Montessori là gì? Phương pháp giáo dục lấy trẻ em làm trung tâm

Lớp học Montessori có thể được nhận ra ngay lập tức bởi nó có phương pháp giảng dạy hoàn toàn khác. Bạn sẽ thấy trẻ học tập độc lập hoặc theo nhóm cùng với tài liệu được thiết kế đặc biệt. Vậy giáo dục Montessori là gì?

Montessori là gì?

Montessori là gì? Phương pháp giáo dục Montessori là phương pháp lấy trẻ làm trung tâm dựa trên những quan sát khoa học về sở thích và sự phát triển của trẻ. Phương pháp này được phát triển bởi Maria Montessori, một nhà khoa học, nhà hoạt động và nhà giáo dục người Ý.

Để tạo lên một lớp học Montessori cân có giáo viên được đào tạo bài bản, môi trường học tập được chuẩn bị kỹ lưỡng, tài liệu thực hành trọng tâm của phương pháp Montessori, lớp học dành cho nhiều lứa tuổi và thời gian hướng dẫn trẻ trong suốt quá trình học không bị gián đoạn.

Trọng tâm của phương pháp giáo dục trẻ mầm non Montessori là xây dựng các kỹ năng học tập cho trẻ như cách điều hành trí tuệ xã hội và cảm xúc, tư duy phê phán, tính sáng tạo, thói quen làm việc, phát triển kỹ năng giao tiếp trong suốt chương trình học.

Điều này được thực hiện thông qua một chương trình giảng dạy xoắn ốc được xây dựng dựa trên kiến ​​thức sẵn có, đồng thời, bổ sung thêm các khái niệm phức tạp trong suốt các giai đoạn giáo dục trẻ em ở trường.

Trên hết, Montessori có lẽ là một nhà giáo dục có sự quan sát xuất sắc. Nhiều nguyên tắc do Montessori soạn thảo đã được hỗ trợ thông qua nghiên cứu xã hội học, tâm lý và thần kinh hiện đại, bao gồm những điều sau đây.

• Các lý thuyết về sự phát triển của trẻ của Montessori bao gồm khái niệm: “Giai đoạn nhạy cảm”, khi sự phát triển thần kinh và sở thích bẩm sinh hài hòa nhất với một số loại hình học tập nhất định.
• Montessori từng viết rằng “đôi tay là công cụ trí tuệ của con người” và tin rằng chuyển động và nhận thức có mối liên hệ với nhau và tăng cường lẫn nhau.
• Con người phát triển mạnh mẽ nhất khi được trao quyền tự do trong giới hạn.
• Sự tò mò và hứng thú sẽ nâng cao khả năng học tập và khuyến khích việc khám phá các ý tưởng một cách tự phát.
• Phần thưởng bên ngoài tác động tiêu cực đến động lực độc lập, và thay vào đó, nên hỗ trợ có chủ ý cho sự phát triển suốt đời của động lực bên trong.
• Học tập theo nhóm có lợi và bốn cơ chế học tập chính từ bạn bè đồng trang lứa bao gồm kết hợp, nhận thức, học tập tích cực và động lực học tập.
• Sự tương tác giữa giáo viên cần được thiết kế cẩn thận để hỗ trợ người học một cách tối ưu. Vai trò của giáo viên bao gồm sự chuẩn bị và gắn kết với môi trường, trách nhiệm giải thích chính xác, quan sát và diễn giải cẩn thận, hướng dẫn thông qua chương trình giảng dạy và đánh giá khách quan.
• Tập trung và tự điều chỉnh là những nhiệm vụ quan trọng và có thể học được.
• Một môi trường có tổ chức, đẹp đẽ và trật tự sẽ có lợi cho trẻ em.
• Trẻ em là những đối tượng có tinh thần và năng lực, do đó trẻ cần được tham gia vào chương trình giảng dạy một cách toàn diện, giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh
• Học tập cụ thể với việc xây dựng các khái niệm trừu tượng và sâu sắc hơn sẽ hỗ trợ khả năng hiểu và sự tham gia của trẻ (điều này thường được hình dung dưới dạng hình xoắn ốc).

Một số điểm nổi bật của giáo dục Montessori

Phương pháp tiếp cận trẻ em toàn diện

Montessori thúc đẩy sự phát triển các kỹ năng xã hội, tăng trưởng cảm xúc, rèn luyện tư duy sáng tạo và phối hợp thể chất cũng như chuẩn bị nhận thức cho việc học tập trong tương lai.

Chương trình giảng dạy này cho phép trẻ trải nghiệm niềm vui học tập và cho trẻ thời gian để tận hưởng quá trình học tập. Từ đó, niềm vui học tập có thể giúp nâng cao sự phát triển lòng tự trọng và mang lại những trải nghiệm để học sinh tạo ra kiến ​​thức thông qua việc tự học.

Môi trường học tập khác biệt

Môi trường của lớp học Montessori không giống bất cứ những gì mà bạn thấy ở trường học. Để việc học tập tự định hướng diễn ra, toàn bộ môi trường tại lớp học, tài liệu phải hướng tới hỗ trợ trẻ. Giáo viên cung cấp các nguồn lực cần thiết, bao gồm cơ hội cho trẻ hoạt động trong môi trường an toàn và tích cực. Như vậy, giáo viên và trẻ hình thành mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng, nuôi dưỡng sự tự tin và tạo điều kiện cho trẻ khám phá việc học tập.

Bộ giáo cụ Montessori

Tiến sĩ Montessori đã quan sát các loại hoạt động mà trẻ yêu thích rất nhiều lần, từ đó bà đã thiết kế ra một số giáo cụ đa giác quan, theo thứ tự và tự điều chỉnh. Những giáo cụ này tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập, được xây dựng từ cụ thể giác quan đến trừu tượng.

Đội ngũ giáo viên

Giáo viên Montessori đóng vai trò là người thiết kế môi trường, người hỗ trợ, người minh họa, người ghi chép và người quan sát tỉ mỉ về hành vi và sự phát triển của mỗi đứa trẻ.

Vì thế, để được giảng dạy, giáo viên cần phải tham gia đào tạo chuyên sâu để có được chứng chỉ Montessori đầy đủ. Các chứng chỉ bao gồm việc giảng dạy thực hành trong lớp dành riêng cho nhóm tuổi mà giáo viên sẽ làm việc cùng, chẳng hạn như trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, 3 - 6 tuổi, 6 - 9 tuổi, 9 - 12 tuổi và thanh thiếu niên.

Điều gì khiến phương pháp Montessori trở nên khác biệt?

Montessori là gì? Rất nhiều điều về giáo dục Montessori khác với những gì bạn thấy trong một lớp học thông thường. Từ tài liệu Montessori, đến cách bố trí lớp học khuyến khích sự vận động, khám phá và hợp tác giữa học sinh với giáo viên, giữa học sinh với học sinh.

Giá trị của giáo dục Montessori đôi khi không được học sinh nhận ra ngay lập tức nhưng nó sẽ trở nên rõ ràng hơn trong tương lai.

Một cựu sinh viên đã từng được áp dụng phương pháp Montessori đã nhận thấy ngay từ năm đầu đại học rằng cô ấy dường như ít gặp khó khăn hơn với các kỹ năng thực tế và khả năng giải quyết vấn đề so với các bạn cùng lớp ở trường đại học. Chính cô ấy cũng nhận xét rằng thời gian học tại Montessori là nguồn gốc chính cho sự tự tin và khả năng tiếp nhận những cái mới nhanh chóng của họ.

Phương pháp giác dục Montessori dựa trên sự phát triển của trẻ và lấy trẻ làm trung tâm, khiến trẻ cảm thấy được tôn trọng, tự do khám phá bản thân và thế giới xung quanh. Hy vọng qua bài viết, bạn đã hiểu hơn phần nào giáo dục Montessori là gì cũng như những ưu điểm nổi bật của phương pháp này.