Lây nhiễm chéo từ đâu qua đâu?

Lây nhiễm chéo diễn ra khi vi sinh vật gây bệnh được chuyển từ một nguồn nguy cơ sang một người hoặc vật khác, gây ra bệnh tương tự. Quá trình này có thể xảy ra qua nhiều con đường khác nhau.

Lây nhiễm chéo là gì?

Lây nhiễm chéo còn được gọi là nhiễm trùng chéo là hiện tượng lây truyền vi sinh vật bao gồm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc nấm gây bệnh từ người này sang người khác thông qua nhiều cách khác nhau. Các cách lây nhiễm chéo có thể bao gồm tiếp xúc trực tiếp, tiếp xúc gián tiếp hoặc qua không khí khi người nhiễm bệnh hoặc hắt hơi.

Lây nhiễm chéo không chỉ là việc truyền từ người này sang người khác, mà còn có thể xảy ra từ một phần của cơ thể này sang một phần khác trong cùng một cơ thể. Ví dụ, nhiễm trùng đường hô hấp có thể lan rộng từ mũi hoặc miệng sang tai hoặc mắt, gây ra các biến chứng liên quan đến các bộ phận này.

Tính chất lây nhiễm chéo của một bệnh phụ thuộc vào loại vi sinh vật gây bệnh và cách thức truyền nhiễm của nó. Các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát lây nhiễm chéo thường bao gồm việc giữ vệ sinh cá nhân tốt, tiêm phòng, sử dụng khẩu trang, cách ly và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Lây nhiễm chéo từ đâu qua đâu?

Có ba dạng chính của việc lây nhiễm khuẩn chéo: Từ thực phẩm đến thực phẩm, từ thiết bị đến thực phẩm và từ con người đến thực phẩm.

Lây nhiễm từ thực phẩm đến thực phẩm

Khi thực phẩm bị nhiễm khuẩn tiếp xúc với thực phẩm không bị nhiễm, điều này dẫn đến sự lây nhiễm chéo giữa các loại thực phẩm. Quá trình này cho phép vi khuẩn gây hại lan truyền và phát triển.

Các loại thực phẩm sống, chưa được nấu chín hoàn toàn hoặc không được rửa sạch đúng cách thường chứa lượng lớn vi khuẩn, bao gồm Salmonella, Clostridium perfringens, Campylobacter, Staphylococcus aureus, E. coli và Listeria monocytogenes, tất cả đều có thể gây hại cho sức khỏe.

Các loại thực phẩm có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn chéo bao gồm: Rau xà lách, giá đỗ, gạo thừa, thịt sống, trứng sống, thịt gia cầm, thịt và hải sản. Bên cạnh đó, thức ăn thừa trong tủ lạnh lâu ngày cũng có thể gây ra sự phát triển quá mức của vi khuẩn.

Lây nhiễm từ dụng cụ đến thực phẩm

Thiết bị đến thực phẩm cũng là một dạng phổ biến của lây nhiễm khuẩn chéo. Vi khuẩn có thể tồn tại lâu dài trên bề mặt của các vật dụng như bàn, dụng cụ, thớt, hộp đựng và thiết bị chế biến hoặc sản xuất thực phẩm.

Khi thiết bị không được vệ sinh đúng cách hoặc vô tình bị nhiễm khuẩn, chúng có thể truyền lượng lớn vi khuẩn gây hại vào thực phẩm.

Lây nhiễm từ con người đến thực phẩm

Con người có thể dễ dàng truyền vi khuẩn từ cơ thể hoặc quần áo của họ vào thực phẩm trong quá trình tiếp xúc với thực phẩm.

Những đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm chéo

Hiểu về lây nhiễm chéo giúp bạn nhận biết rằng mọi người đều có nguy cơ mắc bệnh do lây nhiễm chéo. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng cụ thể có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

Phụ nữ đang mang thai: Thai phụ có thể truyền nhiễm vi khuẩn hoặc virus từ mẹ sang thai nhi, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho thai nhi như tiểu đường thai kỳ, nhiễm trùng, hoặc tăng nguy cơ sảy thai.

Trẻ em nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi: Trẻ em có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, dẫn đến khả năng chống lại các vi khuẩn và virus kém hơn so với người lớn. Do đó, chúng thường dễ bị nhiễm và mắc các bệnh liên quan đến lây nhiễm chéo.

Người lớn tuổi trên 65 tuổi: Hệ miễn dịch của người cao tuổi thường yếu đi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và tổn thương sức khỏe khi bị lây nhiễm chéo.

Những người có hệ miễn dịch suy yếu: Bao gồm những người mắc HIV/AIDS, bệnh tiểu đường, bệnh nhân mắc các bệnh mãn tính như bệnh phổi, tim, hoặc ung thư. Hệ miễn dịch suy yếu khiến cho cơ thể dễ bị tấn công và khó khắc phục hơn khi mắc các bệnh do lây nhiễm chéo.

Ngoài ra, một số môi trường có thể dễ dàng phát sinh tình trạng lây nhiễm chéo do tiềm ẩn nhiều vi sinh vật gây bệnh như:

Các bệnh viện và trung tâm y tế: Nơi tập trung nhiều bệnh nhân và vi sinh vật gây bệnh, có nguy cơ lây nhiễm cao trong quá trình điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

Viện dưỡng lão: Những nơi tập trung người già với hệ miễn dịch suy yếu, dễ bị nhiễm các vi khuẩn và virus gây bệnh.

Các khu vực đông dân cư: Nơi có nhiều người sinh sống gần nhau, dễ dàng truyền nhiễm qua tiếp xúc và giao tiếp hàng ngày.

Môi trường kém vệ sinh: Nơi có điều kiện không thuận lợi cho việc vệ sinh cá nhân và tiêu hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của vi khuẩn và virus.

Làm thế nào để tránh lây nhiễm chéo?

Cách phòng tránh lây nhiễm chéo:

Mua và bảo quản thực phẩm

Hạn chế mua thực phẩm gần ngày hết hạn, trừ khi bạn có ý định sử dụng chúng ngay lập tức.

Bảo quản thịt sống trong hộp kín hoặc túi nhựa ở kệ dưới cùng của tủ lạnh để ngăn nước từ thịt chảy vào các thực phẩm khác.

Sử dụng túi riêng cho thịt sống và trứng để tránh lây nhiễm vi khuẩn.

Sử dụng thực phẩm thừa trong tủ lạnh trong vòng 2 đến 3 ngày và nấu ở nhiệt độ thích hợp để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Chuẩn bị thức ăn

Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây sau khi tiếp xúc với thịt sống, động vật, sau khi sử dụng nhà vệ sinh, hoặc khi ho hoặc hắt hơi, sử dụng điện thoại hoặc bất kỳ trường hợp nào liên quan.

Vệ sinh dụng cụ nấu nướng, bề mặt làm việc, thớt và các bề mặt khác bằng chất tẩy rửa và nước ấm, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với thịt sống.

Sử dụng thớt riêng cho thịt và rau để tránh sự truyền nhiễm giữa các loại thực phẩm.

Sử dụng khăn hoặc búi rửa chén sạch để vệ sinh các bề mặt làm việc.

Đảm bảo nấu thực phẩm đến nhiệt độ thích hợp cho từng loại thực phẩm để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.