Lấy máu xét nghiệm bị ngất xỉu là bệnh gì? Nguyên nhân và cách phòng tránh

Bạn từng nghe về phản xạ thần kinh phế vị hay hạ đường huyết khi lấy máu xét nghiệm nhưng chưa rõ lấy máu xét nghiệm bị ngất xỉu là bệnh gì? Đây là hiện tượng khá phổ biến, thường không nguy hiểm nhưng có thể khiến nhiều người lo lắng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách phòng tránh và khi nào cần đi khám để đảm bảo sức khỏe tốt nhất!

Lấy máu xét nghiệm bị ngất xỉu là bệnh gì? 

Lấy máu xét nghiệm là một thủ thuật đơn giản nhưng lại khiến không ít người cảm thấy lo lắng, thậm chí bị choáng váng, hoa mắt, nặng hơn có thể dẫn tới ngất xỉu. Hiện tượng này thường xảy ra do hội chứng phản xạ thần kinh phế vị (vasovagal syncope) – một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối mặt với cảm giác sợ hãi, đau đớn hoặc căng thẳng. 

Theo thống kê, khoảng 2,5% số người trải qua thủ thuật lấy máu có khả năng bị ngất xỉu trong quá trình thực hiện. Đặc biệt, những người có huyết áp thấp, tiền sử thiếu máu, rối loạn lo âu hoặc sợ kim tiêm dễ gặp tình trạng này hơn. gây giảm huyết áp và nhịp tim, khiến máu lưu thông lên não bị gián đoạn tạm thời và dẫn đến mất ý thức.

Nguyên nhân nào khiến một số người dễ bị ngất khi lấy máu xét nghiệm?

Mặc dù ngất trong quá trình lấy máu thường không nguy hiểm, nhưng trong một số trường hợp, nếu ngất xỉu xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài, đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn. Các yếu tố chính gây ra tình trạng này bao gồm:

• Phản xạ thần kinh phế vị (vasovagal syncope): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng ngất xỉu khi lấy máu. Khi cơ thể phản ứng quá mức với căng thẳng, sợ hãi hoặc đau đớn, hệ thần kinh phế vị sẽ bị kích thích, làm huyết áp giảm đột ngột, nhịp tim chậm lại, dẫn đến thiếu máu lên não và gây mất ý thức tạm thời. Người bệnh thường có các dấu hiệu như chóng mặt, đổ mồ hôi lạnh, mờ mắt trước khi ngất.
• Sợ kim tiêm hoặc máu: Nhiều người có nỗi sợ hãi với kim tiêm hoặc máu, khiến hệ thần kinh bị kích thích quá mức. Điều này dẫn đến các phản ứng như tăng nhịp tim, thở gấp, hạ huyết áp và mất ý thức. Những người có tiền sử lo âu hoặc ám ảnh thường xuyên có nguy cơ bị ngất cao hơn khi thực hiện quy trình lấy máu.
• Bệnh lý tim mạch: Mặc dù phần lớn các trường hợp ngất xỉu khi lấy máu là do phản xạ thần kinh hoặc tâm lý, nhưng trong một số trường hợp, nguyên nhân còn có thể liên quan đến các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Những người mắc rối loạn nhịp tim, suy tim, hẹp động mạch chủ hoặc hạ huyết áp tư thế có nguy cơ bị giảm lưu lượng máu lên não khi lấy máu xét nghiệm, dẫn đến chóng mặt, hoa mắt hoặc ngất xỉu. Những trường hợp này thường nghiêm trọng hơn và cần được theo dõi kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn sức khỏe.
• Uống không đủ nước, cơ thể suy nhược: Mất nước khiến lưu lượng máu giảm, làm huyết áp thấp hơn bình thường và gây chóng mặt, hoa mắt khi lấy máu. Những người đang trong tình trạng mệt mỏi, suy nhược, ngủ không đủ giấc hoặc bị căng thẳng kéo dài cũng có nguy cơ dẫn đến ngất xỉu cao hơn.
• Huyết áp thấp hoặc thiếu máu: Những người có huyết áp thấp hoặc thiếu máu, đặc biệt là thiếu máu mạn tính, cần lưu ý khi thực hiện xét nghiệm máu để tránh tình trạng thiếu oxy lên não, dẫn đến chóng mặt, hoa mắt hoặc ngất xỉu.

Ngất xỉu khi lấy máu có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Thông thường, ngất xỉu khi lấy máu xét nghiệm không quá nguy hiểm và chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể do căng thẳng, hạ huyết áp hoặc phản xạ thần kinh phế vị. Khi tỉnh lại, cơ thể thường sẽ hồi phục nhanh chóng (trong khoảng 20 đến 30 giây). Tình trạng mất phương hướng hoặc lú lẫn không xảy ra hoặc xảy ra nhưng không kéo dài quá 30 giây. 

Hầu hết những người bị ngất do phản xạ thần kinh phế vị sẽ tự hồi phục, nhưng một số có thể cần truyền dịch tĩnh mạch (đặc biệt nếu bị mất nước). Mặc dù vậy, trong một số trường hợp, ngất xỉu trong quá trình lấy máu có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng như rối loạn nhịp tim, hẹp động mạch chủ hoặc suy tim. 

Nếu bạn gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây sau khi lấy máu, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức:

• Ngất xỉu kéo dài (mất ý thức lâu hơn 1 - 2 phút).
• Ngất kèm theo co giật, tím tái hoặc khó thở.
• Cảm giác đau ngực, tim đập bất thường hoặc hồi hộp mạnh sau khi tỉnh lại.
• Ngất đột ngột không có dấu hiệu báo trước (không chóng mặt hay hoa mắt trước khi mất ý thức).
• Ngã đập đầu hoặc bị chấn thương khi ngất xỉu.
• Ngất kèm theo triệu chứng thần kinh bất thường như rối loạn thị giác, nói khó hoặc yếu liệt tay chân.

Cách phòng tránh tình trạng ngất xỉu khi lấy máu xét nghiệm

Trước khi lấy máu:

• Ăn nhẹ và uống đủ nước, không nên nhịn ăn quá lâu, trừ những xét nghiệm bác sĩ yêu cầu. Nếu không có yêu cầu nhịn ăn, hãy ăn nhẹ trước khi xét nghiệm (bánh mì, sữa, trái cây,...) để duy trì mức đường huyết ổn định.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, cần đảm bảo ngủ đủ giấc (ít nhất 6 - 8 tiếng) vào đêm trước ngày xét nghiệm. Tránh stress, không nên vận động mạnh hoặc lo lắng quá mức trước khi xét nghiệm.
• Tránh uống cà phê hoặc đồ uống có cồn vì có thể làm tăng huyết áp và căng thẳng thần kinh.

Trong khi lấy máu:

• Hít thở sâu và thư giãn để giảm căng thẳng và giúp ổn định huyết áp.
• Không nhìn kim tiêm, bạn có thể nhìn sang chỗ khác hoặc tập trung vào điện thoại để phân tán sự chú ý.
• Nếu có tiền sử ngất xỉu, hãy yêu cầu nhân viên y tế cho bạn nằm khi lấy máu.

Sau khi lấy máu:

• Nghỉ ngơi tại chỗ, ngồi hoặc nằm yên vài phút trước khi đứng dậy để tránh chóng mặt.
• Uống nước và ăn nhẹ để cơ thể nhanh chóng phục hồi sau khi lấy máu.
• Báo với nhân viên y tế để được hỗ trợ nếu cảm thấy chóng mặt.

Bài viết trên đã giải đáp câu hỏi: "Lấy máu xét nghiệm bị ngất xỉu là bệnh gì?". Ngất xỉu khi lấy máu xét nghiệm thường không nguy hiểm, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, hãy kiểm tra sức khỏe để đảm bảo không có bệnh lý tiềm ẩn. Nếu bạn có triệu chứng bất thường, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.