Hội chứng tiền đình cấp là gì? Triệu chứng và cách điều trị ra sao?

Hội chứng tiền đình cấp tính không phải là một căn bệnh hiếm gặp, nó có thể xảy ra từ nhiều lý do khác nhau. Trong bài viết ngày hôm nay, hãy cùng nhà thuốc Long Châu hiểu rõ hơn về các triệu chứng cụ thể và phương pháp điều trị hiệu quả khi gặp phải tình trạng bệnh này nhé. 

Hội chứng tiền đình cấp được hiểu như thế nào

Hội chứng tiền đình cấp là tình trạng tổn thương cấp tính của một bên tiền đình trung ương hoặc ngoại vi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nguyên nhân thường gặp như viêm dây thần kinh tiền đình và tổn thương trung ương, bệnh đa xơ cứng,…

Hệ thống tiền đình ngoại biên bao gồm tiền đình mê và dây thần kinh tiền đình có chức năng duy trì sự cân bằng trong cơ thể. Vì vậy, ở những bệnh nhân mắc hội chứng tiền đình, triệu chứng thường gặp nhất là chóng mặt, mất thăng bằng, ngoài ra, có thể gặp các biểu hiện dễ thấy khác như bị ù tai, buồn nôn và nôn, đổ mồ hôi, tim đập nhanh,...

Dựa vào vị trí được giải phẫu, hội chứng tiền đình sẽ được thành hai loại:

• Hội chứng tiền đình trung ương: Khi các đường dẫn truyền tiền đình bị tổn thương tại nhân tiền đình ở thân não.
• Hội chứng tiền đình ngoại biên: Trường hợp tổn thương tai trong, nhân và dây tiền đình.

Triệu chứng thường gặp của hội chứng tiền đình cấp

Hội chứng tiền đình cấp biểu hiện chủ yếu bằng các triệu chứng chủ quan là chóng mặt, các triệu chứng khách quan như mất thăng bằng, rung giật nhãn cầu.

• Chóng mặt: Ảo giác vận động, bệnh nhân cảm thấy vật xung quanh quay cuồng, có thể ngã khi chóng mặt, dáng đi rối loạn. Ngoài ra, còn có các triệu chứng rối loạn chức năng tự chủ như vã mồ hôi, buồn nôn, cảm giác muốn ngã, quay cuồng rất mạnh, khó chịu.
• Mất thăng bằng: Thường gặp ở giai đoạn đầu của hội chứng tiền đình ngoại biên, bệnh nhân không đứng được. Ngoài ra, nhờ các phép thử kiểm tra như dấu hiệu Romberg, bước đi hình sao,… có thể xảy ra ở mức độ vừa phải.
• Rung giật nhãn cầu: Chuyển động tự động của hai nhãn cầu, đặc trưng bởi một khía cạnh nhịp nhàng và đều đặn và sự thay đổi hướng liên tục của các chuyển động xen kẽ.

Đối tượng dễ mắc hội chứng tiền đình cấp

• Tuổi tác: Càng lớn tuổi, nguy cơ mắc các bệnh gây hoa mắt, chóng mặt, cụ thể là cảm giác mất thăng bằng (dễ ngã, đi không vững,…) càng cao. Theo kết quả của một nghiên cứu dịch tễ học lớn, ước tính có 35% người trưởng thành từ 40 tuổi trở lên (69 triệu người) bị rối loạn tiền đình.
• Tiền sử chóng mặt: Những người đã từng bị chóng mặt trong quá khứ có nguy cơ cao bị chóng mặt trong tương lai, bệnh này tái phát nhiều lần.
• Môi trường sống và làm việc: Quá ồn ào, thời tiết chuyển mùa khó chịu,...

Rối loạn tiền đình là một căn bệnh cũng thường thấy ở nhân viên công sở, học sinh hay sinh viên do những người này đa số họ thường xuyên ngồi nhiều, ít vận động gây nên tình trạng tắc nghẽn hoặc co thắt hậu môn, động mạch, dẫn đến rối loạn tuần hoàn, thiếu máu não cục bộ và rối loạn tiền đình.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh chính xác

Để chẩn đoán hội chứng tiền đình cấp, người thầy thuốc sẽ dựa vào các biểu hiện lâm sàng của người bệnh và kết hợp với kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng như:

• Xét nghiệm cơ bản;
• Chụp Xquang cột sống cổ để đánh giá khe hở đốt sống cổ;
• Siêu âm đốt sống cổ, xác định các mảng xơ vữa, bóc tách động mạch dẫn đến tắc, hẹp;
• Chụp CT sọ não, chụp MRI sọ não để tìm các tổn thương như tai biến mạch máu não, u góc tiểu cầu,…

Các triệu chứng của hội chứng tiền đình cấp tương tự như của tai biến mạch máu não. Vì vậy cần phân biệt hội chứng tiền đình cấp với tai biến mạch máu não.

Những người bị hội chứng tiền đình cấp tính thường bị chóng mặt, nghiêng hoặc lắc lư, có thể do tổn thương các kênh bán nguyệt hoặc hệ thống tiền đình trung ương. Chóng mặt cấp tính thường đi kèm với cảm giác mất thăng bằng khi đi và đứng và kết hợp với buồn nôn, nôn và rối loạn tự chủ.

Căn cứ vào diễn biến, thời gian và sự tái phát của ảo giác vận động để xác định nguyên nhân gây chóng mặt cấp tính như:

• Vài giây đến vài phút: Do chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua của động mạch nền.
• Từ vài phút đến vài giờ: Bệnh Meniere, đau nửa đầu kèm chóng mặt.
• Một vài ngày: Viêm dây thần kinh tiền đình, đột quỵ tiểu não, viêm mê cung, bệnh lý giảm mỡ.
• Chóng mặt thường xuyên, không cải thiện trong nhiều tuần: Có thể là do tâm lý.

Gợi ý cách điều trị hội chứng tiền đình cấp hiệu quả

Điều trị hội chứng tiền đình cấp tùy thuộc vào nguyên nhân và quan trọng hơn là xử trí cơn chóng mặt cấp để tránh tai biến ở bệnh nhân

• Chống chóng mặt: Bao gồm các thuốc như Tanganil 500mg dạng tiêm và dạng uống.
• Chống nôn: Thuốc Metoclopramide.
• Thay chất điện giải bằng dung dịch đẳng trương trong trường hợp bệnh nhân nôn nhiều.
• An thần: Thuốc Seduxen.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh tối đa

Áp dụng các biện pháp sau đây sẽ giúp kiểm soát rối loạn tiền đình cấp:

• Hạn chế đọc sách, sử dụng điện thoại di động hoặc làm việc máy tính khi đang di chuyển hoặc ngồi trên ô tô, xe buýt, tàu hỏa.
• Mang theo kính râm và đội mũ nếu rối loạn tiền đình do nhạy cảm với ánh sáng.
• Tránh di chuyển bằng máy bay nếu bạn bị viêm xoang, viêm tai hoặc tắc lỗ tai.
• Tránh nghe nhạc lớn, tránh những nơi quá ồn ào.
• Cải thiện tuần hoàn máu não thông qua luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.
• Tìm cách hạn chế căng thẳng, áp lực trong cuộc sống hàng ngày và trong công việc. Có thể tìm hiểu các loại tinh dầu giúp hạn chế stress hiệu quả. 

Hội chứng tiền đình cấp tính là một chấn thương cấp tính do nhiều nguyên nhân và bệnh tật gây ra. Người bệnh thường chóng mặt dữ dội, mất thăng bằng nên dễ bị chấn thương, tai nạn, té ngã.

Vì vậy, khi phát hiện các triệu chứng bất thường, bệnh nhân cần được người nhà đưa ngay đến cơ sở y tế để được khám và can thiệp kịp thời.

Nga Linh

Nguồn Tham khảo: Tổng hợp