Ngò rí có tác dụng gì? Lưu ý quan trọng khi dùng ngò rí

Ngò rí là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Không chỉ giúp tăng hương vị món ăn, ngò rí còn được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ chứa các hợp chất chống oxy hóa và kháng khuẩn tự nhiên.

Muốn biết ngò rí có tác dụng gì và ăn ngò rí thế nào tốt cho sức khỏe, bạn đừng bỏ lỡ thông tin trong bài viết này.

Rau mùi tây có phải là ngò rí không​?

Ngò rí (tên khoa học Coriandrum sativum) còn được gọi là rau mùi hoặc rau mùi ta, không phải là rau mùi tây, mặc dù các loại cây này đều thuộc họ Hoa tán (Apiaceae). Ngò rí là loại rau gia vị quen thuộc trong các món ăn truyền thống của Việt Nam như bún, phở, canh,...

Lá ngò rí mỏng, xẻ thùy nhỏ, khi vò có mùi thơm đặc trưng, hơi nồng, vị gần giống hạt mùi.

Trong khi đó, rau mùi tây có tên khoa học là Petroselinum crispum, xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải và được sử dụng phổ biến trong ẩm thực châu Âu.

Lá rau mùi tây thường dày hơn, có thể dạng lá xoăn hoặc lá xẻ thùy giống ngò rí, nhưng mùi thơm nhẹ hơn, vị hơi ngọt hoặc hơi the. Rau mùi tây thường được dùng để trang trí món ăn, làm salad hoặc ép nước uống.

Giá trị dinh dưỡng của ngò rí

Theo dữ liệu của USDA, trong 100g lá ngò rí tươi có chứa thành phần dinh dưỡng bao gồm:

• Năng lượng (23 kcal): Cung cấp nguồn năng lượng thấp, phù hợp cho chế độ ăn lành mạnh, kiểm soát cân nặng.
• Nước (92,2 g): Giúp duy trì độ ẩm cơ thể, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và thanh lọc tự nhiên.
• Protein (2,1 g): Đóng vai trò xây dựng và phục hồi tế bào, hỗ trợ duy trì hệ miễn dịch.
• Chất béo (0,5 g): Cung cấp năng lượng và hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
• Carbohydrate (3,7 g): Nguồn năng lượng nhanh cho cơ thể, tham gia vào hoạt động tế bào.
• Chất xơ (2,8 g): Hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và góp phần điều hòa đường huyết.

Khoáng chất thiết yếu có trong ngò rí

Các khoáng chất trong ngò rí gồm:

• Canxi (67 mg): Giúp xương, răng chắc khỏe và hỗ trợ chức năng cơ bắp.
• Sắt (1,77 mg): Tham gia vào quá trình tạo máu, phòng ngừa thiếu máu do thiếu sắt.
• Magie (26 mg): Hỗ trợ hệ thần kinh, điều hòa nhịp tim và tăng cường sức khỏe xương khớp.
• Phốt pho (48 mg): Kết hợp với canxi giúp hình thành xương, răng và tham gia vào chuyển hóa năng lượng.
• Kali (521 mg): Giúp điều hòa huyết áp, cân bằng điện giải và hỗ trợ chức năng tim mạch.
• Natri (46 mg): Duy trì cân bằng dịch thể và chức năng thần kinh, cơ bắp.
• Kẽm (0,5 mg): Hỗ trợ hệ miễn dịch, làm lành vết thương và tham gia vào quá trình tổng hợp protein.
• Selen (0,9 µg): Chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do.

Vitamin thiết yếu có trong ngò rí

Các loại vitamin có trong ngò rí gồm:

• Vitamin C (27 mg): Tăng cường miễn dịch, hỗ trợ hấp thu sắt và chống oxy hóa mạnh mẽ.
• Vitamin A (beta-caroten 337 µg): Giúp duy trì thị lực tốt, hỗ trợ sức khỏe da và tăng cường miễn dịch.
• Vitamin K (310 µg): Quan trọng trong quá trình đông máu và hỗ trợ duy trì sức khỏe xương.
• Folate (Vitamin B9 - 62 µg): Cần thiết cho quá trình tạo máu và phòng ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
• Vitamin E (2,5 mg): Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào và hỗ trợ sức khỏe da.
• Vitamin B1 (Thiamin - 0,067 mg): Hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và duy trì chức năng thần kinh.
• Vitamin B2 (Riboflavin - 0,162 mg): Tham gia chuyển hóa chất dinh dưỡng và bảo vệ sức khỏe mắt, da.
• Vitamin B3 (Niacin - 1,11 mg): Giúp duy trì chức năng hệ thần kinh và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng.
• Vitamin B6 (0,149 mg): Hỗ trợ chức năng não bộ và tham gia vào quá trình hình thành hồng cầu.

Ngò rí có tác dụng gì?

Ngò rí có tác dụng gì là thắc mắc của nhiều người khi tìm hiểu về loại rau gia vị quen thuộc này. Không chỉ giúp tăng hương vị cho món ăn, ngò rí còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu sử dụng đúng cách.

Ngò rí cung cấp chất chống oxy hóa

Ngò rí chứa hàm lượng cao các chất chống oxy hóa mạnh mẽ như vitamin C, beta-carotene (tiền vitamin A), quercetin, kaempferol và apigenin. Những hoạt chất này giúp trung hòa các gốc tự do trong cơ thể – nguyên nhân gây lão hóa sớm và nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư, tim mạch và thoái hóa thần kinh. Việc bổ sung ngò rí vào bữa ăn hằng ngày là cách tự nhiên để “chống lão hóa từ bên trong”.

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Một số nghiên cứu bước đầu cho thấy ngò rí có thể hỗ trợ điều hòa lipid máu bằng cách giảm cholesterol xấu (LDL), triglyceride và tăng cholesterol tốt (HDL). Một số nghiên cứu còn cho thấy ngò rí có đặc tính lợi tiểu nhẹ và giúp giãn mạch máu, từ đó góp phần ổn định huyết áp. Đồng thời, các hợp chất chống viêm và chống đông máu tự nhiên trong ngò rí hỗ trợ bảo vệ thành mạch, giảm nguy cơ xơ vữa.

Kiểm soát đường huyết hiệu quả

Một số nghiên cứu cho thấy ngò rí có thể hỗ trợ quá trình chuyển hóa glucose và tăng sản xuất insulin, từ đó góp phần hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, ngò rí chỉ nên dùng như biện pháp hỗ trợ, không thay thế cho thuốc điều trị tiểu đường.

Kháng khuẩn và chống viêm tự nhiên

Ngò rí chứa hợp chất dodecenal cùng nhiều hoạt chất có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm khác. Những hoạt chất này được chứng minh có khả năng tiêu diệt một số vi khuẩn gây bệnh như Salmonella – vi khuẩn thường gây ngộ độc thực phẩm. Với khả năng giảm viêm và kháng khuẩn nhẹ, ngò rí có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng viêm nhẹ trong cơ thể và giúp bảo vệ đường ruột. Đây có thể xem là một “kháng sinh tự nhiên” an toàn mà bạn có thể dùng mỗi ngày.

Hỗ trợ thải độc kim loại nặng và bảo vệ gan

Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy chiết xuất từ ngò rí có tiềm năng hỗ trợ đào thải kim loại nặng khỏi cơ thể. Kết quả nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ ngò rí có thể liên kết với chì, thủy ngân và một số kim loại khác, giúp đào thải chúng thông qua hệ bài tiết.

Ngò rí còn góp phần bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương, hỗ trợ chức năng gan hoạt động ổn định.

Ngò rí giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Loại rau thơm tốt cho sức khỏe này có tác dụng làm dịu các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu. Thêm vài cọng ngò rí vào món ăn hằng ngày có thể giúp cải thiện rõ rệt cảm giác nặng bụng sau bữa ăn. Loại rau này rất tốt cho người hay bị rối loạn tiêu hóa hoặc mắc hội chứng ruột kích thích (IBS).

Hỗ trợ giấc ngủ và giảm lo âu

Một vài nghiên cứu sơ bộ đã cho thấy chiết xuất từ ngò rí có thể làm giảm lo âu và hỗ trợ ngủ ngon hơn, đặc biệt ở người thường xuyên căng thẳng. Nếu bạn đang tìm một cách tự nhiên để làm dịu thần kinh sau ngày dài mệt mỏi, một chút ngò rí trong bữa tối hoặc nước ép rau thơm có thể mang lại hiệu quả bất ngờ.

Làm đẹp và chăm sóc da từ bên trong

Với đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn, giàu chất chống oxy hóa và có thể hỗ trợ đào thải độc tố, ngò rí được cho là có thể hỗ trợ làn da khỏe mạnh, cải thiện tình trạng mụn. Đồng thời, các hoạt chất trong ngò rí giúp bảo vệ làn da khỏi tác động của gốc tự do – nguyên nhân gây lão hóa sớm, nếp nhăn và nám sạm.

Lưu ý khi sử dụng ngò rí

Mặc dù được xem là loại rau gia vị lành tính và phổ biến, nhưng ngò rí cũng cần được sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi dùng ngò rí mà bạn không nên bỏ qua:

Các cách ăn ngò rí tốt cho sức khỏe

Bạn có thể ăn trực tiếp ngò rí dưới dạng rau sống trong các món gỏi, salad hoặc làm rau ăn kèm trong bữa cơm để tận dụng trọn vẹn dưỡng chất. Ngoài ra, ngò rí có thể được thêm vào các món canh, súp, món kho hoặc xào như một loại gia vị tự nhiên giúp tăng hương vị và hỗ trợ tiêu hóa.

Nhiều người còn kết hợp ngò rí với dưa leo, táo, cần tây,… để làm nước ép hoặc sinh tố detox. Bạn cũng có thể uống nước rau mùi hàng ngày, vừa giúp thanh lọc cơ thể, vừa tốt cho tiêu hóa lại giúp ngủ ngon.

Cẩn thận với dị ứng ngò rí

Người bị dị ứng phấn hoa, đặc biệt là phấn hoa thuộc họ Hoa tán (Apiaceae) như cần tây, thì là, thì là tây, hoặc một số gia vị như rau mùi tây, có nguy cơ cao dị ứng chéo với ngò rí do cấu trúc protein tương tự nhau.

Với những người chưa từng ăn ngò rí trước đó, nên thử với lượng nhỏ để kiểm tra phản ứng của cơ thể.

Ngò rí bầu ăn được không?

Bà bầu ăn được ngò rí khi dùng với lượng hợp lý như một loại gia vị hoặc rau ăn kèm. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng hoặc dùng ngò rí dưới dạng tinh dầu, trà đặc hoặc thực phẩm chức năng chiết xuất từ ngò rí nếu chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

Các sản phẩm này có thể tiềm ẩn nguy cơ kích thích tử cung, làm tăng co bóp tử cung hoặc rối loạn tiêu hóa ở bà bầu vốn có cơ địa nhạy cảm.

Cẩn trọng tương tác với thuốc

Ngò rí chứa vitamin K, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các thuốc chống đông máu như Warfarin. Nếu đang dùng thuốc này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ngò rí thường xuyên.

Ngoài ra, ngò rí có thể tăng tác dụng hạ đường huyết, nên người đang dùng thuốc tiểu đường cũng cần theo dõi để tránh tụt đường huyết.

Không dùng ngò rí thay thuốc chữa bệnh

Ngò rí chỉ là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe, không thể thay thế cho thuốc điều trị hoặc phác đồ y khoa chính thống. Nếu bạn đang có bệnh lý cụ thể, hãy sử dụng ngò rí như một phần trong chế độ ăn lành mạnh, nhưng không nên tự ý dùng thay thế thuốc hay bỏ qua hướng dẫn từ bác sĩ.

Ngò rí không chỉ là loại rau gia vị quen thuộc giúp tăng hương vị cho món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, để tận dụng hiệu quả các tác dụng của ngò rí và đảm bảo an toàn, người dùng cần chú ý dùng đúng cách và liều lượng hợp lý.

Hãy bổ sung ngò rí vào thực đơn hàng ngày một cách khoa học để góp phần hỗ trợ sức khỏe và nâng cao chất lượng bữa ăn.