Những ai cần lưu ý khi bổ sung vitamin D?

Vitamin D đóng vai trò thiết yếu trong việc điều chỉnh nồng độ canxi và phốt pho trong cơ thể, hai khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì cấu trúc xương vững chắc và khỏe mạnh. Khi cơ thể thiếu vitamin D, quá trình hấp thụ canxi từ thực phẩm trở nên kém hiệu quả, dẫn đến các vấn đề về xương như loãng xương và còi xương. Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt vitamin D còn có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý khác, từ bệnh tim mạch cho đến các rối loạn miễn dịch. Do đó, việc đảm bảo đủ vitamin D trong chế độ ăn uống hàng ngày là vô cùng quan trọng cho sức khỏe tổng thể.

Vitamin D và vai trò của nó

Vitamin D thực chất không chỉ là một loại vitamin, mà là một pro-hormone tan trong chất béo. Có hai dạng vitamin D: Vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (cholecalciferol), cả hai đều được chuyển đổi trong cơ thể thành dạng hoạt động của vitamin D. Vitamin D2 được tổng hợp tự nhiên từ thực vật, trong khi vitamin D3 được sản xuất khi da tiếp xúc với tia cực tím, chủ yếu là tia UVB từ ánh nắng mặt trời. 

Khi da tiếp nhận tia UV, nó sản sinh ra cholecalciferol, chất này sẽ được vận chuyển và chuyển hóa tại gan thành 25-hydroxycholecalciferol (25(OH)vitamin D). Tiếp theo, tại thận, nó được chuyển đổi thành 1,25 dihydroxycholecalciferol, dạng hoạt động của vitamin D. Quá trình sản xuất vitamin D phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như vị trí địa lý, mùa, thời gian trong ngày và thậm chí là sắc tố da. Cả vitamin D2 và D3 đều có thể được tổng hợp hóa học và được sử dụng làm chất bổ sung.

Chức năng chính của vitamin D là duy trì nồng độ canxi và phốt pho trong máu, hỗ trợ ruột trong việc hấp thụ các khoáng chất này và giảm thiểu sự thải trừ qua thận. Sự hỗ trợ này cho phép:

• Tối ưu hóa quá trình khoáng hóa xương, sụn và răng;
• Điều chỉnh chức năng cơ bắp;
• Chức năng của hệ thần kinh được cải thiện;
• Đảm bảo quá trình đông máu diễn ra một cách bình thường.

Ngoài ra, vitamin D còn tham gia vào việc cân bằng nội tiết tố và hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch. Vì có vai trò quan trọng trong chức năng của các tế bào miễn dịch, nên việc thiếu hụt vitamin D có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm cúm.

Những ai cần lưu ý khi bổ sung vitamin D?

Mặc dù vitamin D là một dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe, nhưng một số nhóm người cần phải thận trọng khi bổ sung. Các nhóm này bao gồm:

• Người có vấn đề về thận: Những ai gặp rối loạn chức năng thận, chẳng hạn như suy thận, có thể phải đối mặt với nguy cơ khi tiêu thụ quá nhiều vitamin D, dẫn đến sự tích tụ trong cơ thể và tăng gánh nặng cho thận trong quá trình lọc máu.
• Người bị sỏi thận: Việc tăng cường nồng độ vitamin D có thể làm gia tăng lượng canxi trong nước tiểu, từ đó góp phần vào sự hình thành một số loại sỏi thận.
• Người có phản ứng dị ứng với vitamin D: Một số người có thể gặp phải các triệu chứng dị ứng hoặc tác dụng phụ khi sử dụng vitamin D, như tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi hoặc chóng mặt. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi bổ sung vitamin D, hãy ngừng sử dụng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Người tiêu thụ lượng lớn vitamin D: Những ai thường xuyên ăn thực phẩm giàu vitamin D, như cá béo và các sản phẩm bổ sung, cần cân nhắc giảm lượng bổ sung từ các nguồn khác.
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú: Các bà mẹ trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú cần chú ý đến việc bổ sung vitamin D, vì nhu cầu dinh dưỡng trong giai đoạn này có thể khác nhau. Nên thảo luận với bác sĩ để xác định liều lượng phù hợp.

Trước khi bổ sung bất kỳ loại vitamin nào, đặc biệt là vitamin D, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng, nhất là nếu bạn thuộc nhóm cần thận trọng. Bác sĩ có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đề xuất phương pháp bổ sung phù hợp.

Một số lưu ý khi bổ sung vitamin D để đảm bảo sức khỏe

Khả năng hấp thụ hoặc tổng hợp vitamin D trong cơ thể giảm dần theo tuổi tác. Ở người già, lượng vitamin D hấp thụ thấp có thể dẫn đến tình trạng mất xương, từ đó làm gia tăng nguy cơ loãng xương. Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ thiếu hụt vitamin D, bao gồm sắc tố da, chế độ ăn kiêng hạn chế (như việc loại bỏ thịt, cá, trứng và sản phẩm từ sữa), cùng với các bệnh lý gây rối loạn hấp thụ tại ruột. Các triệu chứng lâm sàng của tình trạng thiếu vitamin D có thể bao gồm:

• Nhuyễn xương và còi xương;
• Giảm trương lực cơ;
• Cơn co giật (do hạ canxi máu) và đôi khi thiếu máu.

Đối với những người có nguy cơ thiếu hụt, việc thực hiện xét nghiệm máu để xác định nồng độ 25(OH) vitamin D trong huyết thanh là cần thiết. Nồng độ này nên nằm trong khoảng từ 30 đến 45 ng/ml. Nếu nồng độ vitamin D trong máu dưới 30 ng/ml, bác sĩ sẽ khuyến nghị bổ sung vitamin D để đưa về mức bình thường.

Hy vọng những thông tin trên có thể giải đáp được thắc mắc về những ai cần lưu ý khi bổ sung vitamin D. Việc nắm rõ nhu cầu và yếu tố rủi ro sẽ giúp bạn bổ sung vitamin D một cách an toàn và hiệu quả. Đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bản thân và gia đình.