Khám tiền mê là gì? Quy trình khám tiền mê trước phẫu thuật

Khám tiền mê đóng một vai trò quan trọng để đảm bảo an toàn và thành công cho cuộc phẫu thuật gây mê bệnh nhân. Quy trình khám tiền mê trước phẫu thuật đòi hỏi sự tập trung, chuyên môn cao từ đội ngũ y bác sĩ và nhân viên y tế. Nhờ quy trình khám tiền mê kỹ lưỡng, người bệnh có thể yên tâm chuẩn bị một cách cẩn thận trước khi bước vào cuộc phẫu thuật. 

Khám tiền mê là gì?

Khám tiền mê là một phần quan trọng và không thể thiếu trước mọi cuộc phẫu thuật. Vai trò của bác sĩ khám tiền mê trong quá trình này là cực kỳ quan trọng. Trong giai đoạn này, tâm lý của bệnh nhân thường rất căng thẳng, đòi hỏi sự tận tâm từ phía bác sĩ. Mục tiêu chính của khám tiền mê trước phẫu thuật bao gồm:

• Đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trước khi phẫu thuật.
• Phát hiện và đánh giá bất kỳ vấn đề bệnh lý nào đi kèm và lên kế hoạch khám sát và điều trị trước, trong và sau phẫu thuật.
• Xác định tiền sử của bệnh nhân và tình hình sức khỏe trong gia đình.
• Giúp bệnh nhân hiểu rõ về quá trình phẫu thuật, cả về mặt nội khoa lẫn ngoại khoa.
• Đề xuất các xét nghiệm bổ sung nếu cần thiết để đảm bảo an toàn của phẫu thuật.
• Hợp tác chặt chẽ với phẫu thuật viên để xác định phương pháp điều trị tối ưu và định rõ các nguy cơ có thể xuất phát từ quá trình phẫu thuật.
• Chọn phương pháp gây tê hoặc gây mê phù hợp với bệnh nhân và tính hình phẫu thuật.
• Dự đoán các khó khăn có thể phát sinh trong quá trình phẫu thuật và xác định khả năng chịu đựng và hồi phục của bệnh nhân.
• Chuẩn bị kế hoạch và phương án để đối phó với các tình huống khó khăn và tai biến có thể xảy ra.
• Giải thích một cách chi tiết cho bệnh nhân hoặc người nhà để chuẩn bị tâm lý cho quá trình phẫu thuật.
• Ghi nhận kết quả của khám tiền mê một cách rõ ràng và dễ hiểu bằng cách sử dụng biểu mẫu khám tiền mê.
• Khám tiền mê có vai trò quan trọng như liều thuốc an thần tốt nhất cho người bệnh trong việc chuẩn bị cho cuộc phẫu thuật.

Quy trình khám tiền mê trước phẫu thuật

Hoạt động khám tiền mê trước phẫu thuật cần được thực hiện để giảm thiểu tối đa các nguy cơ không mong muốn trong suốt cuộc phẫu thuật. Thăm khám tiền mê có thể tiến hành theo 3 bước như sau:

Bước 1: Tiền sử - Bệnh sử

Để đảm bảo quá trình phẫu thuật an toàn và hiệu quả, bước đầu tiên trong quá trình khám tiền mê là thu thập tiền sử và bệnh sử của bệnh nhân một cách tổng quan. Bác sĩ cần nắm rõ quá trình bệnh lý hiện tại của bệnh nhân, bao gồm cả các xét nghiệm đã thực hiện và chẩn đoán ngoại khoa. Việc ghi nhận triệu chứng trước mổ của bệnh chính là một phần quan trọng trong việc đánh giá sau mổ.

Cơ địa bệnh nhân cũng cần được xem xét kỹ, bao gồm yếu tố nghề nghiệp, lối sống (như hút thuốc lá, nghiện rượu bia), tổng trạng cơ thể và chỉ số BMI (Chỉ số khối lượng cơ thể). Đặc biệt, tiền sử dị ứng đối với thuốc và các dị ứng liên quan đến thuốc sử dụng trong phẫu thuật cần được ghi nhận cẩn thận.

Bước 2: Khám thực thể

Bước thứ hai liên quan đến việc khám toàn bộ bệnh nhân. Bác sĩ tập trung đánh giá tình trạng đường thở, tim mạch, hô hấp, tuần hoàn, thần kinh và cột sống của bệnh nhân. Việc này bao gồm kiểm tra các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thông khí và đặt nội khí quản. Bác sĩ cần xem xét tình trạng răng, cằm, râu, độ gập ngửa cổ, khoảng cách giữa cằm và giáp, sẹo co rút vùng cổ, và khả năng vận động của khớp thái dương hàm.

Ngoài ra, các tiêu chuẩn như Malampatti, bao gồm đánh giá độ mở miệng, tình trạng lưỡi và khẩu cái, cũng được sử dụng để đánh giá khả năng xâm nhập đường dẫn khí quản. Các vùng cần được kiểm tra kỹ hơn là vùng gây tê, những sẹo lồi lõm, sẹo do phẫu thuật trước, và các dấu hiệu của nhiễm trùng hay tổn thương cột sống.

Bước 3: Cận lâm sàng

Trong bước cuối cùng, bác sĩ cận lâm sàng kiểm tra kết quả các xét nghiệm đã thực hiện trước đó để tìm ra bất thường nào có thể ảnh hưởng đến quá trình phẫu thuật. Bác sĩ đánh giá kết quả và đề xuất các biện pháp xử lý cần thiết, bao gồm thêm các xét nghiệm bổ sung nếu cần thiết để đảm bảo an toàn và thành công cho cuộc phẫu thuật sắp tới.

Đánh giá bệnh nhân sau khi khám tiền mê

Dựa vào thông tin thu thập sau khi khám tiền mê, bác sĩ thường sử dụng hệ thống phân loại sức khỏe bệnh nhân theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Gây mê Hoa Kì (ASA), gồm có 5 mức độ:

ASA1: Bệnh nhân có tình trạng sức khỏe tốt.

ASA2: Bệnh nhân có bệnh nhưng không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Ví dụ: Tăng huyết áp nguyên phát, thiếu máu, béo phì ở người già, viêm phế quản nhẹ.

ASA3: Bệnh nhân có bệnh ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Ví dụ: Tăng huyết áp nguyên phát khó kiểm soát, đái tháo đường với biến chứng mạch máu.

ASA4: Bệnh nhân có bệnh nặng đe dọa tính mạng. Ví dụ: Phình động mạch chủ, suy tim nặng, hen phế quản nặng, bệnh van tim.

ASA5: Bệnh nhân ở trạng thái quá nặng, có nguy cơ tử vong trong vòng 24 giờ, dù có mổ hay không.

Ngoài việc sử dụng hệ thống ASA, bác sĩ gây mê còn sử dụng thang điểm Goldman để đánh giá nguy cơ tim mạch của bệnh nhân. Thang điểm Goldman chia thành các loại như sau:

Loại I: 0 đến 5 điểm, với 1% nguy cơ biến chứng tim mạch.

Loại II: 6 đến 12 điểm, với 7% nguy cơ biến chứng tim mạch.

Loại III: 13 đến 25 điểm, với 14% nguy cơ biến chứng tim mạch.

Loại IV: 26 đến 53 điểm, với 78% nguy cơ biến chứng tim mạch.

Quy trình khám tiền mê đòi hỏi chuyên môn và tay nghề cao từ đội ngũ y bác sĩ, cùng với việc sử dụng các thiết bị hiện đại. Điều này đảm bảo rằng kết quả của quá trình khám tiền mê sẽ chính xác và hỗ trợ trong việc xác định bệnh và giai đoạn bệnh, từ đó có kế hoạch điều trị phù hợp và giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong quá trình gây mê, đảm bảo thành công cho cuộc phẫu thuật.

Xem thêm:

• Thắc mắc: Khám sức khỏe tổng quát gồm những gì?
• Khi nào nên đi khám tâm lý cho trẻ?