Nhồi máu não bán cầu phải: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nhồi máu não bán cầu phải là một tình trạng y tế nghiêm trọng xảy ra khi lưu lượng máu đến bán cầu não phải bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn, thường do huyết khối hoặc xơ vữa tắc nghẽn mạch máu. Nguyên nhân gây bệnh đa dạng nhưng thường liên quan đến xơ vữa huyết khối của mạch máu lớn, huyết khối từ tim hoặc tắc các mạch máu nhỏ trong não. Cùng tìm hiểu thêm về nhồi máu não bán cầu phải qua bài viết bên dưới nhé.

Chức năng của bán cầu não

Bán cầu não phải giữ trách nhiệm cho một loạt các chức năng không phụ thuộc vào ngôn ngữ hoặc logic. Những người thiên về bán cầu não phải thường chiếm ưu thế trong các lĩnh vực nghệ thuật và sáng tạo. Dưới đây là một số chức năng cụ thể của bán cầu não phải:

• Có khả năng hiểu và nhận biết thông tin hình ảnh tốt hơn bán cầu não trái. Nó giúp chúng ta xác định vị trí của đối tượng trong không gian và nhận biết khuôn mặt.
• Bán cầu não phải giúp chúng ta trong các hoạt động sáng tạo như vẽ, âm nhạc và tưởng tượng.
• Bán cầu não phải chịu trách nhiệm xử lý thông tin cảm xúc và giúp ta hiểu và diễn đạt cảm xúc.
• Bán cầu não phải cho phép chúng ta nắm bắt và hiểu khái niệm một cách toàn diện hơn.
• Bán cầu não phải điều khiển chuyển động của phía cơ thể bên trái, bao gồm các hoạt động đòi hỏi khéo léo như vũ đạo hoặc thể thao.

Tìm hiểu nhồi máu não bán cầu phải là gì?

Nhồi máu não bán cầu phải là một tình trạng y tế cấp tính mà trong đó vùng bán cầu não phải không nhận được đủ lưu lượng máu, dẫn đến tổn thương não do thiếu oxy.

Vùng não bị hoại tử do thiếu sự cung cấp máu này được gọi là nhồi máu não. Nhồi máu não chiếm tỷ lệ khoảng 80% đột quỵ não, 20% còn lại là chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện.

Các nguyên nhân gây ra nhồi máu não bao gồm xơ vữa huyết khối của mạch máu lớn chiếm 50% (45% mạch máu lớn ngoài sọ và 5% mạch máu lớn trong sọ), huyết khối từ tim như bệnh van tim, rung nhĩ,… chiếm 20%, và tắc các mạch máu nhỏ trong não chiếm 25%.

Chức năng của bán cầu não phải chịu ảnh hưởng, bao gồm nhận diện hình ảnh, ngôn ngữ, quyết định tức thì và sáng tạo, có thể bị ảnh hưởng, tùy thuộc vào mức độ và vị trí của nhồi máu não.

Điều trị nhồi máu não bán cầu phải nhằm vào việc tái lập lưu thông máu đến não càng sớm càng tốt để giảm thiểu tổn thương não và ngăn chặn nhồi máu não tiếp theo. Việc điều trị có thể bao gồm các biện pháp y tế cũng như phục hồi chức năng, bao gồm vật lý trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, và/hoặc trị liệu công việc.

Nguyên nhân gây bệnh nhồi máu não bán cầu phải

Nhồi máu não, bao gồm cả nhồi máu não bán cầu phải, có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Xơ vữa huyết khối của mạch máu lớn: Điều này chiếm khoảng 50% nguyên nhân nhồi máu não, trong đó 45% là do xơ vữa huyết khối của mạch máu lớn ngoài sọ và 5% là do xơ vữa huyết khối của mạch máu lớn trong sọ.
• Huyết khối từ tim: Gồm các nguyên nhân như bệnh van tim, rung nhĩ, chiếm khoảng 20% các trường hợp nhồi máu não.
• Tắc các mạch máu nhỏ trong não: Điều này góp phần vào khoảng 25% các trường hợp nhồi máu não.

Ngoài ra, có những trường hợp nhồi máu não không rõ nguyên nhân hoặc do các nguyên nhân hiếm gặp khác.

Biến chứng có thể gặp của nhồi máu não bán cầu phải

Nhồi máu não bán cầu phải có thể để lại một số di chứng tùy thuộc vào mức độ và vị trí của chấn thương. Dưới đây là một số di chứng có thể gặp phải:

• Rối loạn chuyển động cơ thể phía trái: Bán cầu não phải kiểm soát chuyển động của cơ thể bên trái và những người bị ảnh hưởng nặng có thể mất khả năng điều khiển một hoặc nhiều bộ phận cơ thể bên trái.
• Khó khăn trong việc nhận biết và diễn đạt cảm xúc: Các rối loạn cảm xúc có thể gồm khó khăn trong việc nhận biết cảm xúc của người khác, khó khăn trong việc diễn đạt cảm xúc của mình, hoặc khó kiểm soát cảm xúc.
• Khó khăn trong việc thực hiện các công việc đòi hỏi tư duy toàn diện: Các khả năng như quyết định nhanh hoặc giải quyết vấn đề có thể bị ảnh hưởng.
• Rối loạn thị giác hoặc nhận biết hình ảnh: Có thể xuất hiện khó khăn trong việc nhận biết vị trí của đối tượng trong không gian, nhận biết hình ảnh, hoặc định hình vị trí thể xác của bản thân trong không gian.

Điều trị và phục hồi sau nhồi máu não bao gồm vật lý trị liệu và ngôn ngữ trị liệu, giúp cải thiện các kỹ năng và khả năng đã bị mất. Tuy nhiên, mức độ cải thiện có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ chấn thương, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và sự tham gia vào các chương trình phục hồi và trị liệu.

Chăm sóc người nhồi máu não bán cầu phải như thế nào?

Việc chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não bán cầu phải cần đặc biệt chú trọng, vì nó không chỉ giúp làm giảm những khó khăn mà bệnh nhân gặp phải, mà còn hỗ trợ trong quá trình phục hồi. Dưới đây là một số khuyến nghị về việc chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não bán cầu phải:

• Người chăm sóc nên tạo nên một môi trường ổn định và khuyến khích bệnh nhân tham gia vào các hoạt động phục hồi. Điều này có thể bao gồm vật lý trị liệu, trị liệu ngôn ngữ.
• Bệnh nhân nhồi máu não có thể gặp rủi ro vấp ngã cao hơn. Do đó, hãy đảm bảo môi trường xung quanh được bố trí an toàn để hạn chế rủi ro vấp ngã.
• Cung cấp những bữa ăn cung cấp dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ hồi phục của cơ thể. Đôi khi, các bệnh nhân nhồi máu não có thể gặp khó khăn trong việc nuốt, vì vậy việc chọn lựa thực phẩm mềm là lựa chọn tốt.
• Một môi trường xã hội hỗ trợ có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng cường khả năng hồi phục. Khuyến khích bệnh nhân gặp gỡ bạn bè, tham gia vào các hoạt động yêu thích, hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ có thể giúp.
• Hỗ trợ cảm xúc và tâm lý cũng rất quan trọng. Một tình trạng y tế đột ngột như nhồi máu não có thể gây ra cảm giác lo lắng, bồn chồn hoặc trầm cảm. Hỗ trợ bệnh nhân qua những khó khăn tâm lý có thể giúp ổn định tâm trạng và thúc đẩy quá trình hồi phục.

Bệnh nhân nhồi máu này có thể gặp phải nhiều hậu quả và di chứng lâu dài, bao gồm rối loạn chuyển động cơ thể phía trái, khó khăn nhận biết và diễn đạt cảm xúc, khó khăn thực hiện các công việc đòi hỏi tư duy toàn diện, và rối loạn thị giác hoặc nhận biết hình ảnh. Vì vậy việc chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân nhồi máu não bán cầu phải trong quá trình hồi phục đòi hỏi sự kiên nhẫn, lòng quan tâm và hỗ trợ mạnh mẽ từ gia đình cũng như đội ngũ y tế. Mục tiêu chính là giúp người bệnh dần phục hồi các khả năng đã mất và cải thiện chất lượng cuộc sống mỗi ngày.

Xem thêm:

• Tham khảo phác đồ điều trị nhồi máu não Bộ Y tế
• Nhồi máu não thầm lặng là bệnh gì? Có nguy hiểm không?