Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan mà người bệnh nên biết

Bệnh gan là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến và nguy hiểm ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể con người, bởi nó thực hiện nhiều chức năng khác nhau liên quan đến sự sống. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương do các yếu tố như viêm gan, xơ gan hoặc bệnh gan nhiễm mỡ, việc sử dụng thuốc điều trị và cần lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan là rất cần thiết để bảo vệ gan.

Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan

Khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan, có một số lưu ý quan trọng mà bệnh nhân cần tuân thủ để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất và tránh các tác dụng phụ. Dưới đây là những lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan, bao gồm:

Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ

Một lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan là tuân theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Người bệnh không tự ý thay đổi liều lượng thuốc hoặc ngừng thuốc khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ. Đồng thời thông báo cho bác sĩ về các bệnh lý khác (nếu có), thuốc bạn đang dùng hoặc dị ứng với thuốc để tránh tương tác thuốc không mong muốn.

Chú ý đến các tác dụng phụ

Một số thuốc điều trị bệnh gan có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng như tổn thương gan, tác dụng lên thận, hệ tiêu hóa, hệ thần kinh trung ương. Nếu có dấu hiệu bất thường như vàng da, đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi hoặc thay đổi về nước tiểu… cần báo ngay cho bác sĩ.

Kiểm tra chức năng gan định kỳ

Xét nghiệm máu thường xuyên để theo dõi các chỉ số chức năng gan (như ALT, AST, bilirubin…) giúp phát hiện sớm sự thay đổi và điều chỉnh phương pháp điều trị. Đôi khi, các thuốc điều trị gan có thể làm tổn thương gan thêm nếu không được theo dõi sát.

Chế độ ăn uống hợp lý

Hạn chế rượu bia và các chất kích thích vì chúng có thể làm tăng gánh nặng cho gan. Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ và thực phẩm chế biến sẵn để tránh làm cho gan phải làm việc quá sức. Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ chức năng gan.

Chú ý đến tương tác thuốc

Một số thuốc có thể tương tác với các loại thuốc điều trị bệnh gan, làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây ra tác dụng phụ nguy hiểm. Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc khác bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc không kê đơn, thuốc bổ sung hoặc thảo dược.

Những loại thuốc thông dụng có thể gây tổn thương cho gan

Một loại thuốc được sử dụng rất rộng rãi và được biết đến có thể gây hại cho gan là paracetamol. Paracetamol thường có sẵn trong tử thuốc của mỗi gia đình và có thể sử dụng không cần đơn kê của bác sĩ. 

Thực tế, nếu sử dụng paracetamol theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc nhân viên y tế thì cực kỳ an toàn đối với người mắc bệnh gan, chẳng hạn như xơ gan giai đoạn cuối. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều paracetamol cùng lúc hoặc sử dụng ở liều cao liên tục trong một vài ngày, có thể gây tổn thương cho lá gan. Theo các chuyên gia y tế, người khoẻ mạnh không nên sử dụng quá 1g paracetamol mỗi 8 giờ và tránh dùng 3g paracetamol/ngày trong 3 - 5 ngày liên tục. Trong khi đó, người mắc bệnh gan không nên dùng quá 2g paracetamol/ngày hoặc ít hơn.

Một nhóm thuốc khác được sử dụng rộng rãi có thể gây ảnh hưởng đến xét nghiệm chức năng gan là nhóm thuốc giảm cholesterol (statin hồi). Các loại thuốc này thường được sử dụng trong điều trị các bệnh lý phổ biến như đái tháo đường, bệnh tim mạch hoặc tăng nồng độ lipid trong máu. 

Mặc dù có rất ít bằng chứng về tổn thương gan do nhóm thuốc này gây ra, ngay cả khi được dùng ở người mắc bệnh gan mức độ nhẹ, người có biểu hiện tăng men gan thoáng qua khi bắt đầu dùng. Trong hầu hết các trường hợp, mặc dù nồng độ men gan tăng nhưng thường ở mức dưới 3 lần so với mức bình thường và có thể trở lại bình thường cho dù vẫn tiếp tục dùng thuốc. Vì thế, các bác sĩ sẽ thường cân nhắc về lợi ích và nguy cơ khi sử dụng thuốc nhằm đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

Ngoài ra, nhóm thuốc có tác dụng điều trị, thảo dược hoặc chất bổ sung vẫn có thể gây độc cho gan. Các chất này không được nghiên cứu cẩn thận và đầy đủ như thuốc kê toa nên cần phải cân nhắc kỹ trước khi sử dụng để tránh gây hại cho gan.

Đối với các loại thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh gan, các bác sĩ sẽ dựa vào kết quả kiểm tra chức năng gan và tình trạng sức khỏe của người bệnh, đồng thời bác sĩ sẽ cân nhắc đến lợi ích và nguy cơ gây hại cho gan để đưa ra toa thuốc phù hợp nhất. Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào có tác dụng điều trị bệnh gan, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Đồng thời, cần lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Gan bị tổn thương có triệu chứng gì?

Trong hầu hết các dạng tổn thương gan, có thể phát hiện các bất thường trên cận lâm sàng trong những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ, ngay trước khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng. Các xét nghiệm giúp phát hiện ra sự suy giảm chức năng gan như giảm đạm máu, rối loạn đông máu… hoặc tổn thương tế bào gan như men gan tăng.

Khi chức năng của gan bị ảnh hưởng nghiêm trọng như trong bệnh xơ gan mất bù, người bệnh thường đi thăm khám khi cơ thể đã xuất hiện các triệu chứng bệnh trong giai đoạn muộn. Những triệu chứng điển hình của bệnh gan có thể kể đến như:

• Buồn nôn, nôn;
• Chán ăn;
• Ngứa toàn thân;
• Khó chịu ở vùng bụng phía trên bên phải;
• Nước tiểu sẫm màu;
• Vàng mắt, vàng da;
• Hôn mê gan.

Nếu đang sử dụng các loại thuốc có nguy cơ gây hại cho gan, người bệnh nên đi khám sức khỏe định kỳ, ngay cả khi cơ thể không có biểu hiện bất thường để sớm phát hiện ra tác dụng phụ của thuốc cũng như có hướng điều chỉnh phù hợp.

Việc sử dụng thuốc điều trị bệnh gan cần sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Trên đây là những lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị bệnh gan mà người bệnh cần biết để nâng cao hiệu quả điều trị và bảo vệ gan. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thay đổi bất kỳ điều gì trong phác đồ điều trị của bạn.