Hội chứng tự ngược đãi bản thân (Self Harm) là gì?

Hội chứng tự gây tổn thương bản thân (Self-Harm) là tình trạng mà người bệnh thường thực hiện các hành vi tự gây tổn hại về cả thể chất và tinh thần, bao gồm việc tự rạch tay, nhổ tóc, kiềm chế ăn uống và cào cấu. Đối với họ, những hành động này không chỉ không mang lại cảm giác đau đớn mà ngược lại, chúng tạo ra cảm giác thoải mái, giảm bớt đau khổ và căng thẳng.

Hội chứng tự ngược đãi bản thân là gì?

Hội chứng tự ngược đãi bản thân, hay Self-Harm, là một dạng rối loạn tâm thần đặc trưng, xuất hiện thông qua các hành vi tự gây tổn thương về thể chất và tinh thần. Hội chứng này có biểu hiện bao gồm các hành vi sử dụng dao, đốt, cào cấu, giật tóc, tự đánh hoặc tát bản thân nhưng thường không hướng đến tự sát. Những hành động này thường là phản ứng tiêu cực để đối phó với sự thất vọng, tức giận và nỗi đau tinh thần không thể giải tỏa.

Ngoài ra, người bệnh thường thể hiện rối loạn cảm xúc và có một số triệu chứng cơ thể. Mặc dù không có ý định tự tử nhưng hành động tự làm đau có thể tăng dần về mức độ, gây ra vấn đề sức khỏe và thậm chí có thể gây tử vong. Hội chứng này ảnh hưởng chủ yếu đến thanh thiếu niên và người trẻ, đặc biệt là nhóm có tính cách cầu toàn, theo đuổi chủ nghĩa hoàn hảo, hay có biểu hiện rối loạn nhân cách, thường phát sinh sau các sự kiện gây chấn thương tâm lý.

Làm sao để nhận biết hội chứng tự ngược đãi bản thân?

Hội chứng tự gây tổn thương cho bản thân thường được xác định thông qua những hành vi tự làm tổn thương cả thể chất và tâm lý, biểu hiện qua các hành động có độ sâu và tần suất biến động tùy theo từng trường hợp cụ thể. 

Các hành vi tự tổn thương cơ thể và tâm lý có thể bao gồm:

• Sử dụng dao, vật sắt nhọn hoặc mảnh chai để rạch, cắt cổ tay, tạo ra những vết sẹo chằng chịt. Bệnh nhân có thể áp dụng các phương tiện này ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể.
• Nhịn ăn với mục đích tạo ra tình trạng đói.
• Sử dụng tay cào để gây tổn thương da, dẫn đến việc chảy máu.
• Tự nhổ tóc, một hành vi tự tổn thương liên quan đến tóc.
• Lao đầu vào tường, tự đánh và tát bản thân.
• Cơ thể có thể xuất hiện các dấu vết của các hành động này, bao gồm vết cắt, vết bầm tím, vết sẹo và mài do máu đông lại.
• Sử dụng tay để chà xát mạnh lên da, tạo ra các vết bỏng hoặc phát ban.
• Sử dụng que diêm hoặc tàn thuốc lá ấn trực tiếp lên da, gây ra các vết bỏng.
• Một số người có thể tự gây tổn thương tâm lý bằng cách tưởng tượng bản thân đang chịu khổ sở trong một tình huống khó khăn.

Tự ngược đãi bản thân có nguy hiểm không?

Hội chứng tự ngược đãi bản thân mang theo nhiều nguy cơ, biến chứng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Mặc dù không hướng đến mục đích tự sát nhưng sự lặp đi lặp lại của hành vi này có thể làm nặng thêm các vấn đề tâm thần có sẵn và tăng nguy cơ tự sát.

Người mắc hội chứng tự ngược đãi bản thân thường không chú ý đến việc tự chăm sóc, gây nguy cơ nhiễm trùng và tạo ra sẹo, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Các vết cắt và rạch có thể gây sẹo chằng chịt trên cơ thể. Ngoài ra, tâm lý bất ổn, căng thẳng và tức giận liên tục có thể tạo ra khó khăn trong cuộc sống hàng ngày và làm tổn thương mối quan hệ, kể cả với gia đình và bạn bè.

Hội chứng tự ngược đãi bản thân cũng có thể làm nền tảng cho nhiều vấn đề tâm lý khi trưởng thành như rối loạn nhân cách ranh giới, trầm cảm, rối loạn lo âu. Ngoài ra, nguy cơ lạm dụng các chất kích thích, nghiện rượu và việc phạm tội có thể cao hơn do khả năng giải tỏa tâm lý kém và mong muốn thu hút sự chú ý và quan tâm từ mọi người xung quanh.

Cách cải thiện hội chứng tự ngược đãi bản thân

Biện pháp tự chăm sóc để cải thiện hội chứng tự ngược đãi bản thân tại nhà không chỉ giúp giảm tổn thương về thể chất và tinh thần mà còn ảnh hưởng tích cực đến các khía cạnh khác trong cuộc sống như học vấn, nghề nghiệp và mối quan hệ. Bên cạnh các phương pháp chuyên sâu, bệnh nhân có thể thực hiện những biện pháp hỗ trợ sau để cải thiện triệu chứng:

• Tránh sử dụng rượu, thuốc lá và chất kích thích: Loại bỏ những chất này giúp duy trì tâm trạng và sức khỏe tốt hơn.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, kết hợp với việc tập thể dục hàng ngày để cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần.
• Thực hành thiền định hàng ngày: Thiền giúp giảm stress, điều chỉnh cảm xúc và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe toàn diện.
• Chia sẻ cảm xúc với người thân và bạn bè: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ môi trường xã hội và chơi đùa, trò chuyện với thú cưng có thể giúp giảm căng thẳng và cảm xúc tiêu cực.
• Vệ sinh và chăm sóc vết thương: Trong trường hợp tự làm tổn thương, đảm bảo vệ sinh và chăm sóc vết thương để tránh nhiễm trùng và hạn chế tình trạng tổn thương.

Hội chứng tự ngược đãi bản thân là một rối loạn tâm lý phổ biến, thường xuất hiện ở trẻ vị thành niên và người trẻ. Việc thay đổi phương pháp giáo dục và tăng cường quan tâm đối với cảm xúc và suy nghĩ của con cái là biện pháp quan trọng để ngăn chặn và cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả.