Khi cơ thể chịu nhiệt độ quá lạnh: Mối nguy hại tiềm tàng đến từ bỏng lạnh
Thùy Linh
27/02/2025
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Thân nhiệt con người luôn được duy trì trong khoảng từ 36,5-37 độ. Khi cơ thể chịu nhiệt độ quá lạnh, thân nhiệt hạ xuống quá nhiều có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, nặng nhất có thể dẫn đến tử vong. Vậy cơ thể sẽ làm gì để chống lại sự lạnh lẽo? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Khi nhiệt độ môi trường giảm sâu, nếu không được trang bị những biện pháp giữ ấm cần thiết, việc cơ thể phải chịu nhiệt độ quá lạnh có thể dẫn đến những hiểm họa khôn lường, thậm chí gây tử vong. Vậy điều gì xảy ra khi cơ thể phải chịu nhiệt độ quá thấp? Hãy cùng tham khảo một số thông tin về cách cơ chế phòng vệ trước cái lạnh khắc nghiệt qua bài viết sau đây nhé!
Khi cơ thể chịu nhiệt độ quá lạnh, điều gì sẽ xảy ra?
Nhiệt độ bên trong cơ thể người bình thường dao động trong khoảng 36,5-37 độ C. Hiện tượng hạ thân nhiệt diễn ra khi nhiệt độ cơ thể bắt đầu giảm xuống khoảng 35 độ C hoặc thấp hơn. Không chỉ trong môi trường quá lạnh, con người cũng có thể bị hạ thân nhiệt trong môi trường tương đối mát mẻ. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ, khi cơ thể bị ướt (do đổ mồ hôi, do mưa hoặc do ngâm mình trong nước lạnh), nhiệt độ không khí rơi vào khoảng từ -1 đến 10 độ C, thân nhiệt con người thường có xu hướng giảm nhanh chóng.
Hiện tượng hạ thân nhiệt diễn ra khi nhiệt độ cơ thể bắt đầu giảm xuống khoảng 35 độ C hoặc thấp hơn
Michael Sawka - Trưởng Phân khoa Y học về Nhiệt độ và Vùng núi tại Viện Y học Môi trường của Quân đội Mỹ đã chỉ ra rằng cơ thể có xu hướng giảm nhiệt độ trong nước nhanh hơn so với trong không khí gấp 25 lần. Tuy vậy, việc bị hạ thân nhiệt trong môi trường nhiệt độ tương đối mát khá hiếm khi xảy ra. Với ngưỡng nhiệt độ dưới 0 độ C, hạ thân nhiệt lại trở thành một hiện tượng vô cùng phổ biến.
Bác sĩ Gattler cho biết ở nhiệt độ -34 độ C, nếu được trang bị đồ chống lạnh thì con người sẽ phải chịu tình trạng hạ thân nhiệt trong vòng 10 phút. Ở ngưỡng nhiệt độ từ -40 đến -45 độ C, tình trạng hạ thân nhiệt sẽ diễn ra trong vòng 5-7 phút. Việc nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột khiến cho các cơ quan nội tạng quan trọng như não và tim bị trì trệ. Tim không hoạt động hiệu quả trong nhiệt độ quá lạnh khiến cho lượng máu được bơm đến nhiều cơ quan bị sụt giảm và đưa cơ thể vào tình trạng sốc, làm gia tăng rủi ro về suy thận, suy gan.
Trẻ em và người cao tuổi có cơ tim yếu hơn nên thường có nguy cơ bị hạ thân nhiệt lớn hơn. Ngoài ra, người già thường có sử dụng các loại thuốc ức chế Beta làm chậm nhịp tim, điều này khiến rủi ro về sức khỏe khi bị hạ thân nhiệt của họ gia tăng.
Khi nhiệt độ cơ thể hạ xuống mức dưới 35 độ C, cơ thể bị hạ thân nhiệt nhẹ, bạn sẽ có những triệu chứng như sau:
Khi cơn rùng mình dừng lại nhưng thân nhiệt vẫn tiếp tục giảm mạnh, bạn có thể bắt gặp những triệu chứng sau:
Lắp bắp khi nói hoặc chỉ có thể lầm bầm;
Buồn ngủ;
Thở chậm hơn và không thể hít thở sâu;
Nhịp tim chậm lại và yếu dần.
Tim không hoạt động hiệu quả trong nhiệt độ quá lạnh khiến cơ thể rơi vào tình trạng sốc
Nhưng khi nhiệt độ tiếp tục hạ xuống mức thấp hơn, cơ thể có thể sẽ gặp phải những tình trạng như sau:
Khi thân nhiệt rơi xuống mức 33 độ C, bạn có thể bị mất trí nhớ.
Khi thân nhiệt rơi xuống mức 28 độ C, bạn có thể bắt đầu mất nhận thức.
Khi thân nhiệt rơi xuống mức dưới 21 độ C, bạn đã bị hạ thân nhiệt rất sâu và dễ dẫn đến tử vong nếu không được làm ấm ngay tức thì.
Theo ông John Castellani đến từ viện USAREM, mức nhiệt độ cơ thể thấp nhất của con người từng được ghi nhận là 13,7 độ C, khi người này tắm mình trong nước lạnh và buốt trong một khoảng thời gian nhất định.
Cơ chế phòng vệ chống lạnh của cơ thể
Vì con người thường trở nên yếu đuối trong thời tiết giá lạnh nên cơ thể sản sinh các cơ chế phối hợp để phòng vệ trước cái lạnh. Ngay khi gió rét chạm vào da, cơ thể sẽ cố gắng cô lập chính nó bằng cách ngừng cung cấp máu cho da và các chi bên ngoài như ngón chân, ngón tay và hướng máu về phần trung tâm. Quá trình này được gọi là co mạch, nó giúp giới hạn lượng nhiệt của cơ thể bị thoát ra môi trường. Phản ứng phòng vệ tiếp theo của cơ thể là rùng mình, điều này giúp sản sinh nhiệt lượng để làm ấm cơ thể từ bên trong.
Rùng mình giúp sản sinh nhiệt lượng để làm ấm cơ thể từ bên trong
Mối nguy hại tiềm tàng đến từ bỏng lạnh
Đối mặt với điều kiện thời tiết quá lạnh, sức khỏe con người có thể phải hứng chịu sự tàn phá nghiêm trọng. Bạn có thể tham khảo một số bệnh lý do bỏng lạnh gây ra như sau:
Nổi mề đay
Tình trạng nổi mề đay xảy ra khi làn da tiếp xúc quá lâu với không khí lạnh, những nốt sần phù sẽ xuất hiện trên da. Các vùng da bắt đầu trở nên ngứa ngáy và ửng đỏ, vùng da tiếp xúc với những đồ vật lạnh sẽ sưng phồng, cổ họng và môi cũng sẽ sưng lên nếu người bệnh ăn hoặc uống thực phẩm lạnh.
Các vùng da sẽ bắt đầu trở nên ngứa ngáy khi tiếp xúc quá lâu với không khí lạnh
Bệnh cước
Khi những mạch máu nhỏ dưới da bị viêm do cơ thể tiếp xúc với không khí lạnh nhưng không bị cóng. Những mao mạch này bắt đầu đỏ lên, sưng và gây ngứa. Tạo thành những mảng da đỏ trên ngón tay, ngón chân, má hoặc tai của người bệnh. Những mảng da đỏ này sẽ dần hình thành những mụn nước phồng rộp, ngứa ngáy. Trong những trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể bị lở loét da. Triệu chứng bệnh cước có thể xuất hiện khi làn da tiếp xúc quá lâu với nhiệt độ môi trường ở ngưỡng 15 độ C.
Bợt da chân
Khi bạn ngâm chân quá lâu trong môi trường lạnh và ướt, cơ thể bạn bắt đầu cắt bớt sự lưu thông đến bàn chân. Từ đó dẫn đến những tình trạng như sau:
Chuột rút là một trong những biểu hiện của chứng bợt da chân
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về những điều sẽ xảy ra khi cơ thể phải chịu nhiệt độ quá lạnh. Hạ thân nhiệt và những căn bệnh từ bỏng lạnh đều rất nguy hiểm và có thể để lại những biến chứng khôn lường cho sức khỏe. Hãy giữ ấm cơ thể đúng cách để bảo vệ sức khỏe của mình bạn nhé!
Có thể bạn quan tâm
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.