiện thường lẻ tẻ và thoáng qua.
Vì những rủi ro và tác dụng phụ kể trên, thuốc cúm Tamiflu không được khuyến khích sử dụng cho những người có tiền sử dị ứng với oseltamivir hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc. Ngoài ra, người bị suy thận nặng, bệnh gan nghiêm trọng hoặc có tiền sử phản ứng thần kinh bất thường khi dùng thuốc cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Phụ nữ mang thai và đang cho con bú cũng cần cân nhắc lợi ích và nguy cơ khi dùng thuốc.
Lời khuyên khi bị cúm: Không chỉ dựa vào thuốc
Thông thường cơ thể có thể tự hồi phục khi nhiễm cúm mà không cần dùng thuốc kháng virus. Một số biện pháp hỗ trợ giúp giảm triệu chứng và tăng cường hệ thống miễn dịch gồm:
Nghỉ ngơi đầy đủ;
Uống nhiều nước để tránh mất nước do sốt và đổ mồ hôi;
Ăn uống đủ chất, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm và protein để tăng sức đề kháng;
Giữ ấm cơ thể, súc miệng nước muối, và giữ vệ sinh cá nhân để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Ngoài ra, có thể dự phòng cúm bằng vắc xin. Tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh, giảm nguy cơ biến chứng và kiểm soát sự lây lan của bệnh. Vắc xin giúp cơ thể tạo miễn dịch với các chủng virus cúm phổ biến trong từng mùa, đặc biệt quan trọng đối những đối tượng có nguy cơ biến chứng cao khi nhiễm cúm.
Có nên uống thuốc cúm Tamiflu không?
Thuốc cúm Tamiflu có thể giúp rút ngắn thời gian mắc cúm và giảm nguy cơ biến chứng, nhưng không phải ai cũng cần sử dụng. Việc lạm dụng Tamiflu có thể gây tác dụng phụ và làm tăng nguy cơ kháng thuốc. Vì vậy, Tamiflu chỉ nên được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt với những người nguy cơ cao có biến chứng nguy hiểm khi nhiễm cúm. Nếu có triệu chứng cúm nghiêm trọng như sốt cao kéo dài, khó thở hoặc mệt mỏi cực độ, hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời thay vì tự ý sử dụng Tamiflu.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Tamiflu, bao gồm tác dụng, chỉ định và cách sử dụng hợp lý. Việc dùng thuốc đúng cách, theo chỉ định của bác sĩ, có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh cúm và hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng. Đồng thời, tuân thủ hướng dẫn điều trị cũng góp phần giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc trong tương lai.
Trên 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Y tế dự phòng, phòng chống dịch bệnh cộng đồng – Tiêm chủng mở rộng Quốc gia. Trên 10 năm công tác trong lĩnh vực Chẩn đoán hình ảnh: X – Quang tổng quát và Siêu âm tổng quát. Hiện là giảng viên chính Chương trình đào tạo liên tục (CME) về An toàn Tiêm chủng của HCDC.
Influenza Antiviral Medications: Summary for Clinicians: https://www.cdc.gov/flu/hcp/antivirals/summary-clinicians.html?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
Recommendations for Obstetric Health Care Providers Related to Use of Antiviral Medications for the Treatment and Prevention of Influenza: https://www.cdc.gov/flu/hcp/antivirals/treatment_obstetric.html