Nhận biết dấu hiệu ngộ độc thực phẩm và những điều lưu ý

Triệu chứng của ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện từ vài giờ đến vài ngày sau khi bạn tiêu thụ thực phẩm nhiễm độc. Tình trạng của người bệnh có thể trải qua các mức độ nặng nhẹ, thời gian tồn tại và tốc độ phục hồi phụ thuộc vào loại chất gây ngộ độc, lượng thực phẩm bạn đã ăn và tình trạng hệ miễn dịch của cơ thể. Việc nhận biết được các dấu hiệu ngộ độc thực phẩm là điều cần thiết.

Các dấu hiệu ngộ độc thực phẩm thường gặp

Một số dấu hiệu ngộ độc thực phẩm mà bạn cần lưu ý có thể kể đến như:

Nôn và buồn nôn

Người bị ngộ độc thực phẩm thường trải qua tình trạng này do cơ hoành và cơ bụng phản ứng bằng cách co bóp mạnh để đẩy các chất có trong dạ dày ra ngoài qua đường miệng. Đây cũng là cơ chế tự nhiên của cơ thể để loại bỏ những yếu tố mà nó coi là có hại.

Thực tế cho thấy nhiều người trải qua các cơn nôn kéo dài khi bị ngộ độc thực phẩm. Có những người có thể trải qua mức độ nôn nhẹ rồi giảm dần, trong khi người khác có thể nôn nhiều hơn. Tình trạng này có thể gây mất nước nhanh chóng và suy kiệt cơ thể, vì vậy việc thăm bác sĩ để điều trị là cần thiết.

Đau bụng

Khi ngộ độc thực phẩm, các vi khuẩn hoặc sinh vật gây hại có thể sản xuất độc tố gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột. Điều này có thể dẫn đến viêm nhiễm và cảm giác đau ở dạ dày, thể hiện qua triệu chứng đau bụng. Nguyên nhân của triệu chứng đau bụng là do sự co thắt của cơ dạ dày ở khu vực trên rốn hoặc ruột non xung quanh rốn, nhằm gia tăng tốc độ di chuyển tự nhiên của hệ tiêu hóa để loại bỏ các vi khuẩn gây hại một cách nhanh chóng.

Tuy nhiên, đau bụng là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình huống bệnh lý và tình trạng sức khỏe khác. Vì vậy, khi bạn chỉ gặp triệu chứng này mà không có các biểu hiện khác, thì không thể kết luận chắc chắn rằng bạn đã bị ngộ độc thực phẩm.

Tiêu chảy

Tiêu chảy là một trong những dấu hiệu ngộ độc thực phẩm, là tình trạng phải đi nặng ra phân lỏng nhiều hơn 3 lần trong vòng 24 giờ. Đây là một triệu chứng thường gặp, xuất hiện khi việc viêm nhiễm ảnh hưởng đến hoạt động của ruột, gây ra sự kém hiệu quả trong việc hấp thụ nước và các chất lỏng khác trong quá trình tiêu hóa.

Tiêu chảy cũng có thể đi kèm với các dấu hiệu khác của ngộ độc thực phẩm như cảm giác thường xuyên cần phải đi vệ sinh, cảm giác đầy bụng hoặc đau bên dưới bụng. Khi tiêu chảy kéo dài, có thể gây mất nước, khoáng chất trong cơ thể, và ở mức nặng hơn, có thể gây hạ huyết áp. Do đó, việc duy trì cân bằng nước bằng cách bổ sung đủ lượng nước cần thiết để duy trì sức khỏe và tuần hoàn cơ thể là rất quan trọng.

Sốt

Sốt là sự tăng nhiệt độ cơ thể lên trên 37.5 độ C, một biểu hiện phản ứng tự nhiên của cơ thể trong nhiều tình huống khác nhau. Sự gia tăng nhiệt độ này là do hệ thống bảo vệ tự nhiên trong cơ thể. Cơ thể tăng cường hoạt động của các tế bào bạch cầu để chống lại nhiễm trùng.

Sốt còn có thể do pyrogens (các chất gây sốt) gây ra, chúng làm cho cơ thể “gửi tin nhắn giả” cho não bộ, khiến não bộ nghĩ rằng cơ thể đang trải qua sự lạnh hơn bình thường, do đó làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Chán ăn và mệt mỏi

Ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến tiêu chảy và buồn nôn, gây mất nước cho cơ thể và chán ăn, dẫn đến sự mệt mỏi. Trong tình trạng này, cơ thể cần được nghỉ ngơi. Cần lưu ý rằng nếu bạn cảm thấy mệt đến mức không thể tự mình vận động và có cảm giác như có côn trùng bò trên da, thì cần phải tìm kiếm sự can thiệp y tế.

Ngoài ra, trong quá trình phản ứng miễn dịch của cơ thể đối mặt với ngộ độc thực phẩm, cơ thể cũng sản xuất các chất hóa học như cytokine. Cytokine có vai trò trong việc điều hòa phản ứng miễn dịch trước nhiễm trùng, chúng thông báo cho các tế bào miễn dịch để tìm kiếm và tiêu diệt các tác nhân gây hại. Đây là lý do tại sao ngộ độc thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng như không muốn ăn, cảm giác mệt mỏi, và sốt.

Đau cơ

Khi bạn bị ngộ độc thực phẩm, có thể bạn sẽ trải qua đau cơ bắp, do cơ thể phản ứng với nhiễm trùng. Điều này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn được kích hoạt và gây ra tình trạng viêm nhiễm. Trong quá trình này, cơ thể sản xuất histamine, một hợp chất hóa học giúp mở rộng các mạch máu để cho phép tế bào bạch cầu di chuyển nhiều hơn để chống lại nhiễm trùng.

Histamine giúp tăng cường lưu lượng máu đến các vùng bị nhiễm trùng trên cơ thể. Cùng với các chất khác liên quan đến phản ứng miễn dịch, ví dụ như cytokine, histamine có thể tác động đến các phần khác của cơ thể và kích thích các thụ thể đau. Điều này có thể làm cho một số phần của cơ thể trở nên nhạy cảm hơn với cảm giác đau và dẫn đến những cơn đau âm ỉ mà bạn thường trải qua khi bị bệnh.

Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm

Bên cạnh việc nhận biết các dấu hiệu ngộ độc thực phẩm, thì phòng ngừa ngộ độc thực phẩm là quá trình quan trọng để đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe của bạn. Dưới đây là một số cách bạn có thể thực hiện để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm:

• Rửa tay thường xuyên: Trước khi tiếp xúc với thực phẩm, luôn rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 20 giây. Sau khi tiếp xúc với thực phẩm thô, cũng nên rửa tay lại.
• Rửa thực phẩm: Trước khi chế biến hoặc tiêu thụ, hãy rửa sạch rau quả, thịt, và các thực phẩm khác dưới nước sạch. Sử dụng bàn chải thích hợp để rửa các thực phẩm có vỏ.
• Lưu trữ thực phẩm đúng cách: Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ an toàn và tuân thủ ngày hết hạn. Hãy đảm bảo rằng thực phẩm lạnh được bảo quản dưới 4°C (40°F).
• Tránh thức ăn sống: Hạn chế tiêu thụ thức ăn sống hoặc chưa nấu chín, chẳng hạn như trứng sống, sashimi, hoặc thịt cá chưa nấu chín.
• Nấu ăn đúng cách: Chế biến thực phẩm theo hướng dẫn và đảm bảo thức ăn nấu chín đến nhiệt độ an toàn. Sử dụng nhiệt kế thực phẩm để kiểm tra nhiệt độ nấu.
• Tránh nhiễm khuẩn chéo: Tránh tiếp xúc giữa thực phẩm tươi sống và thực phẩm đã nấu, để tránh nhiễm khuẩn từ thực phẩm sống sang thực phẩm đã nấu.
• Sử dụng thực phẩm an toàn: Chọn mua thực phẩm từ nguồn tin cậy, và hạn chế tiêu thụ thực phẩm đã qua hạn hoặc không đảm bảo về nguồn gốc.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm đã mở lâu: Tiêu thụ thực phẩm sau khi đã mở nhanh chóng để tránh vi khuẩn gây nhiễm trùng.
• Tuân thủ quy tắc vệ sinh khi nấu ăn: Sử dụng tách riêng cho thực phẩm thô và thực phẩm đã nấu, và đảm bảo dụng cụ và bề mặt làm việc được làm sạch thường xuyên.
• Tuân theo hướng dẫn của cơ quan y tế địa phương: Theo dõi hướng dẫn và cảnh báo từ cơ quan y tế địa phương về các tình hình ngộ độc thực phẩm cụ thể trong khu vực của bạn.

Khi bị ngộ độc thực phẩm nên ăn gì?

Một số thực phẩm nên dùng khi bạn gặp ngộ độc thực phẩm, bao gồm:

• Nước: Khi bị ngộ độc thực phẩm, cơ thể thường mất nước và mất cân bằng điện giải. Vì vậy, việc bổ sung nước đúng cách rất quan trọng. Bạn cũng có thể sử dụng dung dịch oresol để khắc phục tình trạng mất chất điện giải.
• Thực phẩm dễ tiêu hóa và nhẹ: Khi bị ngộ độc thực phẩm, hệ tiêu hóa thường yếu, do đó, bạn nên chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, bột yến mạch, khoai tây nghiền chín, hoặc trái cây mềm.
• Thực phẩm chứa vi khuẩn có lợi: Để tái thiết lập cân bằng hệ vi sinh trong đường ruột, bạn nên cân nhắc bổ sung các vi khuẩn có lợi. Sữa chua là một trong những thực phẩm chứa vi khuẩn có lợi mà bạn có thể cân nhắc sử dụng

Hầu hết các dấu hiệu ngộ độc thực phẩm thường không quá nghiêm trọng và có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng, ngộ độc thực phẩm có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe và thậm chí dẫn đến tử vong. Để tránh rơi vào tình trạng này, hãy luôn lựa chọn thực phẩm tươi sạch, tuân thủ các quy tắc chế biến và bảo quản thực phẩm một cách đúng cách, và tránh tiêu thụ thực phẩm đã quá hạn, có mùi lạ hoặc có dấu hiệu ôi thiu.

Xem thêm:

• Ngộ độc thực phẩm nên ăn gì? Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm hiệu quả
• Ngộ độc thực phẩm uống thuốc gì? Nguyên nhân và triệu chứng ngộ độc thực phẩm bạn cần biết