Khí gas máy lạnh có độc không? Sự thật bạn nên biết

Máy lạnh là thiết bị quen thuộc trong hầu hết các gia đình, giúp mang lại không gian mát mẻ và dễ chịu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn lo ngại khí gas máy lạnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của khí gas lạnh, mức độ độc hại và cách đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Khí gas máy lạnh có độc không?

Gas lạnh là thành phần không thể thiếu trong hoạt động của máy lạnh, giúp trao đổi nhiệt và làm mát không khí. Đa số gas lạnh như R-22, R-410A hay R-32 không màu và gần như không mùi, khó nhận biết khi bị rò rỉ. Tuy nhiên, một số loại có thể pha thêm chất tạo mùi để phát hiện rò rỉ dễ hơn. Ở nồng độ rất thấp, khí gas lạnh thường không gây độc tính cấp tính rõ rệt, nhưng vẫn có thể gây kích ứng nhẹ hoặc chóng mặt nếu hít phải trong không gian kín hoặc kém thông gió. Tuy nhiên, nếu gas rò rỉ với số lượng lớn hoặc hít phải trong thời gian dài, nó có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Nguyên nhân chính là do cơ chế chiếm chỗ của khí gas trong không khí. Khi rò rỉ với lượng lớn trong không gian kín, gas lạnh sẽ thay thế một phần oxy trong phòng, khiến nồng độ oxy giảm xuống. Chính vì vậy, gas lạnh rò rỉ vẫn tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe con người, đặc biệt trong các không gian kín và thông gió kém.

Tác hại khi hít phải khí gas máy lạnh rò rỉ

Khí gas máy lạnh tuy không độc ở nồng độ thấp, nhưng khi rò rỉ ra môi trường kín và con người hít phải trong thời gian dài, nó có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tùy vào mức độ tiếp xúc, tác hại có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc tích lũy dần theo thời gian.

Ảnh hưởng trước mắt

Khi hít phải một lượng nhỏ khí gas lạnh, cơ thể có thể xuất hiện các triệu chứng nhẹ như chóng mặt, buồn nôn, cảm giác ngạt thở hoặc khó chịu vùng ngực. Nếu tiếp xúc lâu hơn trong không gian kín, người hít phải có thể bị hạ oxy trong máu, dẫn đến mệt mỏi, đau đầu, hoa mắt, tim đập nhanh. Trong một số trường hợp nặng, người bị phơi nhiễm có thể mất ý thức tạm thời nếu không được đưa ra khu vực thông thoáng kịp thời.

Ảnh hưởng lâu dài

Khí gas máy lạnh có độc không? Việc hít phải khí gas lạnh nhiều lần, hoặc với lượng lớn, cũng có thể gây tổn thương thần kinh trung ương và phổi. Người thường xuyên làm việc trong môi trường máy lạnh rò rỉ mà không được bảo hộ có thể gặp các vấn đề như khó tập trung, giảm trí nhớ, ho hoặc tức ngực kéo dài.

Khi R22 bị đốt cháy hoặc phân hủy ở nhiệt độ cao, nó có thể sinh ra khí độc như phosgene, hydrogen chloride và hydrogen fluoride - những chất có thể gây kích ứng mạnh mắt, da và phổi. Đây là lý do vì sao nhiều quốc gia đã dần loại bỏ và thay thế các loại gas này bằng thế hệ gas mới an toàn hơn.

Ảnh hưởng đến môi trường

Không chỉ gây hại cho sức khỏe con người, khí gas máy lạnh, đặc biệt là các loại chứa CFC và HCFC, còn là tác nhân phá hủy tầng ozone và góp phần gây hiệu ứng nhà kính. Khi thoát ra ngoài khí quyển, chúng làm mỏng lớp ozone bảo vệ Trái Đất khỏi tia cực tím. Từ đó gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe con người, làm tăng nguy cơ ung thư da, đục thủy tinh thể và biến đổi khí hậu toàn cầu.

Dấu hiệu nhận biết máy lạnh bị rò rỉ gas

Khi đã giải đáp được thắc mắc khí gas máy lạnh có độc không, chắc chắn ai trong số chúng ta cũng muốn biết được các dấu hiệu rò rỉ khí gas. Rò rỉ gas là sự cố khá phổ biến ở máy lạnh, đặc biệt khi sử dụng lâu năm hoặc lắp đặt không đúng kỹ thuật. Nếu không phát hiện sớm, tình trạng này không chỉ khiến máy hoạt động kém hiệu quả mà còn gây nguy hiểm cho sức khỏe người dùng. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp giúp bạn nhận biết máy lạnh đang bị rò rỉ gas:

Máy lạnh yếu, không mát như trước dù công suất vẫn bình thường

Khi lượng gas lạnh trong hệ thống giảm, chu trình làm lạnh không đủ áp suất để hấp thụ và trao đổi nhiệt hiệu quả. Kết quả là luồng gió thổi ra yếu và không còn mát dù máy vẫn chạy liên tục.

Tạo tiếng xì nhẹ hoặc có mùi khét bất thường quanh dàn lạnh

Tiếng xì thường là âm thanh của khí gas thoát ra từ đường ống hoặc mối hàn bị hở. Trong một số trường hợp, gas rò rỉ tiếp xúc với linh kiện điện tử có thể gây mùi khét nhẹ hoặc hơi hăng khó chịu.

Xuất hiện tuyết bám ở dàn ống đồng hoặc dàn lạnh

Khi gas bị rò rỉ, áp suất trong hệ thống giảm khiến nhiệt độ của ống đồng xuống thấp bất thường, dẫn đến hơi ẩm trong không khí ngưng tụ và đóng băng. Lớp tuyết này là dấu hiệu điển hình của tình trạng thiếu gas hoặc rò rỉ gas.

Hóa đơn tiền điện tăng bất thường

Máy lạnh thiếu gas sẽ phải hoạt động lâu hơn để đạt được nhiệt độ cài đặt, khiến công suất tiêu thụ điện tăng mạnh. Nếu bạn thấy tiền điện tăng dù thời gian sử dụng không đổi, rất có thể máy đang gặp sự cố rò gas.

Có thể cảm thấy đau đầu, chóng mặt, khó thở nhẹ

Khi lượng gas rò ra chiếm chỗ không khí, nồng độ oxy trong phòng giảm, dẫn đến tình trạng thiếu oxy nhẹ. Người ở lâu trong không gian đó có thể bị hoa mắt, mệt mỏi, thậm chí ngất xỉu nếu không được thông gió kịp thời.

Cách xử lý khi nghi ngờ rò rỉ khí gas máy lạnh

Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường như kể trên, việc xử lý đúng cách ngay từ đầu sẽ giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Dưới đây là những việc bạn nên thực hiện:

Bước 1: Tắt ngay máy lạnh và các thiết bị điện gần đó

Việc ngắt điện giúp ngừng hoạt động của máy, giảm áp lực gas và ngăn chập điện ở khu vực ẩm, chứ hầu hết các loại gas lạnh thông dụng (như R-22, R-410A) không dễ cháy. Tuy nhiên, với gas R-32, việc tắt điện cũng giúp giảm nguy cơ cháy nổ.

Bước 2: Mở cửa sổ, quạt thông gió để khí gas thoát ra ngoài

Khí gas lạnh thường nặng hơn không khí nên dễ tích tụ ở tầng thấp, làm giảm nồng độ oxy trong phòng. Việc mở cửa và tăng lưu thông không khí giúp pha loãng và đẩy lượng gas tồn đọng ra ngoài nhanh hơn. Việc này giúp giảm nguy cơ ngạt khí gas hoặc ngộ độc khí gas - những ảnh hưởng nghiêm trọng bạn đã biết khi tìm hiểu khí gas máy lạnh có độc không.

Bước 3: Di chuyển ra nơi thoáng khí, tránh hít sâu

Khi nghi ngờ có rò rỉ, bạn nên rời khỏi khu vực ngay để tránh hít phải lượng gas đậm đặc. Hít sâu trong môi trường thiếu oxy có thể khiến bạn chóng mặt, buồn nôn hoặc thậm chí mất ý thức nếu tiếp xúc lâu.

Bước 4: Nếu có dấu hiệu khó thở, đau đầu cần đến cơ sở y tế để kiểm tra

Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của tình trạng thiếu oxy hoặc ngộ độc nhẹ do hít phải khí gas. Việc kiểm tra y tế kịp thời giúp bác sĩ can thiệp sớm, tránh biến chứng cho tim và hệ hô hấp.

Bước 5: Kiểm tra điều hòa và nạp lại gas đúng loại

Chỉ kỹ thuật viên có chuyên môn và thiết bị chuyên dụng mới có thể phát hiện chính xác vị trí rò rỉ, khắc phục đúng quy trình và đảm bảo hệ thống hoạt động an toàn trở lại. Việc tự ý nạp gas hoặc hàn ống sai cách có thể khiến sự cố nghiêm trọng hơn.

Với thắc mắc khí gas máy lạnh có độc không, câu trả lời là khí gas máy lạnh thông thường không gây độc khi thiết bị hoạt động bình thường, nhưng rò rỉ gas lạnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và gây hại cho môi trường. Nhận biết sớm dấu hiệu rò rỉ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe hô hấp mà còn duy trì hiệu suất và tuổi thọ cho thiết bị.