Lọc máu liên tục là gì? Ưu điểm và hạn chế của lọc máu liên tục

Suy thận cấp là một tình trạng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh và đòi hỏi phải có biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả. Trong những trường hợp nặng, khi các phương pháp điều trị thông thường không còn hiệu quả, lọc máu liên tục (CRRT) là một lựa chọn quan trọng. CRRT không chỉ giúp loại bỏ chất thải và dịch dư thừa mà còn hỗ trợ điều chỉnh cân bằng nội môi, cải thiện chức năng tim mạch và hô hấp cho bệnh nhân.

Lọc máu liên tục là gì? Được chỉ định khi nào?

Lọc máu là gì? Lọc máu là một phương pháp điều trị thay thế chức năng thận khi thận không còn hoạt động hiệu quả. Quá trình này giúp loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu, điều chỉnh cân bằng điện giải và duy trì độ pH ổn định trong cơ thể. 

Những bệnh cần phải lọc máu thường là: Chỉ định lọc máu cho bệnh nhân suy thận trong các trường hợp suy thận mạn giai đoạn cuối, suy thận cấp. Một số trường hợp khác cần lọc máu là nhiễm độc cấp tính, rối loạn điện giải nghiêm trọng, quá tải dịch. Ngoài ra, lọc máu cũng có thể được chỉ định trong một số trường hợp khác như tăng ure huyết, tăng creatinin máu, nhiễm toan chuyển hóa…

Lọc máu liên tục hay liệu pháp thay thế thận liên tục (CRRT - Continuous Renal Replacement Therapy) được coi là giải pháp cứu cánh cho những ca suy thận cấp tính nghiêm trọng. Theo thống kê của Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ (ASN), CRRT được sử dụng trong khoảng 10 - 20% các trường hợp suy thận cấp. Nguyên lý hoạt động của CRRT dựa trên việc sử dụng một màng lọc bán thấm, cho phép các chất thải và dịch dư thừa đi qua trong khi giữ lại các thành phần quan trọng của máu như tế bào máu và protein.

Phương pháp điều trị thay thế thận nhân tạo này sẽ hoạt động liên tục trong 24 giờ để loại bỏ chất thải và dịch dư thừa khỏi máu. Không giống như lọc máu ngắt quãng truyền thống, CRRT thực hiện lọc máu chậm và liên tục, giúp duy trì sự ổn định huyết động và giảm thiểu các biến chứng cho bệnh nhân.

Các phương pháp lọc máu liên tục (CRRT)

Lọc máu liên tục (CRRT) bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, được lựa chọn tùy thuộc vào tình trạng và nhu cầu cụ thể của từng bệnh nhân:

Lọc máu liên tục tĩnh mạch - tĩnh mạch (CVVH)

Đây là phương pháp phổ biến nhất, sử dụng dịch thay thế để loại bỏ dịch và chất thải qua màng lọc. CVVH giúp điều chỉnh cân bằng nước và điện giải, loại bỏ các chất độc hại như ure, creatinin và các chất chuyển hóa khác tích tụ trong máu do suy thận cấp.

Lọc máu liên tục tĩnh mạch - tĩnh mạch với siêu lọc (CVVHDF)

Đây là một biến thể của CVVH, kết hợp giữa lọc máu và siêu lọc để loại bỏ một lượng lớn dịch dư thừa trong thời gian ngắn. CVVHDF thường được chỉ định cho bệnh nhân bị quá tải dịch nặng, phù phổi hoặc tăng huyết áp kháng trị.

Lọc máu chậm liên tục (SCUF)

Lọc máu chậm liên tục (SCUF) là một phương pháp lọc máu nhẹ nhàng hơn, loại bỏ dịch và chất thải với tốc độ chậm hơn so với CVVH. SCUF thường được sử dụng cho những bệnh nhân không ổn định về huyết động, có nguy cơ cao bị hạ huyết áp hoặc rối loạn điện giải khi lọc máu với tốc độ cao.

Kỹ thuật lọc máu hấp phụ (CPFA)

Kỹ thuật lọc máu hấp phụ (CPFA) là một phương pháp kết hợp giữa lọc máu và hấp phụ, sử dụng các vật liệu hấp phụ đặc biệt để loại bỏ các chất độc có trọng lượng phân tử lớn hoặc liên kết mạnh với protein huyết tương. CPFA thường được chỉ định trong các trường hợp ngộ độc thuốc hoặc các chất độc khác.

Việc lựa chọn phương pháp CRRT phù hợp cho từng bệnh nhân là rất quan trọng, đòi hỏi sự đánh giá kỹ lưỡng về tình trạng lâm sàng, các chỉ số xét nghiệm và mục tiêu điều trị. Bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét tất cả các yếu tố này để đưa ra quyết định tốt nhất, đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho bệnh nhân.

Ưu điểm và hạn chế của lọc máu liên tục (CRRT)

Lọc máu liên tục (CRRT) đã chứng minh được hiệu quả vượt trội trong điều trị suy thận cấp, đặc biệt ở những bệnh nhân có tình trạng không ổn định. Nhờ vào cơ chế hoạt động liên tục, CRRT giúp loại bỏ dần các chất thải và dịch dư thừa khỏi máu một cách nhẹ nhàng, tránh những biến động đột ngột về huyết áp và các rối loạn điện giải thường gặp trong lọc máu ngắt quãng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những bệnh nhân nặng, có chức năng tim mạch và hô hấp yếu, giúp họ duy trì sự ổn định huyết động và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Một ưu điểm khác của CRRT là khả năng kết hợp với các phương pháp điều trị khác như dinh dưỡng đường tĩnh mạch và kháng sinh. Điều này cho phép bác sĩ điều trị toàn diện, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và kiểm soát nhiễm trùng cho bệnh nhân, từ đó tăng cường hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian nằm viện.

Tuy nhiên, chi phí điều trị CRRT thường cao hơn so với lọc máu ngắt quãng, do đòi hỏi sử dụng nhiều vật tư tiêu hao và thời gian điều trị kéo dài. Bên cạnh đó, CRRT đòi hỏi kỹ thuật và trang thiết bị chuyên sâu, chỉ có thể thực hiện tại các cơ sở y tế lớn, có đội ngũ y bác sĩ được đào tạo bài bản.

Nguy cơ nhiễm trùng và chảy máu cũng là những vấn đề cần được lưu ý khi áp dụng phương pháp lọc máu này. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị để phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng có thể xảy ra.

Lọc máu liên tục (CRRT) là một tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực điều trị suy thận cấp, mang lại cơ hội sống sót cho nhiều bệnh nhân nặng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng tiềm ẩn những rủi ro và biến chứng nhất định, đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ và điều chỉnh kịp thời từ đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa. Với sự phát triển không ngừng của y học hiện đại, CRRT hứa hẹn sẽ tiếp tục được cải tiến và hoàn thiện, mang lại hiệu quả điều trị tốt hơn cho bệnh nhân suy thận cấp.