Đường tinh luyện là gì? Có tốt cho sức khỏe không?

Có nhiều loại đường khác nhau từ đường tự nhiên, đường thô, đường tinh luyện, đường phèn…Trong đó, đường tinh luyện bấy lâu nay vẫn được cho là “thủ phạm” gây nên nhiều vấn đề về sức khỏe như tiểu đường tuýp 2, béo phì, tim mạch. Vậy đường tinh luyện là gì và có tốt cho sức khỏe không?

Đường tinh luyện là gì?

Đường tinh luyện còn được gọi là đường tinh chế, đường tinh khiết là loại đường có độ sạch rất cao. Loại đường này được loại bỏ hoàn toàn tạp chất để đảm bảo các yêu cầu cao nhất về an toàn vệ sinh thực phẩm. Đường tinh luyện được sản xuất từ các nguyên liệu tự nhiên như các loại củ, ngũ cốc, trái cây… theo một quy trình chế biến riêng biệt. Đường tinh luyện thường được dùng để gia tăng hương vị cho thực phẩm và chúng cũng là một dạng chất bảo quản tự nhiên.

Đường tinh luyện có tốt cho sức khỏe không?

Đường tinh luyện được cho là loại đường không tốt cho sức khỏe. Vậy tác hại của đường tinh luyện là gì? Sử dụng đường tinh luyện quá nhiều có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như:

Gây tăng cân quá mức

Đường tinh luyện được sử dụng để tăng hương vị hấp dẫn cho đồ ăn, thức uống và kích thích vị giác. Đây được xem là loại calo rỗng vì giàu năng lượng nhưng lại nghèo dinh dưỡng. Loại đường này không chứa vitamin, khoáng chất, acid amin hay hợp chất có lợi cho cơ thể. Tiêu thụ lượng lớn đường tinh luyện dù là dưới dạng đồ uống hay bánh kẹo ngọt đồng nghĩa với việc chúng ta nạp vào cơ thể lượng lớn calo. Và thừa cân, béo phì là hậu quả tất yếu.

Tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính

Đường tinh luyện là gì? Đây là loại đường không tốt cho sức khỏe. Ngoài việc nghèo dinh dưỡng, các loại đồ ăn, thức uống có hàm lượng đường tinh luyện cao còn thường được bổ sung muối, chất béo, chất bảo quản. Tất cả chúng đều không hề tốt cho sức khỏe và càng làm gia tăng nguy cơ thừa cân béo phì. Thừa cân béo phì lại là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt vấn đề về sức khỏe khác như: Bệnh tim mạch, huyết áp, tiểu đường tuýp 2, ung thư, đột quỵ… Các nghiên cứu đã chứng minh nguy cơ mắc bệnh tim tỷ lệ thuận với mức độ đường mà chúng ta tiêu thụ.

Có thể gây “nghiện đường”

Thói quen dùng nhiều đường tinh luyện có thể dẫn đến “nghiện đường”. Mỗi khi nạp đường vào cơ thể, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu nhưng chỉ là tạm thời. Sau vài giờ, bạn lại cảm thấy đói và thèm đường. Và lượng đường bạn nạp vào cơ thể ngày một nhiều.

Ảnh hưởng đến trí não và sức khỏe tinh thần

Đã có nghiên cứu chỉ ra rằng, tiêu thụ hàm lượng đường tinh luyện cao có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ thậm chí trầm cảm. Khi tiêu thụ nhiều đường tinh luyện, đường huyết tăng cao đột ngột sẽ kích thích sản xuất hormone gây trạng thái cáu kỉnh, stress. Não bộ cần một lượng phù hợp glucose và insulin để hoạt động. Tuy nhiên nếu các chất này quá dư thừa sẽ khiến não bị quá tải, gây ra tình trạng bồn chồn, lo lắng, trầm cảm.

Ảnh hưởng đến hấp thụ dinh dưỡng

Theo các nghiên cứu khoa học, ăn nhiều đường làm giảm khả năng hấp thụ các dưỡng chất thiết yếu với cơ thể như vitamin A, vitamin C, vitamin B12, phốt pho, canxi, magie, sắt. Khi thiếu dưỡng chất, cơ thể sẽ giảm khả năng đề kháng. Dư thừa đường làm tăng nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm, cảm lạnh, nhiễm trùng…

Khiến các tế bào lão hóa nhanh hơn

Đường tinh luyện vào máu sẽ trở thành các phân tử protein mới và chúng sẽ làm giảm đàn hồi của các mô đang bị lão hóa trong cơ thể. Càng tiêu thụ nhiều đường, tốc độ lão hóa của các mô càng nhanh. Tình trạng này diễn ra với tất cả các mô trên cơ thể, từ mô da, động mạch cho đến các cơ quan khác.

Đường tự nhiên có tốt hơn đường tinh luyện?

Khi đã biết những tác hại của đường tinh luyện, nhiều người nghĩ đến việc dùng đường tự nhiên thay thế cho đường tinh luyện. Nhưng liệu đường tự nhiên có tốt hơn không?

Đường tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm, trong đó có đường trong sữa, mật ong và đường fructose trong trái cây là phổ biến nhất. Xét trên phương diện hóa học, cơ thể người sẽ phân giải đường tinh luyện và đường tự nhiên theo cách giống nhau. Chỉ khác là đường tự nhiên sẽ có trong các thực phẩm có thành phần dinh dưỡng đa dạng, trong đó có nhiều dưỡng chất thiết yếu với cơ thể.

Khi tìm hiểu đường tinh luyện là gì bạn cũng đã biết đây là loại đường “rỗng” khi không chứa các thành phần dinh dưỡng. Như vậy, về lý thuyết, đường tự nhiên có lợi hơn đường tinh chế. Tuy nhiên, các thực phẩm chứa đường tự nhiên đôi khi lại được chế biến theo những cách khiến chúng mất đi chất xơ và nhiều thành phần dinh dưỡng khác.

Ví dụ dùng trái cây làm nước ép để uống trong khi loại bỏ hầu hết chất xơ. Ngoài ra, việc uống nước ép trái cây thay vì nhai trái cây sẽ khiến chúng ta có xu hướng tiêu thụ một lượng lớn hơn so với việc ăn nguyên trái. Và điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, tiểu đường. Như vậy, lợi ích của đường tự nhiên cũng giảm đi đáng kể.

Cách hạn chế tiêu thụ đường tinh luyện

Các sản phẩm đóng gói thường chứa nhiều đường tinh luyện. Vì vậy, bạn nên học cách đọc bảng thành phần dinh dưỡng để biết hàm lượng đường trong từng loại sản phẩm. Khi đó, bạn có thể dễ dàng so sánh và chọn được sản phẩm có hàm lượng đường thấp hơn.

Khi nấu ăn, pha chế đồ uống, bạn nên hạn chế thêm đường tinh luyện. Để tạo một chút vị ngọt, bạn có thể sử dụng một lượng nhỏ mật ong, trái cây tươi, đường ăn kiêng. Hạn chế sử dụng đường nâu, đường cát, siro… để chế biến đồ ăn, thức uống. Một số thực phẩm chứa hàm lượng đường tinh luyện cao mà chúng ta nên hạn chế tiêu thụ tối đa gồm: Các loại nước trái cây đóng lon, các loại nước ngọt có hương vị, các loại nước uống có gas, bánh kẹo ngọt, đồ ăn nhanh, đồ hộp, mứt…

Hy vọng qua bài viết này bạn đã hiểu được đường tinh luyện là gì và nó có tác hại gì với sức khỏe. Mong rằng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn lựa chọn được nguyên liệu tốt để sử dụng hàng ngày. Giảm tác hại của đường cũng là cách để bạn chăm sóc sức khỏe cho chính mình và gia đình.