Muối tinh khiết: Cách sản xuất và ứng dụng trong đời sống, ẩm thực, y tế

Đại dương có thể cung cấp đến 50 triệu tỷ tấn muối. Do đó, con người đã tạo nên nhiều phương pháp sản xuất muối khác nhau. Bởi muối tinh khiết có thể đem lại nhiều lợi ích khác nhau cho cuộc sống con người.

Tổng quan về muối tinh khiết

Muối tinh khiết hay thường được gọi là muối ăn, muối natri clorua hay muối mỏ. Nó có công thức hoá học là NaCl. Muối ăn là một hợp chất muối được tạo ra từ độ mặn trong nước biển, giữa tế bào và bên ngoài các tế bào trong không gian ngoại bào.

Một phần muối tinh khiết có thể được sản xuất từ đá dưới đáy biển hay miệng núi lửa. Mặt khác, phần lớn muối natri clorua còn lại có nguồn gốc trên đất liền. Chúng có từ những cơn mưa trong trạng thái không tinh khiết tuyệt đối, hoà tan trong CO2 tại khí quyển. Cuối cùng, chúng rơi xuống mặt đất. 

Nước mưa chảy tới những con đường thoát nước khiến tính axit phá vỡ đá. Thông qua quá trình đó đem lượng ion trong đá ra biển. Những ion này chiếm tới 90% là natri hoặc clo. Một khi các chất này kết hợp với nhau sẽ tạo thành muối tinh khiết.

Muối tinh khiết có cấu trúc tinh thể là cân đối lập phương. Những anion clorua được xếp vào khối khép lập phương. Trong khi cation natri nhỏ hơn sẽ lấp đầy vào các lỗ hổng của 8 mặt. Dạng cấu trúc này hay còn được gọi là cấu trúc halide.

Các phương pháp sản xuất muối tinh khiết

Muối tinh khiết được sản xuất theo nhiều cách khác nhau trong công nghiệp. Cụ thể:

Khai thác từ nước biển

Nước biển chứa lượng lớn NaCl. Theo đó, người ta ứng dụng sản xuất muối ăn dựa trên phương pháp cô đặc NaCl. Vì vậy, muối ăn thường được gọi với tên khác là muối biển. Dựa trên màu sắc của nước biển, thổ nhưỡng, khí hậu mà các vùng sản xuất muối ăn sẽ có màu khác nhau.

Phương pháp phơi cát

Dựa trên độ lớn diện tích riêng bề mặt cát nhằm tăng diện tích mặt thoáng cho nước biển là một trong các cách sản xuất muối ăn. Từ đó, lượng lớn nước ngọt được bay hơi và thành quả cuối cùng là thu được muối ăn. Điều này dựa trên phương pháp chất môi giới của sự bay hơi.

Quá trình sản xuất muối ăn thông qua phương pháp phơi cát chỉ diễn ra trong vòng 1 ngày. Nếu buổi sáng đưa nước lên bề mặt cát phơi thì buổi chiều sẽ là thời gian thu hoạch muối ăn.

Mặt khác, khi muối được sản xuất thông qua phương pháp này thì lượng NaCl chỉ chiếm khoảng 80% khối lượng. Sản lượng lẫn chất lượng thấp nên thường được sử dụng trong sinh hoạt. Chúng không sở hữu giá trị tinh tế cao. Tuy nhiên, muối thu được sẽ giữ hầu hết các chất, nguyên vi lượng có trong nước biển ban đầu.

Phương pháp phơi nước

Tại các nơi tạo được môi trường thuận lợi cho lượng nước ngọt bay hơi ổn định trong một khoảng thời gian dài, người ta sản xuất muối thông qua phương pháp phơi nước. 

Lúc này, nước biển được phơi ở các ô ruộng đã được xử lý trước đó. Tiến trình phơi khiến hàm lượng NaCl ngày một tăng dần. Một khi nước biển có dấu hiệu bão hoà, các hạt muối tự động tách ra. Những mầm tinh thể muối tiếp tục lớn dần theo thời gian phơi. Chúng sẽ dừng lại khi đến độ trưởng thành và tạo thành thành phẩm.

Những ứng dụng của muối tinh khiết trong đời sống con người

Từ lâu, muối tinh khiết đã được ứng dụng theo nhiều cách khác nhau trong đời sống con người.

Trong công nghiệp

Hàng năm, ước tính lượng muối tiêu thụ trong ngành công nghiệp đạt ngưỡng xấp xỉ 200 triệu tấn. Con số này chiếm tới 80% tổng lượng muối tiêu thụ của năm.

Các ứng dụng của muối tinh chế trong ngành công nghiệp có thể kể đến như:

• Muối tinh khiết được dùng để sản xuất thuốc nhuộm, bột giấy, giấy.
• Muối thường được sử dụng trong công nghiệp sản xuất vải, xà phòng, chất tẩy rửa, may mặc.
• Trong quá trình sản xuất giày da, muối tinh khiết được dùng để bảo vệ lớp da của giày.
• Muối có thể được sử dụng để làm trắng cao su.
• Muối đóng vai trò cực kỳ cần thiết trong quá trình khoan giếng khoan của ngành công nghiệp dầu khí.
• Sử dụng muối trong việc chế tạo hoá chất cho công nghiệp sản xuất thép, nhôm, đồng,...

Trong nông nghiệp

Một số cách sử dụng muối tinh chế trong nông nghiệp có thể kể đến như:

• Muối được ứng dụng trong việc cân bằng sinh lý cho cơ thể gia cầm, gia súc. Điều này giúp tăng sản lượng cũng như giảm thiểu tình trạng mắc các căn bệnh ở động vật.
• Trộn muối cùng phân hữu cơ giúp bổ sung thêm vi lượng có tác dụng nâng cao giá trị của phân bón.
• Để phân loại giống dựa trên trọng lượng, người ta thường sử dụng muối ăn.

Trong chế biến thực phẩm

Những ứng dụng của muối tinh chế trong ngành thực phẩm như:

• Muối là một gia vị cực kỳ phổ biến phục vụ ngành chế biến thực phẩm.
• Muối tinh khiết có khả năng hút ẩm cũng như làm tăng áp suất thẩm thấu. Thông qua đó, chúng được sử dụng để bảo quản thực phẩm vì có công dụng làm chết vi khuẩn do mất nước.
• Muối làm rất tốt nhiệm vụ khử mùi hôi của thực phẩm. Ngoài ra, chúng còn là giải pháp bảo quản hoa quả tránh tình trạng thâm.
• Dùng để ướp hải sản hạn chế tình trạng bị ươn.
• Muối tinh khiết giúp kiểm soát tiến trình lên men và tăng hương vị cho các món ăn.

Trong y tế

Một số ứng dụng của muối tinh chế trong ngành y tế có thể kể đến như:

• Dùng nước muối sinh lý nhằm sát trùng các vết thương.
• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý như đau họng, cảm lạnh, viêm phế quản cấp,...
• NaCl thường được sử dụng khi cơ thể bị thiếu nước để cung cấp thêm chất khoáng.
• Ứng dụng muối tinh khiết trong làm trắng răng, khử độc, thanh lọc, giảm hôi miệng cùng một số bệnh lý khác.

Trong đời sống gia đình

Muối tinh chế đem lại nhiều lợi ích phục vụ đời sống gia đình. Cụ thể:

• Dọn dẹp nhà cửa: Dập lửa do dầu mỡ, đuổi côn trùng và các loại kiến, dọn dẹp cỏ dại,...
• Lau chùi: Muối là thành phần quan trọng trong quá trình sản xuất nước tẩy rửa. Do đó, bạn có thể ứng dụng muối để tẩy rửa các vết bẩn do dầu mỡ, đồ uống, thức ăn hay gỉ sét. Theo đó, muối đem lại hiệu quả trong việc rửa sạch ống thoát nước hay các nơi có diện tích chật hẹp khó vệ sinh.
• Chăm sóc cá nhân: Dùng muối để điều trị các vết muỗi cắn hay vết ong đốt. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng muối đánh răng để giúp răng trắng sáng hơn. Xông hơi bằng muối giúp cơ thể và tinh thần thư giãn.

Trong giao thông

Tại những nước có khí hậu lạnh với nhiệt độ xuống khá thấp, muối được dùng với mục đích làm tan băng và tuyết. 

Số liệu thống kê cho thấy có đên 40% lượng muối tiêu thụ tại Mỹ phục vụ cho nhu cầu làm tan băng tuyết trên đường nhằm hạn chế cản trở việc đi lại.

Muối tinh khiết có thể phục vụ cho nhiều lĩnh vực đời sống con người. Theo đó, loại muối này có thể được sản xuất theo nhiều phương pháp khác nhau. Chính vì vậy, chúng là một nguyên liệu có ý nghĩa quan trọng và không thể thiếu trong đời sống thường ngày.