Những điều cần biết về thực đơn dinh dưỡng cho trẻ 20 tháng tuổi

Ở giai đoạn 20 tháng tuổi, trẻ đã trải qua quá trình làm quen với đa dạng thực phẩm và bắt đầu hình thành thói quen ăn uống cá nhân. Đây là thời điểm quan trọng để cha mẹ điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hằng ngày sao cho vừa đáp ứng nhu cầu phát triển thể chất và trí tuệ, vừa phù hợp với sở thích và khả năng tiêu hóa của trẻ. Cùng khám phá những nguyên tắc dinh dưỡng và gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho trẻ 20 tháng tuổi trong bài viết dưới đây.

Nguyên tắc xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho bé 20 tháng

Để xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp cho bé 20 tháng tuổi, cha mẹ cần nắm được một số nguyên tắc cơ bản nhằm đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và tạo hứng thú ăn uống tự nhiên cho bé.

Đảm bảo đầy đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu

Các bữa ăn hàng ngày của trẻ 20 tháng tuổi cần đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu để đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh chóng về thể chất và trí tuệ. Cụ thể bao gồm:

• Thực phẩm giàu tinh bột: Cơm, cháo, khoai, mì, bún… là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ hoạt động mỗi ngày.
• Thực phẩm giàu đạm: Thịt nạc, cá, trứng, tôm, đậu phụ… giúp xây dựng và duy trì cơ bắp, mô và hệ miễn dịch.
• Chất béo lành mạnh: Dầu thực vật (dầu oliu, dầu mè, dầu đậu nành), mỡ cá, quả bơ… hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) và phát triển não bộ.
• Rau xanh và trái cây: Cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp tăng cường đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và phòng ngừa táo bón.

Ngoài ra, cần ưu tiên thực phẩm giàu sắt, kẽm, canxi và vitamin D để đáp ứng nhu cầu vi chất của trẻ trong giai đoạn tăng trưởng mạnh.

Ưu tiên thực phẩm tươi, hương vị nguyên bản

Mẹ nên ưu tiên lựa chọn thực phẩm tươi, nguyên bản, tự chế biến. Khi nấu món ăn cho bé, mẹ nên cho ít hoặc không nêm nếm gia vị. Cách này sẽ giúp bé cảm nhận hương vị tự nhiên của thực phẩm và hình thành khẩu vị lành mạnh từ sớm. Đồng thời, cha mẹ cũng cần hạn chế tối đa các loại đồ chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn vặt công nghiệp. Chúng không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn làm bé mất cảm giác đói thực sự.

Tôn trọng khẩu vị và cảm giác no của bé

Khẩu phần ăn cho trẻ 20 tháng cần được thiết kế khoa học, dựa trên nguyên tắc tôn trọng khẩu vị và cảm giác no của bé. Cha mẹ và người chăm sóc cần tránh ép ăn hoặc tạo áp lực trong bữa ăn. Điều này dễ gây phản ứng ngược, dẫn đến biếng ăn tâm lý.

Đa dạng hóa thực phẩm và cách chế biến

Trong chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ 20 tháng tuổi, cha mẹ nên luân phiên sử dụng đa dạng thực phẩm và thường xuyên thay đổi món ăn hằng ngày. Việc này không chỉ giúp trẻ tránh cảm giác nhàm chán khi ăn mà còn góp phần kích thích vị giác, nâng cao hứng thú trong mỗi bữa ăn. Đồng thời, việc tiếp xúc sớm với nhiều loại thực phẩm và hương vị khác nhau cũng hỗ trợ hình thành khẩu vị phong phú và xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, bền vững cho trẻ về lâu dài.

Gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho bé 20 tháng trong 1 tuần

Trẻ 20 tháng nên ăn 3 bữa chính và khoảng 2 - 3 bữa phụ mỗi ngày, kết hợp với sữa theo nhu cầu. Dưới đây là thực đơn mẫu theo ngày, mẹ có thể tham khảo để dễ dàng thay đổi món cho bé:

Thực đơn cho bé 20 tháng trong bữa sáng (7 giờ - 8 giờ)

Bữa sáng là nguồn năng lượng đầu tiên trong ngày, nên được thiết kế nhẹ nhàng, dễ tiêu nhưng đủ no. Một số món ăn phù hợp với bữa sáng của trẻ 20 tháng như:

• Cháo thịt bò bí đỏ;
• Cháo chim bồ câu hạt sen;
• Cháo gà ác hầm hạt sen.
• Cháo lươn bí đỏ;
• Cháo cá hồi;
• Cháo thịt bằm rau củ;
• Bún cá nấu rau cải;
• Bánh mì mềm kẹp trứng luộc hoặc bơ nghiền;
• Bún gạo mềm + thịt nạc băm luộc, ít nước dùng;
• Xôi đậu xanh hấp mềm ăn kèm thịt kho tàu;
• Bún mọc nấm;
• Bánh cuốn trứng thịt;
• Miến gà xé nhỏ.

Bữa phụ sáng (9 giờ 30 - 10 giờ 30)

Bữa phụ sáng cần thiết cho bé 20 tháng, giúp bé duy trì năng lượng đến bữa trưa. Trong bữa này mẹ nên chọn những món ăn nhẹ như: Sữa chua nguyên chất không đường, sữa chua dầm trái cây, trái cây mềm, các loại bánh phù hợp với độ tuổi…

Bữa trưa (11 giờ 30 - 12 giờ 30)

Bữa trưa trong thực đơn cho bé 20 tháng cần đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng:

• Thứ 2: Cơm nát + cá sốt cà chua + canh rau dền tôm + lê tráng miệng;
• Thứ 3: Cơm nát + thịt gà kho gừng + canh mồng tơi nấu cua + thanh long;
• Thứ 4: Cơm nát + chả trứng hấp thịt + canh bí xanh nấu tôm + táo hấp mềm;
• Thứ 5: Cơm nát + đậu sốt cà chua + thịt kho tàu + bắp cải luộc + chuối;
• Thứ 6: Cơm nát + thịt bò hấp hoặc xào mềm với rau củ + bí đỏ xào + canh chua cá + cam;
• Thứ 7: Cơm nát + cá hấp + khoai tây nghiền hoặc luộc mềm+ canh ngao mồng tơi + xoài.
• Chủ nhật: Cơm nát + cá hồi áp chảo + canh cải ngọt thịt bằm + nho tươi bỏ vỏ hạt.

Lưu ý: Mẹ có thể linh hoạt thay đổi món phù hợp với tình trạng sức khỏe, khẩu vị và dị ứng thực phẩm của bé.

Bữa phụ chiều (15 giờ - 16 giờ)

Chiều là thời điểm bé dễ đói và cần một món nhẹ để nạp năng lượng. Thích hợp nhất là trái cây chín, bơ dầm sữa, bánh gạo, súp gà ngô nấm, sinh tố trái cây, sữa chua nguyên chất không đường…

Bữa tối cho trẻ 20 tháng (18 giờ - 19 giờ)

Bữa tối trẻ nên ăn nhẹ, dễ tiêu hóa, tránh ăn món nhiều gia vị, đồ chiên rán hoặc món khó tiêu dễ làm bé khó ngủ:

• Thứ 2: Cháo cá lóc đậu xanh + rau cải hấp;
• Thứ 3: Cháo gà + cà rốt + hạt sen;
• Thứ 4: Bún thịt nạc băm + cải xanh luộc mềm;
• Thứ 5: Miến gà mọc + đu đủ chín tráng miệng;
• Thứ 6: Cơm mềm + cá kho nhạt + canh rau ngót thịt nạc;
• Thứ 7: Cơm nát + trứng đúc thịt hấp + canh bí đỏ;
• Chủ nhật: Cơm nát + canh mướp nấu tôm + thịt gà hấp.

Bữa phụ trước khi ngủ (21 giờ - 22 giờ)

Nếu bé vẫn có nhu cầu ăn bữa phụ trước khi đi ngủ, mẹ có thể cho bé uống khoảng 150 - 180 ml sữa, ưu tiên sữa mẹ hoặc sữa nguyên kem đã tiệt trùng phù hợp với độ tuổi. Cần đảm bảo tổng lượng sữa trong ngày không vượt quá 400 – 500 ml, bao gồm cả sữa uống và chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai. Nên ưu tiên sữa bò nguyên kem tiệt trùng phù hợp với độ tuổi, không nên dùng sữa công thức dành cho trẻ trên 1 tuổi do thường chứa đường và không đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng.

Để tránh đầy bụng, nên cho bé uống sữa trước giờ ngủ ít nhất 30 phút. Đồng thời, hạn chế sử dụng sữa có đường hoặc hương liệu.

Lưu ý khi áp dụng thực đơn cho bé 20 tháng tuổi

Khi áp dụng thực đơn cho bé 20 tháng, mẹ không nên rập khuôn mà cần điều chỉnh linh hoạt dựa trên sở thích và tình trạng sức khỏe của bé. Ví dụ những ngày trẻ ốm mệt, mới tiêm phòng, mẹ có thể tăng cường các món mềm, dễ tiêu mà vẫn đủ chất như các loại cháo. Nếu trẻ có dấu hiệu đi ngoài nhiều, mẹ nên tạm thời hạn chế thực phẩm giàu chất xơ. Nếu trẻ bị táo bón, mẹ nên hạn chế các món chiên, xào, tăng cường món canh, rau, trái cây.

Mỗi bé có sở thích và khả năng tiêu hóa khác nhau nên mẹ cần theo dõi phản ứng của bé sau từng món ăn. Việc này giúp em xác định bé thích gì, không hợp món nào hoặc có dấu hiệu dị ứng thực phẩm hay khó tiêu không. Đây là điều cần thiết để có thể “cá nhân hóa” thực đơn cho mỗi trẻ, đảm bảo bé ăn ngon miệng mà vẫn an toàn.

Một chế độ ăn cân đối, đa dạng và phù hợp sẽ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của bé trong những năm đầu đời. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nguyên tắc xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho bé 20 tháng. Tin rằng với những gợi ý trên đây, mẹ cũng sẽ tiết kiệm được đáng kể thời gian suy nghĩ món ăn cho bé mỗi ngày.