Mách mẹ cách chữa trẻ sơ sinh bị nôn trớ an toàn, hiệu quả tại nhà

Nôn trớ là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh và khiến nhiều bà mẹ cảm thấy lo lắng. Phụ huynh nên nắm được cách đối phó khi hiện tượng này xảy ra để đảm bảo sự phát triển an toàn của trẻ trong những tháng đầu đời.

Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh

Nôn là hiện tượng các chất trong dạ dày như thức ăn, sữa, dịch dạ dày bị đẩy ra ngoài một phần hoặc toàn bộ do sự phối hợp cơ bản giữa cơ dạ dày và cơ thành bụng. Trớ là sự trào ngược các chất lên trên với số lượng ít, qua hầu họng ra ngoài mũi hoặc miệng chỉ dưới sự co bóp đơn thuần của cơ dạ dày. Trớ rất hay xảy ra ở trẻ sơ sinh và đi kèm với ợ hơi.

Ở trẻ sơ sinh, nếu tình trạng nôn trớ diễn ra không thường xuyên và cũng không có các dấu hiệu khác đi kèm thì cha mẹ có thể yên tâm vì đây chỉ là hiện tượng sinh lý thông thường. Tuy nhiên, nếu trẻ bị nôn trớ sữa liên tiếp nhiều lần cùng với các biểu hiện như chướng bụng, quấy khóc, ho sốt, co giật,... thì rất có thể đây là triệu chứng của một bệnh lý nào đó. Trong trường hợp này cần sớm đưa bé đi khám bác sĩ để được điều trị đúng cách.

Nôn trớ rất hay xảy ra ở trẻ sơ sinh và thường đi kèm với ợ hơi

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nôn trớ 

Như đã đề cập ở trên, nôn trớ ở trẻ sơ sinh có thể diễn ra bởi nguyên nhân sinh lý hoặc nguyên nhân bệnh lý. Cụ thể như sau:

Nôn trớ sinh lý

Hệ tiêu hóa ở trẻ trong những tháng đầu sau sinh vẫn chưa được hoàn thiện, cơ thắt tâm vị còn yếu và dạ dày nằm ngang nên khiến trẻ rất dễ ọc sữa, nôn trớ khi bú. Bên cạnh đó, phương pháp chăm sóc không khoa học như: Ép trẻ bú quá nhiều, tư thế cho trẻ bú không đúng, dùng bình bú khiến trẻ nuốt nhiều không khí gây đầy hơi, để trẻ nằm ngay khi bú xong, quấn tã quá chặt,... cũng khiến trẻ sơ sinh xảy ra tình trạng nôn trớ.

Nôn trớ bệnh lý

Cách phân biệt nôn trớ bệnh lý so với nôn trớ sinh lý là tình trạng này vẫn liên tục xuất hiện dù đã thay đổi phương pháp chăm sóc đúng cách, có triệu chứng đi kèm như chướng bụng, đau bụng, tiêu chảy, sốt cao, co giật,...

Trong trường hợp này, rất có thể trẻ đã mắc các bệnh tiêu hóa (chậm nhu động ruột, rối loạn tiêu hóa, nôn chu kỳ, tắc ruột...) hoặc có những khiếm khuyết liên quan đến ống tiêu hóa (hẹp tá tràng bẩm sinh, teo thực quản, hẹp phì đại môn vị, thoát vị hoành,...). Ngoài ra, một số bệnh lý hiếm gặp khác chẳng hạn viêm não, nhiễm khuẩn huyết cũng gây nên tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh.

Nôn trớ bệnh lý sẽ đi kèm các triệu chứng bất thường khác

Cách chữa cho trẻ sơ sinh bị nôn trớ

Khi thấy bé con bị trớ sữa và quấy khóc, chắc hẳn cha mẹ nào cũng đều cảm thấy lo lắng. Nhưng hãy bình tĩnh và xử trí tình huống này theo các bước dưới đây:

• Bước 1: Ngay lúc trẻ đang nôn trớ, bạn cần phải nghiêng đầu trẻ sang một bên để chất nôn không trào ngược lại và khiến trẻ bị sặc. Sau đó dùng khăn mềm quấn vào đầu ngón tay hoặc bình hút để loại bỏ sạch chất nôn trong miệng, họng và mũi trẻ.
• Bước 2: Áp tay vỗ nhẹ hai bên lưng, vuốt chậm lưng và ngực theo chiều từ trên xuống nhằm trấn an trẻ và giúp trẻ ho bật để tống chất nôn còn đọng bên trong họng ra ngoài.
• Bước 3: Làm sạch cổ và người bé bằng nước ấm, nên thay quần áo cho trẻ nếu có dính chất nôn.
• Bước 4: Khi thấy tình trạng trẻ đã ổn định, hết cơn nôn, cha mẹ cho trẻ bú sữa, uống nước ấm hoặc uống Oresol từng ngụm nhỏ. Tuyệt đối không được tự ý cho trẻ sử dụng bất kỳ loại thuốc chống nôn nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Bước 5: Quan sát dấu hiệu nôn trớ tiếp theo (nôn khan hay nôn sữa, màu sắc chất nôn, tần suất nôn và các triệu chứng kèm theo).

Mẹ có thể cho bé bú sau khi tình trạng trẻ đã ổn định

Cách phòng tránh tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh

Một số biện pháp nhỏ mẹ có thể giúp bé để phòng tránh tình trạng này như: 

• Cho trẻ bú đúng cách: Sử dụng đúng tư thế khi cho bé bú, không ép trẻ bú quá no. Sau khi bú xong nên bế trẻ cao đầu trong khoảng 15-20 phút đồng thời tiến hành vỗ ợ hơi, không bế xốc, chơi đùa hay để trẻ nằm ngay.
• Nới lỏng quần áo: Mặc quần áo hay quấn tã quá chặt sẽ khiến thành bụng và dạ dày của trẻ bị chèn ép nên trẻ rất dễ bị nôn trớ. Vì vậy, mẹ nên nới lỏng tã và cho trẻ mặc trang phục rộng rãi thoáng mát.
• Massage bụng: Hằng ngày mẹ nên dành vài phút để massage quanh rốn theo đường khung đại tràng của trẻ để giúp tăng nhu động ruột, giảm trướng bụng. Quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi sẽ hạn chế được tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh.

Tiến hành vỗ ở hơi cho trẻ sau khi cho bú xong

Trẻ sơ sinh bị nôn trớ, ọc sữa sau khi bú là hiện tượng bình thường vì hệ tiêu hóa của bé con vẫn chưa phát triển hoàn thiện như người trưởng thành. Cha mẹ không nên quá lo lắng mà hãy bình tĩnh xử lý theo những bước Nhà thuốc Long Châu hướng dẫn ở trên. Tuy nhiên, nếu trẻ nôn trớ cùng với các triệu chứng bất thường đi kèm thì phụ huynh nên đưa ngày trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và chữa trị đúng cách.

Hoàng Trang

Nguồn tổng hợp