Những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống có thể cắt giảm lượng vi nhựa trong cơ thể bạn

Trong một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Brain Medicine, các nhà khoa học đã xác định rằng các thói quen liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp giảm thiểu mức độ tiếp xúc của con người với vi nhựa và nano nhựa. Những hạt vi nhựa này, mặc dù rất nhỏ và nó đã trở thành mối lo ngại lớn đối với sức khỏe con người. Vì vậy, với những điều chỉnh nhỏ trong chế độ ăn uống cũng có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe.

Các tác hại của vi nhựa đến sức khỏe con người

Vi nhựa đang trở thành mối đe dọa lớn đối với môi trường và sức khỏe con người, với ước tính 10-40 triệu tấn được thải ra mỗi năm. Chúng có thể di chuyển qua gió, nước và xâm nhập vào thực phẩm, nước uống, không khí, từ đó đi vào cơ thể con người qua nhiều con đường khác nhau. Các nghiên cứu cho thấy vi nhựa có thể gây viêm nhiễm, stress oxy hóa, rối loạn miễn dịch, suy giảm tế bào, ung thư và nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.

Vi nhựa có khả năng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như tim, não, gan, phổi, thận, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa. Đặc biệt, các nghiên cứu chỉ ra rằng vi nhựa có thể tích tụ trong não, làm suy giảm trí nhớ và gây viêm thần kinh. Một nghiên cứu đăng trên Nature Medicine cho thấy bệnh nhân mất trí nhớ có lượng vi nhựa trong não cao gấp 3-5 lần so với người khỏe mạnh. Hơn nữa, vi nhựa có thể tích tụ trong não với mức độ cao hơn từ 7-30 lần so với các cơ quan khác như gan và thận.

Các hạt vi nhựa được phát hiện trong não chủ yếu có nguồn gốc từ polyethylene, với kích thước nhỏ hơn 200 nanomet. Mức độ vi nhựa trong não đã tăng 50% vào năm 2024 so với năm 2016, cho thấy mức độ ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng trong 50 năm qua. Tuy nhiên, vẫn cần thêm nghiên cứu để xác định liệu vi nhựa có làm suy yếu hàng rào máu não hay không, từ đó khiến não dễ bị tổn thương hơn và làm trầm trọng thêm các bệnh thoái hóa thần kinh.

Những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống có thể cắt giảm lượng vi nhựa trong cơ thể bạn

Dưới đây là các nguồn tiếp xúc với vi nhựa và sự thay đổi trong chế độ ăn uống để có thể cắt giảm lượng vi nhựa:

Thực phẩm và đồ uống

Tiêu thụ thực phẩm đóng hộp thường xuyên có thể làm tăng đáng kể nồng độ bisphenol A (BPA) trong nước tiểu, từ đó tăng nguy cơ các vấn đề sức khỏe liên quan đến việc tiếp xúc với nhựa. Mặc dù ô nhiễm vi nhựa đang gia tăng trong môi trường, nhưng vẫn có nhiều biện pháp có thể giúp giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm vi nhựa. Ví dụ, việc thay thế nước đóng chai bằng nước lọc bằng máy có thể làm giảm đáng kể mức độ tiếp xúc với vi nhựa, từ 90.000 hạt mỗi năm xuống chỉ còn 4.000 hạt. Ngoài ra, hải sản, rượu và các loại thực phẩm chế biến sẵn cũng là những nguồn phổ biến chứa vi nhựa. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng gà viên có mức độ vi nhựa cao gấp 30 lần so với ức gà, vì vậy việc hạn chế tiêu thụ những sản phẩm này sẽ giúp giảm mức độ tiếp xúc với vi nhựa.

Việc tránh sử dụng túi trà hay hộp đựng thực phẩm bằng nhựa cũng có thể góp phần ngăn ngừa phơi nhiễm vi nhựa. Các sản phẩm thực phẩm đóng hộp cũng có thể chứa vi nhựa, trong một nghiên cứu, khi mức BPA trong nước tiểu tăng hơn 1.000% sau năm ngày tiêu thụ thực phẩm đóng hộp hàng ngày. Một chiến lược khác để giảm thiểu lượng vi nhựa trong cơ thể là tránh hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa. Đặc biệt khi hâm nóng trong lò vi sóng, có thể giải phóng tới 2,11 tỷ hạt vi nhựa mỗi cm vuông chỉ trong ba phút. Do đó, thay vì sử dụng nhựa, việc chuyển sang hộp thủy tinh hoặc thép không gỉ có thể giúp giảm thiểu lượng vi nhựa hấp thụ.

Yếu tố môi trường

Các nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng mỗi năm, một người đàn ông trưởng thành có thể hít phải hơn 62.000 hạt vi nhựa, điều đó chứng minh rằng, hít thở là một con đường chủ yếu mà vi nhựa xâm nhập vào cơ thể. Do đó, việc sử dụng bộ lọc không khí hiệu suất cao (HEPA), có khả năng loại bỏ tới 99,97% các hạt nhỏ đến 0,3 μm trong không khí, có thể giúp bảo vệ con người khỏi việc hít phải vi nhựa. Tuy nhiên, cần tiến hành nghiên cứu thêm để xác định rõ hơn về những lợi ích sức khỏe mà bộ lọc HEPA mang lại trong việc ngăn ngừa phơi nhiễm vi nhựa ở con người.

Vi nhựa có thể bị loại bỏ khỏi cơ thể không?

Các nghiên cứu hiện tại cho thấy cơ thể con người có một số cơ chế nhất định để đào thải vi nhựa ra ngoài. Một ví dụ điển hình là nghiên cứu phát hiện ra rằng 16 trong số 20 người tham gia có thể phát hiện được mức BPA trong mồ hôi của họ, điều này chỉ ra rằng việc đổ mồ hôi có thể đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ BPA và các hợp chất nhựa khác khỏi cơ thể.

Mặc dù chúng ta tiếp xúc liên tục với môi trường ô nhiễm vi nhựa, cơ thể vẫn có cơ chế tự nhiên để loại bỏ những hạt vi nhựa này qua mồ hôi, nước tiểu và phân. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu việc đổ mồ hôi có thực sự giúp giảm mức độ vi nhựa trong cơ thể hay không. Cần thực hiện thêm các nghiên cứu để khám phá những phương pháp tiếp cận khác có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc loại bỏ vi nhựa ra khỏi cơ thể.

Tóm lại, những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống có thể cắt giảm lượng vi nhựa trong cơ thể bạn. Bằng cách lựa chọn thực phẩm tươi, hạn chế sử dụng đồ nhựa và thay đổi thói quen tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, chúng ta có thể giảm bớt nguy cơ tiếp xúc với vi nhựa và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Dù ô nhiễm vi nhựa vẫn là một thách thức lớn, nhưng với những thay đổi nhỏ trong thói quen ăn uống hàng ngày, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của chúng đối với cơ thể.