Những dấu hiệu bướu cổ ở nữ cần được thăm khám và điều trị sớm

Bướu cổ là bệnh lý nội tiết, do sự gia tăng thể tích tuyến giáp với tính chất lan toả hoặc khu trú. Đây là bệnh lý rối loạn tuyến giáp phổ biến, đặc biệt ở nữ giới. Mặc dù đa số trường hợp bướu cổ là lành tính, nhưng nếu không được phát hiện và theo dõi, bệnh có thể diễn tiến nghiêm trọng thành ung thư tuyến giáp. Chính vì thế, việc nhận biết những dấu hiệu bướu cổ ở nữ là rất quan trọng và cần thiết.

Bệnh bướu cổ là gì?

Tuyến giáp là một cơ quan nội tiết với vai trò tạo ra và giải phóng những hormone quan trọng để điều hoà nhiều quá trình chuyển hoá của cơ thể. Tuyến giáp có kích thước nhỏ với hình dạng như con bướm, nằm ở phía trước cổ.

Bướu cổ là bệnh lý phổ biến trên lâm sàng, đặc biệt là nữ giới với nguy cơ mắc bệnh cao gấp 10 lần so với nam giới. Đây là bệnh lý liên quan đến sự gia tăng thể tích tuyến giáp với tính chất khu trú hoặc lan tỏa. Tuyến giáp có thể lớn lan tỏa hoặc chỉ một thuỳ bị lớn hơn rõ rệt. Trong bệnh bướu cổ, chức năng của tuyến giáp có thể bình thường, gia tăng hoặc suy giảm chức năng tùy từng trường hợp.

Nguyên nhân gây ra bướu cổ

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh bướu cổ, đặc biệt ở nữ giới. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất trên toàn thế giới đó là thiếu i-ốt, một chất cần thiết để sản xuất ra hormone tuyến giáp T3, T4. Lúc này, tuyến giáp sẽ phải hoạt động nhiều hơn để tăng sinh tế bào hỗ trợ quá trình sản xuất đủ lượng hormone mà cơ thể yêu cầu, lâu dần dẫn đến bệnh bướu cổ.

Theo thống kê, khoảng 1/8 phụ nữ trên thế giới sẽ gặp vấn đề về tuyến giáp, đặc biệt là phụ nữ trên 40 tuổi. Nguyên nhân chính là do sự rối loạn tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch tự coi các tế bào của chính nó là kẻ thù và tấn công những tế bào này.

Ngoài ra còn có một số yếu tố ảnh hưởng đến chức năng cũng như sự phát triển bình thường của tuyến giáp như:

Viêm tuyến giáp Hashimoto

Một loại rối loạn tự miễn đặc trưng. Khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô khoẻ mạnh, gây ra những thương tổn và tạo nên ổ viêm ở tuyến giáp, khiến tuyến giáp không để sản xuất đầy đủ lượng hormone cần thiết. Lúc này tuyến giáp sẽ thúc đẩy quá trình tăng sinh để tạo ra nhiều hormone hơn, từ đó gây ra phì đại tuyến giáp.

Bệnh Graves

Một dạng rối loạn tự miễn khác. Hệ thống miễn dịch sẽ sản xuất ra một loại protein khác bắt chước với TSH để thúc đẩy tuyến giáp sản xuất quá mức lượng hormone trong cơ thể, hay còn gọi là cường giáp. Lâu dần có thể dẫn đến sự tăng kích thước tuyến giáp gây ra bệnh bướu cổ.

Bướu giáp nhân

Các tế bào tuyến giáp hoạt động một cách bất thường tạo thành các nhân giáp, có thể là một hoặc nhiều nhân giáp (bướu cổ đa nhân). Hầu hết các nhân giáp là lành tính, không phải ung thư. Hiện nay vẫn chưa giải thích được nguyên nhân cụ thể của tình trạng này, có thể là do di truyền, chế độ ăn uống, môi trường hoặc lối sống…

• Ung thư tuyến giáp: Đây là loại ung thư ít phổ biến hơn so với những loại ung thư khác. Bệnh ung thư này có thể điều trị được và khoảng 5% người có nhân giáp được chẩn đoán là ung thư.
• Thai kỳ: Trong thai kỳ, cơ thể người mẹ sẽ sản sinh một loại hormone gọi là HCG. Hormone này có thể khiến tuyến giáp hoạt động quá mức và gây gia tăng kích thước dẫn đến bướu cổ.
• Viêm nhiễm: Khi tuyến giáp bị viêm do các rối loạn tự miễn, vi khuẩn, virus hoặc do thuốc đều có thể gây ra các vấn đề trên tuyến giáp như cường giáp hoặc suy giáp.

Dấu hiệu bướu cổ ở nữ

Dấu hiệu cụ thể để nhận biết bướu cổ đó là xuất hiện khối u to ở dưới cổ, khi kích thước của tuyến giáp gia tăng đến một mức độ đủ lớn mà mắt thường có thế nhìn thấy được hoặc dùng tay có thể sờ thấy cục u. 

Kích thước bướu cổ quá lớn sẽ khiến cho người bệnh bị ho, khó nuốt, khó thở, cảm giác bị chặn trong cổ họng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác khi kích thước của bướu cổ nhỏ, người bệnh không thể tự phát hiện cho đến khi đi khám sức khỏe.

Khi mắc bướu cổ, người bệnh có thể sẽ xuất hiện một số biểu hiện khác nhau tùy thuộc đó là cường giáp hay suy giáp.

• Cường giáp: Người bệnh bị sụt cân không lý do, ăn nhiều hơn bình thường nhưng cân nặng vẫn tiếp tục giảm, nhịp tim nhanh, không đều, hay bị đánh trống ngực, dễ bị hồi hộp, lo lắng, cáu kỉnh, khó ngủ, bàn tay và cả ngón tay bị run, dễ bị sưng mắt, đỏ mắt, tăng tiết mồ hôi, chịu nóng kém, kinh nguyệt không đều, ra ít hơn bình thường…
• Suy giáp: Ngược lại với cường giáp, người bệnh chịu lạnh kém, tăng cân không rõ nguyên nhân, táo bón, yếu cơ, đau khớp, đau cơ, thường xuyên cảm thấy buồn, chán nản, mệt mỏi, da dẻ khô, nhợt nhạt, kém sắc, tóc khô, nhịp tim chậm, ít đổ mồ hôi, giọng khàn, kinh nguyệt ra nhiều hơn so với bình thường…

Cách phòng ngừa bướu cổ ở nữ

Bướu cổ có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, vì vậy mỗi chúng ta đều nên thực hiện những biện pháp phòng ngừa bướu cổ.

• Bổ sung đầy đủ lượng i-ốt cần thiết: Tích cực bổ sung i-ốt phù hợp trong khẩu phần ăn hàng ngày, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Bởi đây là thành phần quan trọng trong hoạt động của tuyến giáp và phòng tránh bệnh bướu cổ. Tuy nhiên, việc bổ sung quá mức gây dư thừa i-ốt trong cơ thể có thể sẽ gây ra những bệnh lý khác như tăng huyết áp, sỏi thận…
• Chế độ ăn uống phù hợp: Ngoài việc bổ sung i-ốt thông qua muối thì bạn có thể bổ sung i-ốt thông qua các loại thực phẩm như hải sản, sò, ngao… Hạn chế ăn những đồ ăn có hại cho tuyến giáp như rau họ cải, rau cải trắng, đậu nành, chất kích thích, rượu bia…
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện sớm những bất thường trên tuyến giáp, nhận được sự thăm khám, điều trị và tư vấn từ những chuyên gia trong việc chăm sóc sức khỏe của cơ thể nói chung và tuyến giáp nói riêng.

Bài viết trên đã cung cấp những thông tin cần thiết về dấu hiệu bướu cổ ở nữ cần được thăm khám và điều trị sớm. Mặc dù hầu hết bướu cổ là lành tính nhưng nó cũng cần được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng thời điểm để có thể điều trị dứt điểm. Đừng chủ quan đối với sức khỏe của mình, kết hợp thay đổi lối sống và bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để bảo vệ cơ thể của chính mình bạn nhé!