Khám nội tiết là khám những gì? Những trường hợp nào cần đi khám nội tiết?

Khi khám nội tiết, bác sĩ sẽ phát hiện và theo dõi được những rối loạn nội tiết làm ảnh hưởng đến các tuyến: Yên, giáp, thượng thận, tinh hoàn, buồng trứng, tụy. Dựa trên kết quả của quá trình khám nội tiết và các xét nghiệm, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán, đề xuất kế hoạch điều trị, và theo dõi tình trạng nội tiết của bạn để đảm bảo bạn duy trì sức khỏe tốt.

Các bệnh lý nội tiết

Các bệnh lý gây ra sự rối loạn cân bằng glucose máu và các vấn đề về tuyến nội tiết:

Bệnh liên quan đến glucose máu

Bệnh đái tháo đường: Bệnh này là một tình trạng trong đó cơ thể không thể điều tiết glucose trong máu một cách hiệu quả, dẫn đến tăng nồng độ glucose máu.

Tiểu đường type 1: Đây là loại tiểu đường do hệ thống miễn dịch phá hủy tuyến tụy, gây ra sự thiếu hụt insulin, hormone quan trọng trong việc điều tiết glucose máu.

Tiểu đường type 2: Loại này thường xảy ra khi cơ thể không sử dụng insulin một cách hiệu quả hoặc không sản xuất đủ insulin để duy trì nồng độ glucose máu bình thường.

Tiểu đường thai kỳ: Xuất hiện khi phụ nữ mang thai trở nên không nhạy cảm với insulin, dẫn đến tăng nồng độ glucose máu.

Hạ đường huyết: Đây là tình trạng mà nồng độ glucose máu thấp hơn mức bình thường, thường xảy ra do dùng quá nhiều insulin hoặc không ăn đủ thức ăn.

Bệnh lý tuyến giáp

Bướu nhân và nang tuyến giáp: Bệnh lý này thường liên quan đến sự tăng kích thước của tuyến giáp hoặc sự hình thành các khối u, gây ra các vấn đề về chức năng tuyến giáp.

Cường chức năng tuyến giáp và bệnh Basedow: Cường chức năng tuyến giáp xuất hiện khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone thyroxine, gây ra các triệu chứng như tăng cân nhanh, căng cơ và tăng chuột rút.

Giảm năng tuyến giáp (suy giáp): Đây là tình trạng khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone thyroxine, dẫn đến sự giảm cân, mệt mỏi và tụt huyết áp.

Viêm tuyến giáp: Tình trạng này xảy ra khi tuyến giáp bị viêm nhiễm, có thể dẫn đến cả cường chức năng và suy giáp.

Bệnh lý tuyến thượng thận

Suy tuyến thượng thận: Đây là tình trạng khi tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone adrenocorticotropic (ACTH) hoặc hormone cortisol, gây ra các vấn đề về sức kháng và điều tiết glucose máu.

Hội chứng Conn: Một bệnh lý khi tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone aldosterone, dẫn đến tăng huyết áp và giảm potassium máu.

Hội chứng Cushing: Loại bệnh lý khi tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone cortisol, gây ra các triệu chứng như tăng cân, da mỏng và dễ bắt chước chấn thương.

U tủy thượng thận: Đây là loại u ác tính phát triển từ tuyến thượng thận, có thể gây ra các vấn đề liên quan đến hormone.

Bệnh lý tuyến yên

Suy tuyến yên: Tình trạng khi tuyến yên không sản xuất đủ hormone adrenocorticotropic (ACTH), có thể gây ra suy giảm khả năng điều tiết glucose máu.

Đái tháo nhạt: Đây là tình trạng mà tuyến yên không sản xuất đủ hormone aldosterone, dẫn đến việc mất natri và nước từ cơ thể.

Rối loạn mỡ máu: Một vấn đề khác liên quan đến sự cân bằng nội tiết tố nữ là rối loạn mỡ máu, khi mà mức cholesterol và triglyceride trong máu tăng cao, có thể góp phần vào các vấn đề về tim mạch và sức khỏe tổng thể.

Khám nội tiết là khám những gì?

Mục đích của việc khám nội tiết là đảm bảo hoạt động tối ưu của các tuyến nội tiết trong cơ thể, bao gồm tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến tinh hoàn (ở nam), buồng trứng (ở nữ), và tụy. Khi thực hiện khám nội tiết, bác sĩ nhằm phát hiện và theo dõi các rối loạn nội tiết có thể ảnh hưởng đến hoạt động của những tuyến này. Nhờ đó, bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị hiệu quả cho các bệnh lý liên quan đến sự bất thường trong hoạt động của các tuyến nội tiết này.

Khám nội tiết bao gồm các bước sau đây: 

Thăm khám lâm sàng: 

Đầu tiên, bác sĩ chuyên khoa nội tiết sẽ thu thập thông tin quan trọng từ người bệnh, bao gồm tiền sử gia đình về các vấn đề nội tiết, loại thuốc đang sử dụng, thói quen ăn uống và vấn đề dị ứng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp, nhịp tim và xem xét tình trạng của tóc, da, miệng, răng, để tìm các dấu hiệu có thể liên quan đến các bệnh lý nội tiết. Kết quả của bước thăm khám lâm sàng kết hợp với các kết quả kiểm tra sau đó sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán về tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Thực hiện xét nghiệm nội tiết tố: 

Sau khi hoàn thành bước thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm nội tiết cần thiết dựa trên tình trạng của từng bệnh nhân. Các xét nghiệm nội tiết tố có thể bao gồm:

• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp (bao gồm các chỉ số như TSH, T3, FT4, ...).
• Xét nghiệm chức năng tuyến thượng thận (bao gồm cortisol, ...).
• Xét nghiệm liên quan đến tiểu đường.
• Xét nghiệm nội tiết tố sinh sản ở cả nam và nữ.

Cụ thể, các xét nghiệm nội tiết tố cho nam và nữ có thể bao gồm:

Với nam giới: Xét nghiệm nội tiết tố như FSH, Testosterone và LH được thực hiện để đánh giá khả năng sinh sản, quá trình duy trì sự ổn định của quá trình sinh tinh và kiểm tra sự tăng, giảm hay rối loạn của các yếu tố nội tiết nam có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Nguyên nhân gây ra rối loạn nội tiết nam thường xuất phát từ thói quen sử dụng chất kích thích, hút thuốc lá, các bệnh lý tuyến yên hoặc hạ đồi, bệnh tinh hoàn, tiểu đường, suy giáp và nhiều nguyên nhân khác.

Với nữ giới: Xét nghiệm nội tiết tố cho phụ nữ giúp đánh giá hoạt động của buồng trứng, chu kỳ rụng trứng, khả năng phát triển và dự trữ noãn. Nó cũng xác định chỉ số hormone sinh sản và đưa ra căn cứ để đánh giá nguy cơ vô sinh. Các xét nghiệm nội tiết tố nữ có thể bao gồm kiểm tra LH, FSH, Prolactin, Testosterone, Progesterone, E2 và các chỉ số khác.

Việc khám nội tiết là quá trình quan trọng để đánh giá và điều trị các vấn đề liên quan đến hoạt động của các tuyến nội tiết trong cơ thể. Đối với từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm nội tiết tố cụ thể để đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị phù hợp.

Những trường hợp nào cần đi khám nội tiết?

Thực tế, việc bệnh nhân đến khám nội tiết có thể xuất phát từ nhiều lý do khác nhau. Dưới đây là một số trường hợp phổ biến khi bác sĩ thường chỉ định kiểm tra nội tiết:

Khó quản lý đái tháo đường: Đối với bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường và không đạt được kiểm soát đường huyết bằng phương pháp điều trị tiêu chuẩn, việc thăm khám nội tiết và đánh giá tình trạng nội tiết có thể giúp bác sĩ điều chỉnh kế hoạch điều trị và quản lý tốt hơn bệnh lý này.

Rối loạn tuyến giáp: Khi có dấu hiệu hoặc triệu chứng của rối loạn tuyến giáp, như buồn ngủ, lo lắng, sưng cổ, mệt mỏi, hoặc thay đổi về cân nặng, bác sĩ có thể chỉ định kiểm tra tuyến giáp để đánh giá tình trạng và điều trị các vấn đề liên quan.

Loãng xương: Đối với người có nguy cơ loãng xương hoặc đã được chẩn đoán với loãng xương, khám nội tiết có thể giúp đánh giá tình trạng nội tiết và quản lý để cải thiện sức khỏe xương.

Hội chứng buồng trứng đa nang: Các triệu chứng như tăng trọng, chu kỳ kinh không đều, mất kinh, và vấn đề về sinh sản có thể đòi hỏi kiểm tra nội tiết để đánh giá tình trạng buồng trứng và các yếu tố nội tiết liên quan.

Suy giảm ham muốn tình dục: Rối loạn nội tiết có thể gây ra suy giảm ham muốn tình dục ở cả nam và nữ. Khám nội tiết giúp xác định nguyên nhân và đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp.

Vô sinh: Bệnh nhân gặp vấn đề về vô sinh thường được đề xuất đi khám nội tiết để xác định nguyên nhân gây ra vô sinh và lập kế hoạch điều trị.

Ung thư tuyến nội tiết: Trong trường hợp có nghi ngờ về ung thư tuyến nội tiết, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm nội tiết để xác định tình trạng và đề xuất phương án điều trị.

Sau khi thực hiện bước thăm khám lâm sàng và tiến hành các xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ có căn cứ để chẩn đoán chính xác về tình trạng của từng bệnh nhân và đưa ra kế hoạch điều trị cụ thể nếu cần. Trong các trường hợp mãn tính, bệnh nhân cần duy trì việc kiểm tra định kỳ và theo dõi tình trạng nội tiết để đảm bảo sự ổn định của sức khỏe.