Khi nào cần phẫu thuật dạ dày?

Hiện nay, bệnh lý hệ tiêu hóa nói chung hay bệnh lý dạ dày nói riêng đang ngày càng phổ biến. Tỷ lệ người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản ngày một tăng cao. Ung thư dạ dày ít phổ biến hơn nhưng lại chiếm tỷ lệ tử vong cao thứ ba tại Việt Nam, sau ung thư gan và ung thư phổi. Phẫu thuật dạ dày được áp dụng cho các trường hợp ung thư dạ dày, thực quản, viêm loét dạ dày biến chứng nặng và bệnh nhân béo phì, thừa cân.

Tổng quan về phẫu thuật dạ dày

Phẫu thuật dạ dày hay phẫu thuật cắt dạ dày là phẫu thuật cắt bỏ một phần hay toàn bộ dạ dày tùy vào nguyên nhân và mục tiêu điều trị. Nếu thực hiện cắt bán phần dạ dày, vị trí cắt bỏ sẽ tùy thuộc vào vùng tổn thương dạ dày. Trong trường hợp cắt toàn phần dạ dày, phẫu thuật viên sẽ nối đoạn thực quản với ruột non giúp lưu thông đường tiêu hóa. 

Hiện nay, kỹ thuật cắt dạ dày được thực hiện bằng hai phương pháp chính:

• Cắt dạ dày mổ mở: Đây là phương pháp phẫu thuật điển hình. Bác sĩ sẽ tạo một đường rạch giữa bụng (vị trí đường trắng giữa) và cắt dạ dày trực tiếp. Vì đây là một phẫu thuật xâm lấn nhiều nên người bệnh sẽ mang vết sẹo lớn, cảm giác đau nhiều sau mổ cũng như cần thời gian phục hồi dài.
• Cắt dạ dày nội soi: Đây là một phương pháp mới với nhiều cải tiến. Bác sĩ sẽ không cắt dạ dày trực tiếp mà sử dụng công cụ và máy móc hiện đại để tiến hành loại bỏ đoạn dạ dày thông qua vết rạch nhỏ. Nhờ vậy, người bệnh sẽ mang vết mổ nhỏ hơn, ít đau sau phẫu thuật cũng như phục hồi hậu phẫu nhanh hơn.

Dạ dày nằm ở vùng thượng vị của bụng

Khi nào cần phẫu thuật dạ dày?

Ung thư dạ dày, thực quản

Trong điều trị ung thư dạ dày, thực quản, phẫu thuật cắt dạ dày là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để điều trị dứt điểm hoặc làm chậm tiến trình bệnh. Đối với những bệnh nhân có khối u to, không thể điều trị bằng các phương pháp như hóa trị liệu, xạ trị thì cần thực hiện cắt dạ dày. 

Nếu kích thước khối u chỉ chiếm một vùng ở phần thấp của dạ dày, chưa di căn thì có thể thực hiện cắt một phần dạ dày. Tuy nhiên, nếu kích thước khối u to và nằm ở phần giữa hay phần cao của dạ dày thì khả năng là cần cắt bỏ toàn bộ dạ dày.

Ngoài ra, với trường hợp u dạ dày lành tính, đặc biệt ở vị trí bờ cong lớn dạ dày thì có thể bác sĩ cũng sẽ chỉ định cắt dạ dày do nguy cơ chuyển biến ác tính của khối u.

Với trường hợp ung thư thực quản, nếu khối u lan tới dạ dày thì bắt buộc phải cắt bỏ dạ dày.

Phẫu thuật dạ dày là phương pháp tối ưu điều trị ung thư dạ dày

Viêm loét dạ dày tá tràng

Trước đây, cắt đoạn dạ dày là một trong những biện pháp chủ yếu để điều trị viêm loét dạ dày tá tràng. Tuy nhiên hiện nay, nền y học đã cho ra đời của nhiều loại thuốc điều trị viêm loét như thuốc ức chế bơm proton (thuốc PPI), thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày (Sucralfate, Bismuth…), kháng sinh nhạy với vi khuẩn HP…

Vậy nên, phương pháp điều trị thuốc phối hợp đã dần thay thế kỹ thuật cắt dạ dày với hiệu quả điều trị cao hơn, ít xâm lấn ảnh hưởng tới cơ thể. Phẫu thuật dạ dày được chỉ định đối với những trường hợp viêm loét rất nặng hoặc bệnh không đáp ứng với thuốc điều trị.

Béo phì, thừa cân

Tỷ lệ người mắc bệnh béo phì đang ngày càng tăng cao, cùng với đó là các biện pháp giảm cân như điều chỉnh lối sống, tập luyện thể dục thể thao, sử dụng các loại thuốc. Khi cân nặng vẫn không được kiểm soát hiệu quả mà vẫn tăng lên, phẫu thuật dạ dày là phương pháp cuối cùng đề điều trị bệnh béo phì, thừa cân.

Trong điều trị bệnh béo phì, có 4 nhóm phẫu thuật dạ dày chính bao gồm: 

• Cắt tạo dạ dày hình ống: Đây là kỹ thuật cắt đi 80% dạ dày và nối tạo dạ dày hình ống.
• Nối tắt dạ dày: Phương pháp này tạo một túi dạ dày với kích cỡ nhỏ hơn, sau đó nối túi dạ dày với ruột non.
• Thắt đai dạ dày: Phẫu thuật viên sẽ thực hiện quấn đai quanh phần trên dạ dày tạo thành một túi nhỏ phía trên vị trí thắt đai.
• Chuyển dòng mật tụy: Kỹ thuật này cũng sẽ cắt bỏ phần lớn dạ dày, đồng thời nối chuyển dòng ruột và cắt bỏ túi mật.

Các phương pháp phẫu thuật trên đều hướng tới mục đích điều trị là giúp bệnh nhân no nhanh hơn, giảm cảm giác đói cho bệnh nhân. Tuy nhiên mỗi phương pháp sẽ có ưu và nhược điểm khác nhau, đồng thời người bệnh sẽ cần thực hiện chế độ ăn uống nghiêm ngặt giai đoạn hậu phẫu.

Phẫu thuật dạ dày là lựa chọn điều trị đối với bệnh nhân béo phì

Chuẩn bị trước phẫu thuật cắt dạ dày

Giai đoạn chuẩn bị bệnh nhân tiền phẫu rất quan trọng để tránh sự cố có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật cũng như hạn chế biến chứng hậu phẫu. Bệnh nhân và người nhà cần tuân thủ lời dặn của bác sĩ trước khi phẫu thuật, trong đó có các bước chuẩn bị bệnh nhân như sau:

• Trước phẫu thuật vài ngày, bệnh nhân cần được khám tiền mê, làm xét nghiệm máu cũng như đánh giá sức khỏe tổng quát.
• Vào ngày trước hôm mổ và sáng ngày mổ, bệnh nhân cần tắm bằng dung dịch sát trùng Chlorhexidine 4%.
• Bệnh nhân cần nhịn tuyệt đối ăn uống từ 10 giờ tối hôm trước mổ, chỉ được uống các loại thuốc bác sĩ đã chỉ định.
• Tùy trường hợp bệnh nhân mà có thể cần thực hiện thủ thuật thụt tháo qua hậu môn hoặc rửa dạ dày qua đường mũi, miệng trước phẫu thuật.

Biến chứng sau phẫu thuật dạ dày

Khi thực hiện bất kỳ cuộc phẫu thuật hoặc thủ thuật nào cũng đều có khả năng xảy ra tai biến trong mổ và biến chứng sau mổ. Xác suất xảy ra tai biến và biến chứng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng bệnh nhân, tuổi, kỹ thuật phẫu thuật được thực hiện, chế độ dinh dưỡng cũng như môi trường trong bệnh viện. 

Tai biến có thể gặp trong phẫu thuật dạ dày như tổn thương mạch máu lớn, tổn thương cơ quan lân cận như lách hay ruột…

Biến chứng hậu phẫu có thể xảy ra như nhiễm trùng vết mổ, nhiễm trùng ổ bụng, áp xe ổ bụng, xì miệng nối hoặc mỏm tá tràng, hẹp miệng nối, bung thành bụng…

Vì vậy, giai đoạn hậu phẫu cần chú ý chăm sóc người bệnh và báo với nhân viên y tế nếu bệnh nhân có những triệu chứng bất thường. Ngoài ra, nhân viên y tế và bệnh nhân cần tuân thủ tuyệt đối các nguyên tắc y khoa.

Trên đây là bài viết của nhà thuốc Long Châu về câu hỏi “Khi nào cần phẫu thuật dạ dày?”. Hy vọng với bài viết, bạn có thể biết được những thông tin cơ bản về chủ đề này. Phẫu thuật dạ dày được áp dụng cho các trường hợp ung thư dạ dày, thực quản lan xuống dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng nặng và là phương pháp điều trị lựa chọn với bệnh nhân béo phì. Tùy theo nguyên nhân, mức độ cũng như mục tiêu điều trị mà bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp