Di chứng viêm màng não mủ là gì và nguy hiểm ra sao?

Viêm màng não mủ là bệnh lý xảy ra khi các màng bao bọc hệ thần kinh trung ương bị viêm và sinh mủ do virus hay vi khuẩn tấn công. Bệnh diễn biến nhanh mang theo những biến chứng nguy hiểm nhưng lại dễ gây nhầm lẫn với những bệnh khác. Nếu điều trị viêm màng não mủ không kịp thời, nạn nhân có thể gặp phải nhiều di chứng nghiêm trọng. Vậy di chứng viêm màng não mủ là gì và nguy hiểm thế nào?

Di chứng viêm màng não mủ thường gặp 

Tùy từng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, di chứng để lại cho các bệnh nhân từng mắc viêm màng não mủ là khác nhau. Di chứng có thể xảy ra ở mức độ từ nhẹ đến nặng, nhưng đều làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Có thể kể đến những di chứng viêm màng não mủ thường gặp nhất như: 

• Cảm giác mệt mỏi và suy nhược cơ thể kéo dài: Thời gian điều trị bệnh dài ngày cùng với suy giảm hệ miễn dịch khiến cơ thể bệnh nhân suy nhược và mệt mỏi. Dấu hiệu suy nhược cơ thể điển hình nhất như mất ngủ, sụt cân, chán ăn. Đi liền với đó là tình trạng tinh thần căng thẳng, tâm lý bất ổn, dễ cáu gắt. 
• Nhiều bệnh nhân bị suy giảm nghiêm trọng cả thị giác và thính giác sau thời gian trị bệnh. Thực tế đã ghi nhận những trường hợp bệnh nhân viêm màng não mủ bị di chứng mù, câm, điếc, lác, não nước…
• Tổn thương mô tế bào, tổn thương xương, nhiễm trùng máu cũng là di chứng thường gặp ở bệnh nhân bị viêm màng não mủ. 
• Một số trường hợp người bệnh bị liệt do tổn thương thần kinh khu trú. Tình trạng liệt có thể xảy ra ở 1 chi, 2 chi dưới, liệt nửa người…
• Di chứng về trí tuệ, tâm thần cũng là nỗi ám ảnh của căn bệnh viêm màng não mủ. Bệnh nhân nhẹ có thể bị suy giảm trí nhớ. Nặng có thể bị rối loạn tâm thần, động kinh, sa sút trí tuệ…

Nhiều bệnh nhân khi xuất viện sức khỏe hoàn toàn bình thường. Nhưng sau một thời gian di chứng mới xuất hiện khiến họ vô cùng lo lắng. Vậy làm thế nào để phòng ngừa di chứng bệnh viêm màng não mủ?

Suy nhược cơ thể, căng thẳng tinh thần là di chứng viêm màng não mủ “nhẹ nhàng” nhất

Cách phòng ngừa di chứng viêm màng não mủ 

Để giảm nguy cơ gặp di chứng sau điều trị bệnh viêm màng não mủ, cách hiệu quả nhất là bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Muốn làm được điều đó, mỗi chúng ta phải nắm bắt được các triệu chứng viêm màng não mủ.

Phát hiện sớm để điều trị kịp thời

Bệnh viêm màng não mủ có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em. Nhưng bệnh phổ biến nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi. Các triệu chứng của bệnh ở 2 đối tượng này cũng không hoàn toàn giống nhau.

Triệu chứng ở trẻ bị viêm màng não

Sau một vài ngày bị sốt, ho, sổ mũi, trẻ thường có những biểu hiện sau:

• Trẻ sốt cao, bỏ bú, không muốn chơi, ngủ nhiều, khóc thét.
• Trẻ có biểu hiện cứng cổ, nôn ói nhiều.
• Trẻ sơ sinh còn thóp sẽ có biểu hiện thóp căng phồng.
• Trẻ lớn thường có thêm biểu hiện bé kêu đau vai gáy, đau đầu.
• Nếu bị nặng, trẻ có thể bị co giật, nằm li bì hoặc hôn mê.

Có một điều đặc biệt là các triệu chứng của bệnh không diễn ra theo trình tự cụ thể, và không phải lúc nào cũng xuất hiện đầy đủ những triệu chứng trên. 

Triệu chứng viêm màng não mủ thường gặp ở trẻ em

Triệu chứng viêm màng não mủ ở người lớn

Với người lớn, để phòng di chứng viêm màng não mủ cần nhận diện sớm các triệu chứng mắc bệnh như: 

• Sốt cao trên 39 độ kèm đau đầu, ù tai, đau vai gáy, tê cứng gáy hoặc đau khớp bả vai.
• Cảm giác sợ ánh sáng.
• Cảm giác buồn nôn hoặc nôn ói nhiều thậm chí nôn vọt.
• Những người bị bệnh nặng có thể có biểu hiện lú lẫn, lơ mơ, hôn mê trong vài giờ đến vài ngày.
• Nhiều người xuất hiện cơn động kinh đột ngột.

Một số ít trường hợp, người trưởng thành bị viêm màng não mủ nhưng không có bất kỳ biểu hiện nào. Chính điều đó khiến việc phát hiện và điều trị bệnh chậm trễ gây nhiều biến chứng và di chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân và cách phòng ngừa tình trạng viêm màng não mủ

Ngoài việc nắm rõ biểu hiện bệnh, để hạn chế di chứng, mỗi chúng ta cũng cần chủ động phòng ngừa nguyên nhân gây viêm màng não mủ.

Nguyên nhân do vi khuẩn

Những vi khuẩn gây bệnh có thể đi qua đường tai, mũi, họng rồi tấn công vào phổi rồi theo máu đi đến tủy sống và não. Một số loại vi khuẩn gây bệnh viêm màng não mủ như: 

• Vi khuẩn Haemophilus influenzae loại B: Đây thường là “thủ phạm” chính gây bệnh viêm màng não mủ ở trẻ từ 1 tháng tuổi đến 3 tuổi. 
• Phế cầu khuẩn: Đây là nguyên nhân gây bệnh hàng đầu ở Việt Nam. Viêm màng não mủ do phế cầu khuẩn kéo theo những di chứng viêm màng não mủ như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang… 
• Mô cầu: Viêm màng não mủ do mô cầu thường gặp nhất ở trẻ 6 tháng đến 12 tháng tuổi. Đây là vi khuẩn cực nguy hiểm bởi chúng có thể làm xuất huyết dẫn đến tử vong trong 24 giờ. 

Các loại vi khuẩn gây bệnh viêm não mô cầu mủ

Nguyên nhân do virus 

Bệnh viêm màng não mủ ở người lớn chủ yếu được gây ra do virus. Hầu hết các triệu chứng ban đầu rất dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Nhưng diễn biến bệnh thường là cấp tính. Bệnh nhân sẽ bị sốt cao, đau đầu dữ dội và sau đó bị co giật. 

Phòng ngừa viêm màng não mủ

Tiêm phòng viêm màng não mủ đang được đánh giá là cách phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất. Vắc xin Hémophillus influenza type B, phế cầu, não mô cầu là những vắc xin được tiêm phòng phổ biến nhất. Trong đó, vắc xin HIB được dùng nhiều nhất cho trẻ dưới 1 tuổi. Ngoài ra, một số biện pháp phòng bệnh khác cũng cần được áp dụng triệt để như: 

• Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn, súc miệng hàng ngày.
• Giữ gìn vệ sinh nơi ở, nơi làm việc sạch sẽ.
• Nâng cao đề kháng bằng chế độ ăn uống, nhất là thời điểm giao mùa, khi dịch bệnh hoặc khi trẻ bị ốm.
• Có bất kỳ biểu hiện bệnh lý nào cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời. 

Tiêm phòng là cách phòng bệnh hiệu quả nhất

Theo thống kê, số ca tử vong do viêm màng não mủ ở nước ta từ 10% - 30%. Nếu bệnh được điều trị kịp thời, tỷ lệ khỏi bệnh có thể lên đến 94%. Những trường hợp di chứng viêm màng não mủ chiếm tỷ lệ 6%. Nếu bệnh nhân được điều trị sau 3 ngày bệnh khởi phát, tỷ lệ di chứng và tử vong có thể lên đến 28%. Hy vọng những thông tin trên đây có thể giúp mỗi chúng ta biết cách phòng ngừa căn bệnh này một cách hiệu quả.

Xem thêm: Bệnh viêm màng não mủ có chữa được không?