Mất thị lực tạm thời: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Thị lực là một trong những giác quan quan trọng nhất của con người. Tuy nhiên, nhiều người gặp phải tình trạng mất thị lực tạm thời. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc nhận biết nguyên nhân và điều trị kịp thời mất thị lực tạm thời là rất quan trọng.

Mất thị lực tạm thời là gì?

Mất thị lực tạm thời là hiện tượng mất một phần hoặc toàn bộ khả năng nhìn thấy ở một hoặc cả hai mắt trong thời gian ngắn. Thời gian mất thị lực thường chỉ kéo dài từ vài giây đến vài phút, sau đó thị lực trở lại bình thường. Tình trạng này có thể xảy ra một lần hoặc lặp lại với tần suất khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Những người có nguy cơ cao mắc phải mất thị lực tạm thời bao gồm: Người cao tuổi, người mắc các bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường hoặc các rối loạn về tuần hoàn. Ngoài ra, những người có lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu bia quá mức, ít vận động cũng có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.

Mất thị lực tạm thời khác biệt với mất thị lực vĩnh viễn ở chỗ nó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và thị lực có thể phục hồi hoàn toàn sau đó. Trong khi đó, mất thị lực vĩnh viễn là tình trạng suy giảm hoặc mất hoàn toàn khả năng nhìn và không thể phục hồi.

Ngoài ra, mất thị lực tạm thời cũng khác với các tình trạng khác liên quan đến thị lực như: Nhược thị, đục thủy tinh thể, hay thoái hóa điểm vàng, vốn thường tiến triển chậm và gây suy giảm thị lực kéo dài.

Nguyên nhân gây mất thị lực tạm thời

Mất thị lực tạm thời là tình trạng phổ biến có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó rối loạn tuần hoàn máu là nguyên nhân chính.

Sự gián đoạn lưu thông máu đến mắt hoặc não có thể dẫn đến hiện tượng mất thị lực tạm thời. Điều này thường xảy ra khi các mạch máu bị co thắt hoặc tắc nghẽn. Từ đó làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng cung cấp cho các tế bào thị giác. Phổ biến nhất là tắc tĩnh mạch võng mạc. Thống kê cho thấy, khoảng 1 - 2% các trường hợp mất thị lực đột ngột là do tắc nghẽn mạch máu võng mạc.

Ngoài ra, thiếu máu não thoáng qua (TIA) cũng là một nguyên nhân phổ biến. Đây là tình trạng giảm tạm thời lưu lượng máu đến não, có thể ảnh hưởng đến thị lực trong vài giây đến vài phút. Khoảng 15 - 20% bệnh nhân thiếu máu não thoáng qua gặp phải các triệu chứng liên quan đến thị giác, như mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời.

Bên cạnh đó, các nguyên nhân khác như chấn thương mắt, viêm dây thần kinh thị giác (chiếm khoảng 5 - 10% các trường hợp), đái tháo đường và tăng huyết áp cũng có thể gây triệu chứng mất thị lực tạm thời.

Dấu hiệu nhận biết mất thị lực tạm thời

Mất thị lực tạm thời có thể biểu hiện qua nhiều dấu hiệu khác nhau. Nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Mất thị lực đột ngột

Đây là triệu chứng điển hình nhất của mất thị lực tạm thời. Thị lực có thể giảm hoặc mất hoàn toàn trong thời gian ngắn, thường chỉ kéo dài vài giây đến vài phút. Mất thị lực đột ngột có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt.

Cảm giác có màn che

Người bệnh có thể cảm thấy mắt nhìn mờ như có màng che, có bóng râm, che khuất tầm nhìn. Cảm giác này có thể xuất hiện thoáng qua rồi biến mất, hoặc kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn. Cảm giác có màn che có thể đi kèm với các triệu chứng khác như nhìn mờ, hình ảnh bị biến dạng.

Triệu chứng khác kèm theo

Mất thị lực tạm thời có thể đi kèm với các triệu chứng khác như: Đau nửa đầu hoặc đau toàn đầu, chóng mặt, hoặc yếu cơ. Những triệu chứng này có thể xuất hiện trước, trong hoặc sau khi mất thị lực. Chóng mặt có thể khiến người bệnh cảm thấy mất thăng bằng. Yếu cơ có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động tạm thời.

Chẩn đoán, điều trị, phòng ngừa mất thị lực tạm thời

Mất thị lực tạm thời có thể xảy ra với bất cứ ai trong chúng ta và vào bất kỳ lúc nào. Vì vậy, việc chẩn đoán, điều trị, phòng ngừa tình trạng này là vô cùng quan trọng.

Chẩn đoán mất thị lực tạm thời

Để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này, bác sĩ thường tiến hành các xét nghiệm như: Đo thị lực, kiểm tra đáy mắt, siêu âm mắt, hoặc chụp MRI.

Đo thị lực giúp đánh giá mức độ suy giảm thị giác. Kiểm tra đáy mắt cho phép quan sát trực tiếp võng mạc và dây thần kinh thị giác để phát hiện các bất thường. Siêu âm mắt được sử dụng khi không thể quan sát võng mạc trực tiếp, nhằm đánh giá cấu trúc bên trong mắt. Chụp MRI não và hốc mắt có thể được thực hiện để phát hiện các tổn thương hoặc khối u ảnh hưởng đến thị lực.

Điều trị mất thị lực tạm thời

Sau khi xác định nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể là:

• Mất thị lực tạm thời do rối loạn tuần hoàn máu: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống đông máu như Aspirin hoặc Warfarin để giảm nguy cơ tắc mạch.
• Nếu bệnh nhân bị thiếu máu não thoáng qua: Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ, cần được điều trị ngay. Bệnh nhân thường được chỉ định thuốc chống kết tập tiểu cầu (Clopidogrel, Aspirin), thuốc kiểm soát huyết áp và cholesterol. Nguyên nhân do viêm dây thần kinh thị giác: Viêm dây thần kinh thị giác, thường gặp ở người mắc đa xơ cứng (MS). Bệnh nhân được điều trị chủ yếu bằng corticosteroid đường tiêm hoặc uống để giảm viêm nhanh chóng.
• Chấn thương mắt có thể gây mất thị lực do xuất huyết hoặc tổn thương võng mạc. Điều trị có thể bao gồm thuốc kháng viêm, phẫu thuật laser hoặc phẫu thuật võng mạc trong trường hợp nghiêm trọng.
• Nếu nguyên nhân do bệnh lý nền (đái tháo đường, tăng huyết áp), việc điều trị chủ yếu là kiểm soát đường huyết và huyết áp bằng chế độ ăn uống, thuốc điều trị và theo dõi thường xuyên.

Phòng ngừa mất thị lực tạm thời

Để phòng ngừa tình trạng mất thị lực tạm thời, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

• Thực hiện khám mắt và kiểm tra sức khỏe tổng quát thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn có thể dẫn đến mất thị lực tạm thời.
• Chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin A, C, E và omega-3, tăng cường tiêu thụ thực phẩm tốt cho mắt.
• Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thị lực.
• Kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tăng huyết áp và tiểu đường vì chúng có thể gây tổn thương mạch máu võng mạc, dẫn đến mất thị lực.
• Hạn chế hút thuốc và uống rượu, vì chúng có thể gây hại cho mạch máu và dây thần kinh thị giác.
• Khi tham gia các hoạt động có nguy cơ tổn thương mắt cao, bạn nên dùng kính bảo hộ.

Mất thị lực tạm thời tuy không phải lúc nào cũng nguy hiểm nhưng vẫn là một tình trạng cần được chú ý. Việc chủ động tìm hiểu nguyên nhân và thăm khám sớm khi xuất hiện triệu chứng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.