Ghép sụn chêm: Giải pháp hồi phục chấn thương khớp gối

Sụn chêm giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và ổn định khớp, đặc biệt là khớp gối, giúp giảm ma sát và ngăn ngừa tổn thương xương. Khi sụn chêm bị hư hại nặng, ghép sụn chêm là giải pháp hiệu quả để khôi phục chức năng khớp và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Long Châu sẽ giới thiệu chi tiết các phương pháp ghép sụn chêm trong bài viết dưới đây.

Sụn chêm là gì?

Sụn chêm khớp gối bao gồm hai phần chính là sụn chêm trong và sụn chêm ngoài, có hình dạng bán nguyệt, nằm giữa xương đùi (femur) và xương chày (tibia). Chức năng chính của sụn chêm là bảo vệ sụn khớp của cả xương đùi và xương chày, giúp giảm thiểu tác động của lực và ma sát giữa các bề mặt xương. Bề dày trung bình của sụn chêm dao động từ 3 đến 5mm.

• Sụn chêm trong: Nằm ở phía trong của khớp gối, có hình chữ C và có chiều dài khoảng 5-6cm. Cấu trúc giải phẫu của sụn chêm trong liên kết chặt chẽ với các thành phần xung quanh, bao gồm dây chằng và bao khớp, điều này hạn chế khả năng di động của nó. Vì vậy, sụn chêm trong thường là vị trí hay gặp tổn thương trong các chấn thương khớp gối.
• Sụn chêm ngoài: Nằm ở phía ngoài của khớp gối, có hình dạng gần giống chữ O. Mặc dù diện tích tiếp xúc với xương không lớn như sụn chêm trong, nhưng sụn chêm ngoài vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định khớp gối.

Khi nào cần ghép sụn chêm?

Ghép sụn chêm là một phương pháp điều trị được sử dụng trong các trường hợp sụn chêm bị tổn thương hoặc thoái hóa nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến chức năng của khớp gối. Dưới đây là một số tình huống phổ biến khi cần ghép sụn chêm:

• Tổn thương sụn chêm do chấn thương: Tổn thương sụn chêm do chấn thương nghiêm trọng như tai nạn thể thao, tai nạn giao thông hoặc chấn thương trực tiếp vào khớp gối có thể gây ra các vết rách sụn chêm phức tạp hoặc các vết rách lớn không thể tự lành. Trong trường hợp này, ghép sụn chêm có thể cần thiết để phục hồi chức năng và ổn định khớp.
• Thoái hóa sụn chêm: Thoái hóa sụn chêm do tuổi tác hoặc các bệnh lý mãn tính có thể làm mất đi sự đàn hồi và chức năng của sụn chêm. Khi sụn chêm bị mòn hoặc hư hỏng nặng, khớp gối không còn khả năng hấp thụ lực và làm giảm ma sát, dẫn đến các cơn đau và giảm khả năng vận động. Ghép sụn chêm có thể giúp khôi phục chức năng và giảm đau hiệu quả.
• Bệnh viêm khớp: Các bệnh lý viêm khớp (viêm khớp dạng thấp, viêm khớp gout) có thể gây tổn thương cho sụn chêm, dẫn đến mất dần chức năng bảo vệ khớp. Khi tình trạng này nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, ghép sụn chêm có thể là lựa chọn để giảm đau và duy trì chức năng khớp gối.
• Khi phẫu thuật nội soi không cải thiện được tình trạng: Trong một số trường hợp, phẫu thuật nội soi không thể khắc phục triệt để tổn thương sụn chêm. Nếu việc cắt bỏ phần sụn chêm bị tổn thương chỉ mang lại hiệu quả tạm thời và không đảm bảo chức năng khớp về lâu dài, ghép sụn chêm có thể là giải pháp thay thế.
• Khi đau đớn và hạn chế vận động trở nên nghiêm trọng: Khi tổn thương sụn chêm dẫn đến cơn đau kéo dài và gây hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động, ghép sụn chêm là giải pháp hiệu quả giúp giảm đau, cải thiện chức năng khớp, và khôi phục khả năng vận động.

Các phương pháp ghép sụn chêm

Ghép sụn chêm là một giải pháp tiên tiến trong điều trị các tổn thương nghiêm trọng ở sụn chêm, giúp phục hồi chức năng và bảo vệ khớp gối. Dưới đây là các phương pháp ghép sụn chêm phổ biến:

Cấy ghép sụn chêm tự thân

Trong phương pháp này, bác sĩ sẽ lấy một mẫu sụn nhỏ, có đường kính dưới 1cm, từ khu vực ít bị ảnh hưởng của khớp, thường là từ sụn khỏe mạnh của chính bệnh nhân. Đồng thời, một phần nhỏ của xương dưới sụn cũng được lấy ra.

Mẫu sụn này sẽ được cấy ghép vào vùng sụn tổn thương để phục hồi chức năng. Thủ thuật này đặc biệt hiệu quả đối với các tổn thương sụn nhỏ, thường gặp ở khớp gối và có thể thực hiện bằng phương pháp nội soi, giúp giảm thiểu xâm lấn và thời gian phục hồi.

Cấy ghép sụn từ người hiến tặng

Khi tổn thương sụn lớn, có kích thước từ 2cm trở lên, phương pháp cấy ghép sụn từ người hiến tặng sẽ được chỉ định. Sụn được lấy từ người hiến tặng đã qua đời và được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ thực hiện cấy ghép sụn khỏe mạnh này vào vùng sụn tổn thương của bệnh nhân. Phương pháp này thường yêu cầu phẫu thuật mở để tiếp cận và cấy ghép sụn một cách chính xác, do diện tích tổn thương lớn và cần sự can thiệp sâu.

Cấy ghép tế bào sụn

Cấy ghép tế bào sụn là phương pháp điều trị tiên tiến, sử dụng tế bào sụn tự thân của bệnh nhân để tái tạo vùng sụn bị hư hại. Quá trình này bao gồm hai giai đoạn phẫu thuật:

• Phẫu thuật lần 1: Bệnh nhân sẽ trải qua phẫu thuật nội soi để lấy một mảnh sụn nhỏ từ khu vực ít chịu lực của khớp. Mảnh sụn này sẽ được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để các tế bào sụn phát triển.
• Phẫu thuật lần 2: Sau 3-5 tuần, khi tế bào sụn đã phát triển đủ, bệnh nhân sẽ tiếp tục thực hiện phẫu thuật để cấy ghép các tế bào sụn mới vào khu vực sụn bị tổn thương. Phẫu thuật lần hai có thể thực hiện bằng phương pháp nội soi hoặc mổ mở, tùy thuộc vào mức độ tổn thương sụn.

Những phương pháp ghép sụn này đều nhằm mục đích phục hồi chức năng khớp, giảm đau và ngăn ngừa tình trạng thoái hóa khớp lâu dài. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất để mang lại hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân.

Tóm lại, ghép sụn chêm được xem là một trong những giải pháp hứa hẹn, giúp bệnh nhân duy trì chức năng khớp và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc tiếp cận với kỹ thuật này còn gặp nhiều hạn chế do yêu cầu cao về kỹ thuật và trang thiết bị. Do đó, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín là vô cùng quan trọng để đảm bảo kết quả điều trị tốt nhất.