Đau lưng hậu Covid-19, nguyên nhân là do đâu?

Đau lưng là một tình trạng rất phổ biến, với khoảng 90% số người bị vào một thời điểm nào đó trong đời. Ở nhiều quốc gia khác, đau lưng là cơn đau mãn tính phổ biến nhất ở tuổi trung niên. Đặc biệt sau khi khỏi Covid-19, một số người có triệu chứng đau lưng kéo dài, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và gây bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân gây đau lưng hậu Covid-19

Lí do rất quan trọng dẫn đến đau lưng hậu Covid-19, là khi cơ thể nhiễm các chủng virus, cả virus cúm cũng như virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19. Những virus này kích thích giải phóng Cytokine, bao gồm một loạt chất trung gian hoá học của quá trình viêm, dẫn đến sự hình thành Pyrogens và Prostaglandin E2. Pyrogens là sản phẩm của sự suy tế bào, giúp chống lại bệnh Covid-19 bằng cách gây ra triệu chứng sốt, nhưng Pyrogens cũng bám vào các dây thần kinh gây đau lưng. Prostaglandin E2 là chất đặc hiệu kích hoạt các con đường dẫn đến đau.

Pyrogens và Prostaglandin E2 tập trung nhiều ở vùng cơ đầu, vai gáy, vùng cơ ở thắt lưng và vùng cơ xung quanh gối. Thông thường những chất này có nồng độ cao trong 4 – 5 ngày. Vì thế đa số bệnh nhân chỉ đau cơ mấy hôm, sau đó ổn định, đau tự hết không để lại di chứng.

Các cơn đau cấp tính có thể đau dữ dội, đau không thể chịu nổi. Nguyên nhân có thể vì lí do nào đó như tùy cơ địa hoặc quá trình sử dụng thuốc không đúng, làm cho virus phát triển quá mạnh nên cơ thể phản ứng quá mẫn cảm gây bão Cytokine, tức là các chất Pyrogens và Prostaglandin E2 lúc này tiết ra quá nhiều. Những trường hợp này thuốc giảm đau thông thường ít khi có được hiệu quả. Nếu đau quá mức chịu đựng, các bác sĩ phải dùng đến các thuốc ức chế miễn dịch nhằm giảm cơn bão Cytokine.

Sau khi bệnh nhân khỏi bệnh, nếu cơ thể tiếp tục mẫn cảm tăng tiết Pyrogens Prostaglandin E2, thì tình trạng đau sẽ tiếp tục kéo dài, có thể từ 6 – 9 tháng sau mới hết đau.

 Có nhiều nguyên nhân gây đau lưng sau khi bị nhiễm Covid-19

Biểu hiện của đau lưng hậu Covid-19

Các biểu hiện đau dai dẳng chứng đau lưng hậu Covid-19 rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như: Đau lưng do thoái hoá cột sống, phồng hay thoát vị đĩa đệm, viêm đĩa đệm đốt sống. Ngoài ra, đau lưng còn một cơ chế do tổn thương tại phổi.

Để dễ hình dung về cơ chế này, bạn đọc hãy tưởng tượng vào mùa hè, buổi đêm ngủ bật điều hoà lạnh nhưng lại không giữ ấm được lồng ngực. Hoặc khi để quạt thẳng vào mũi, khí lạnh sẽ xâm nhập vào phổi. Lúc ngủ dậy, sẽ cảm thấy lỗ chân lông toát ra khí lạnh, kèm theo tê mỏi vai gáy và lan xuống hai tay và đau mỏi vùng lưng. Cơn ho lúc này có thể xuất hiện, ho kéo dài gây đau cơ vai và cơ lưng. Tình trạng này là do phổi nhiễm khí lạnh.

Biểu hiện của đau lưng hậu Covid-19 rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác

Phòng ngừa và đối phó với đau lưng hậu Covid-19

Lưng là hàng rào bảo vệ phổi đặc biệt quan trọng. Để phổi không bị tổn thương, không nên để lưng bị lạnh, tức là phải giữ ấm lưng. Trẻ nhỏ ban đêm ngủ ra mồ hôi lưng, cần lấy khăn khô lau, nếu không sẽ dễ bị viêm phổi. Cũng tương tự như vậy với bệnh nhân Covid-19, đặc biệt là biến thể Omicron hay đổ mồ hôi ướt đẫm lưng vào ban đêm, bệnh nhân nhớ phải lau khô ngay lập tức để giữ ấm cho phổi. Ngoài ra, chân lạnh tay lạnh làm cho kinh thái dương ở bàng quang bị tắc nghẽn, dẫn đến lưng bị lạnh, do đó, mà đêm ngủ nhớ giữ ấm tay chân.

Ngoài ra những bệnh nhên hậu Covid-19 có thể tập thở theo khí công yoga, thiền, xoa bóp bấm huyệt, châm cứu hoặc tập thở theo phương pháp y học cổ truyền giúp hạn chế sự khó thở, lưu thông máu huyết.

Ngoài ra, đau lưng bệnh nhân có thể tập các bài vật lí trị liệu nhẹ nhàng, giúp giảm đau lưng đáng kể. Người bệnh cũng có thể chườm nóng, chườm ngải cứu, mát – xa, để cơ thể nhanh phục hồi. Bên cạnh đó, người bệnh nên giữ cho cân nặng ở mức lí tưởng, hạn chế tăng cân sẽ giảm đau lưng đáng kể.

Mát - xa có thể giúp hỗ trợ điều trị chứng đau lưng hiệu quả

Đau lưng hậu Covid-19, khi nào bệnh nhân cần đi khám?

Đau vai gáy, đau lưng là các di chứng thường gặp ở những bệnh nhân hậu Covid-19. Biến thể Omicron có tỉ lệ đau lưng thấp hơn Delta. Cơ chế đau lưng có thể do tăng tiết quá mức các chất trung gian thuộc nhóm Pyrogens và Prostaglandin E2, đau kéo dài có liên quan đến phần lớn do tình trạng tổn thương tại phổi. Để phòng tránh tình trạng đau nặng nề hơn, người bệnh không nên lạm dụng thuốc điều trị, luôn giữ ấm lưng, tay và chân, ban đêm ngủ đổ mồ hôi ở lưng phải lau khô để bảo vệ phổi.

Trường hợp các cơn đau dai dẳng kéo dài trên hai tuần, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc mà đến bệnh viện để được khám, chẩn đoán và lên phác đồ điều trị. Bệnh nhân có khả năng được bác sĩ chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng. Nếu bệnh nhân không có tiền căn của các bệnh cơ xương khớp, đau lưng hội chứng Covid kéo dài, các bác sĩ có thể chỉ định dùng nhiều biện pháp kết hợp nhằm giúp giảm đau như thuốc kháng viêm, phương pháp vật lý trị liệu… Ngoài ra, khi có các triệu chứng đau lưng diễn biến nặng và không có dấu hiệu khỏi bệnh, bệnh nhân nên đi khám ngay lập tức:

• Bệnh nhân đau lưng nhiều khi hoạt động.
• Đau lưng ngay cả khi chỉ ngồi không hoạt động.
• Đau lưng kèm theo nôn ói.
• Đau lưng và không thể ngồi dậy được.
• Bệnh nhân đau lưng kèm theo mệt mỏi, đau đầu và sốt.
• Đau lưng kèm theo tê chân, tay, lưng và mỏi gối.

Trên đây là các nguyên nhân gây đau lưng hậu Covid-19. Người bệnh nếu cảm thấy tình trạng đau lưng của bản thân trở nên nặng nề, gây ảnh hướng đến cuộc sống, đau không có dấu hiệu giảm… nên đi thăm khám nhằm phát hiện ra bệnh để được điều trị sớm nhất.

Hoàng Yến

Nguồn: Tổng hợp