Huyết áp bao nhiêu là cao? Những lưu ý cần biết về bệnh cao huyết áp

Cách duy nhất để biết bạn có bị cao huyết áp hay không là kiểm tra huyết áp. Để phòng tránh những tình huống đáng tiếc có thể xảy ra, việc theo dõi huyết áp thường xuyên là cần thiết cho tất cả những người bị bệnh lý này.

Tìm hiểu về chỉ số huyết áp 

Chỉ số huyết áp là gì? 

Tim đưa máu đến các cơ quan trong cơ thể sẽ tạo ra một áp lực trên thành động mạch. Áp lực này được gọi là huyết áp và được đo dựa trên lưu lượng máu chảy vào tim, gọi là chỉ số huyết áp. Khi tim tiếp nhận quá nhiều máu, động mạch sẽ bị thu hẹp và gây ra tình trạng huyết áp cao.

Phân loại chỉ số huyết áp

Chỉ số huyết áp được chia thành hai loại:

• Huyết áp tâm thu: Đây là áp lực tối đa xuất hiện khi máu được bơm ra khỏi tim và đưa vào động mạch.
• Huyết áp tâm trương: Đây là áp lực tối thiểu, được đo khi tim nghỉ giữa các nhịp đập. Giá trị của chỉ số này thường thấp hơn huyết áp tâm thu.

Tại sao đơn vị đo huyết áp là mmHg?

Ký hiệu "mmHg" được sử dụng để chỉ đơn vị đo áp suất được gọi là "milimét thủy ngân". Thủy ngân đã được sử dụng trong các thiết bị đo áp suất chính xác đầu tiên và vẫn được sử dụng trong y học như một đơn vị đo áp suất chuẩn. Huyết áp được đo bằng cách so sánh áp suất của huyết thanh trong động mạch của bạn với áp suất của một cột thủy ngân cao. Đơn vị mmHg là một đơn vị đo lường tiêu chuẩn trong y tế và được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để đo áp suất máu của bệnh nhân.

Cách đọc chỉ số huyết áp 

Chỉ số huyết áp bình thường 

Khoảng giá trị huyết áp này có thể dao động trong suốt ngày và thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người. Khi huyết áp quá cao hoặc quá thấp so với giá trị bình thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng sức khỏe bất thường, mọi người không nên coi thường. 

• Huyết áp tâm thu: Từ 90 đến 130 mmHg;
• Huyết áp tâm trương: Từ 60 đến 90 mmHg.

Chỉ số huyết áp thấp 

• Huyết áp tâm thu: Dưới 85 mmHg và/hoặc;
• Huyết áp tâm trương: Dưới 60 mmHg

Chỉ số huyết áp nào quan trọng hơn? 

Thông thường, người ta chú ý nhiều hơn đến huyết áp tâm thu (số đầu tiên) vì đây là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim mạch đối với những người trên 50 tuổi. Ở hầu hết mọi người, huyết áp tâm thu tăng dần theo tuổi tác do độ cứng ngày càng tăng của các động mạch lớn, lâu dài, sự tích tụ lâu dài của mảng bám và tăng tỷ lệ mắc bệnh tim và mạch máu.

Tuy nhiên, chỉ số huyết áp tâm thu hoặc huyết áp tâm trương tăng cao có thể được sử dụng để chẩn đoán huyết áp cao. Theo các nghiên cứu gần đây, nguy cơ tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ và đột quỵ tăng gấp đôi với mỗi 20 mmHg tâm thu hoặc 10 mmHg tâm trương ở những người từ 40 đến 89 tuổi.

Chỉ số huyết áp bao nhiêu là cao?

Huyết áp cao

Khi áp huyết dao động trong khoảng từ 120 - 129 mmHg tâm thu và dưới 80 mmHg tâm trương. Những người bị huyết áp cao cần kiểm soát tình trạng này để tránh các vấn đề tim mạch.

Tăng huyết áp giai đoạn 1

Khi áp huyết dao động trong khoảng từ 130 - 139 mmHg tâm thu hoặc 80 - 89 mmHg tâm trương. Bác sĩ có thể kê đơn thay đổi lối sống và có thể cân nhắc bổ sung thuốc huyết áp dựa trên nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tăng huyết áp giai đoạn 2

Khi áp huyết dao động ở mức 140/90 mmHg hoặc cao hơn. Các bác sĩ có thể kê toa kết hợp thuốc huyết áp và thay đổi lối sống để kiểm soát tình trạng này.

Nếu bạn có chỉ số huyết áp vượt quá 180/120mmHg và có các dấu hiệu tổn thương cơ quan như đau ngực, khó thở, đau lưng, tê/yếu, thay đổi thị lực hoặc khó nói, bạn đang trải qua một cuộc khủng hoảng tăng huyết áp và cần chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu chỉ số huyết áp vượt quá ngưỡng này, hãy đợi ít nhất 5 phút trước khi kiểm tra lại.

Các yếu tố làm ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp chuẩn của mỗi người luôn có sự biến động theo thời gian. Tuy nhiên, cần chú ý đến những trường hợp chỉ số huyết áp biến đổi do các nguyên nhân bệnh lý, đó có thể là nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt tăng huyết áp ở những người trẻ tuổi. Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp bao gồm: 

Tâm lý và vận động 

Vận động mạnh hoặc tâm lý lo âu, căng thẳng, hồi hộp có thể làm tăng tốc độ co bóp của tim, dẫn đến áp lực máu tăng lên và làm tăng chỉ số huyết áp.

Sức khỏe của động mạch

Máu được lưu thông thông qua động mạch để cung cấp dưỡng chất cho các tế bào trong cơ thể. Nếu động mạch khỏe mạnh có khả năng giãn nở tốt và không bị cản trở, sự lưu thông máu sẽ diễn ra dễ dàng và không gây ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp.

Tình trạng xơ vữa động mạch 

Đối với những người bị xơ vữa động mạch, đặc biệt là người cao tuổi, sức đàn hồi và khả năng giãn nở của động mạch kém, dẫn đến sự lưu thông máu khó khăn hơn và thậm chí có thể gây tắc nghẽn mạch máu, tăng áp lực lên thành động mạch, dẫn đến tình trạng tăng huyết áp thường xuyên. 

Do thiếu máu

Khi lượng máu trong cơ thể giảm sẽ không đủ tạo áp lực để vận chuyển máu trong động mạch, dẫn đến giảm chỉ số huyết áp và gây bệnh lý huyết áp thấp. Tình trạng này thường xảy ra với những người có sức khỏe yếu, thường xuyên căng thẳng, mất ngủ hoặc thiếu máu do mất máu nhiều, gây nguy cơ ngất xỉu và tử vong.

Do các yếu tố bên ngoài

Chỉ số huyết áp chuẩn cũng có thể thay đổi do những yếu tố từ bên ngoài cơ thể:

• Tư thế ngồi: Việc ngồi không đúng tư thế có thể dẫn đến máu không được lưu thông, gây giảm hoặc tăng huyết áp.
• Thói quen sinh hoạt: Thói quen sinh hoạt ảnh hưởng rất lớn đến chỉ số huyết áp. Việc ăn mặn, ăn nhiều dầu mỡ, và sử dụng các chất kích thích lâu dần dẫn đến tình trạng xơ cứng thành động mạch, làm tăng huyết áp thường xuyên.
• Thói quen vận động: Những người không có thói quen vận động và thể dục thường xuyên thường có chỉ số huyết áp không ổn định. Thể dục thể thao đều đặn giúp máu lưu thông tốt, phòng tránh trường hợp tăng huyết áp bất thường.

Ngoài ra, chỉ số huyết áp còn tăng lên khi tăng huyết áp giả tạo.

Phải làm gì khi mức huyết áp cao?

Khi bị tăng huyết áp đột ngột, bạn cần xác định xem bạn có bị cao huyết áp hay không là thông qua việc đo huyết áp bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế khác. Việc đo huyết áp này nhanh chóng và không gây đau đớn. Bạn có thể thảo luận với nhóm chăm sóc sức khỏe của mình về việc thường xuyên tự đo huyết áp tại nhà (SMBP). Huyết áp cao thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, được gọi là "kẻ giết người thầm lặng", nên nhiều người không biết mình bị mắc bệnh.

Huyết áp cao được xác định bằng mức số đo áp lực máu trên thành tĩnh mạch của bạn. Nếu bạn phát hiện mình ở mức huyết áp cao đáng báo động, thì việc đầu tiên cần làm là đi khám bác sĩ để được tư vấn, kê đơn thuốc và hướng dẫn cách điều trị để giảm huyết áp.

Bác sĩ sẽ chỉ cho bạn những điều cần làm và không nên làm để bảo vệ sức khỏe của mình và tránh nguy cơ tai biến do huyết áp cao gây ra. Ngoài việc sử dụng thuốc, bạn cần duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống hợp lý, ăn các thực phẩm có lợi cho bệnh cao huyết áp, nghỉ ngơi đầy đủ, tránh xa các loại chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia và đồ uống có cồn.

Bạn cần giữ tâm lý thoải mái và bình tĩnh, không quá lo lắng hay bi quan, bởi điều này chỉ làm tình trạng bệnh cao huyết áp của bạn trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn giữ được tinh thần tích cực, hiệu quả điều trị bệnh sẽ tốt hơn rất nhiều.

Phòng ngừa tăng huyết áp hiệu quả

Để phòng ngừa tình trạng cao huyết áp, việc thực hiện những thói quen hàng ngày là rất quan trọng. Các thói quen này bao gồm:

• Không hút thuốc: Hút thuốc có thể gây nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có tăng huyết áp.
• Tập thể dục thường xuyên: Chuyên gia khuyên bạn nên tập luyện thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày, năm lần trong tuần. Bạn có thể chọn các hoạt động như đi xe đạp hoặc đi bộ nhanh, hoặc tập luyện một hoạt động khó hơn trong khoảng thời gian ngắn hơn.
• Ăn uống đúng cách: Hãy đọc nhãn thực phẩm để biết lượng natri trong mỗi khẩu phần, và hỏi ý kiến của bác sĩ để biết giới hạn natri hàng ngày của bạn. Bạn nên bao gồm nhiều rau củ và trái cây trong khẩu phần ăn của mình.
• Giữ cân nặng ở mức khỏe mạnh: Thêm cân có thể làm tăng huyết áp. Nếu bạn không chắc chắn về cân nặng của mình, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ.
• Ngủ đủ giấc: Đối với người lớn, cần ngủ ít nhất 7 - 8 giờ mỗi đêm.
• Giới hạn uống rượu: Nếu bạn uống rượu, hãy giới hạn không quá một ly mỗi ngày nếu bạn là phụ nữ, và không quá hai ly mỗi ngày nếu bạn là đàn ông.

Hi vọng những thông tin cụ thể từ bài viết trên đã giúp bạn nắm rõ huyết áp bao nhiêu là cao, từ đó nhận biết được tình trạng sức khỏe của mình thông qua các chỉ số đo. Để duy trì một thể trạng khỏe mạnh, bạn nên dành thời gian cho hoạt động thể chất và xây dựng một lối sống lành mạnh mỗi ngày.