Những thông tin cơ bản về phương pháp ghép gan từ người cho sống

Vậy ghép gan từ người cho sống là như thế nào? Chỉ định và chống chỉ định của phương pháp này ra sao? Quy trình thực hiện ghép gan từ người sống như thế nào hay người bệnh sau khi ghép gan sẽ sống được bao lâu? Theo dõi ngay bài viết hôm nay của Nhà thuốc Long Châu để hiểu hơn bạn nhé.

Ghép gan từ người cho sống là như thế nào?

Ghép gan từ người cho sống là một phương pháp y học hiện đại, trong đó một phần gan khỏe mạnh từ người sống hiến tặng được cấy ghép vào người bệnh (người nhận).

Đây là một giải pháp cứu sống những bệnh nhân bị bệnh gan giai đoạn cuối hoặc các tình trạng gan nghiêm trọng không thể điều trị bằng các phương pháp khác, đặc biệt khi nguồn gan từ người hiến đã qua đời hoặc người hiến sau chết não không đủ đáp ứng nhu cầu.

Điều kiện để ghép gan từ người cho sống

Để đảm bảo an toàn cho cả người hiến và người nhận, người cho sống và người nhận gan cần đáp ứng một số điều kiện sau đây:

Về phía người cho sống

Người cho sống cần đáp ứng một số điều kiện:

• Sức khỏe tốt, không mắc các bệnh lý mãn tính nghiêm trọng (như tiểu đường, tăng huyết áp không kiểm soát, bệnh tim, bệnh gan), không nhiễm các bệnh truyền nhiễm (như viêm gan B, viêm gan C, HIV), không có tiền sử nghiện rượu hoặc sử dụng ma túy.
• Tuổi và cân nặng phù hợp, thường trong độ tuổi từ 18 đến 55 tuổi có chỉ số khối cơ thể (BMI) nằm trong giới hạn bình thường, không thừa cân hoặc béo phì nặng.
• Gan khỏe mạnh: Kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh (như CT scan, MRI) cho thấy gan hoạt động tốt và cấu trúc bình thường. Thể tích phần gan còn lại sau khi cắt đủ để duy trì chức năng gan của người hiến.
• Tương thích về nhóm máu: Nhóm máu của người hiến và người nhận cần có sự tương thích.

Cùng với đó, người cho sống cũng cần đảm bảo yêu cầu về pháp lý và đạo đức, cụ thể:

• Người cho sống phải đưa ra quyết định tự nguyện, không bị ép buộc hoặc chịu áp lực tài chính.
• Có mối quan hệ rõ ràng với người nhận, thường là người thân trong gia đình (cha mẹ, anh chị em, con cái, họ hàng gần). Trong một số trường hợp, người cho sống có thể là người quen hoặc bạn bè thân thiết, nhưng phải có xác nhận về động cơ hiến tặng.
• Hiểu biết đầy đủ: Người hiến phải được tư vấn đầy đủ về quy trình, rủi ro và các biến chứng có thể xảy ra.

Về phía người nhận gan

Người nhận gan cần đáp ứng các điều kiện sau đây để đảm bảo kết quả tốt nhất sau phẫu thuật:

• Bệnh nhân mắc các bệnh lý nghiêm trọng về gan (suy gan mạn tính hoặc suy gan cấp tính), ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) trong phạm vi điều trị được, hoặc các rối loạn chuyển hóa gây tổn thương gan. Bệnh nhân không còn khả năng điều trị hiệu quả bằng các phương pháp khác.
• Không mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác như suy tim giai đoạn cuối, COPD, tăng áp động mạch phổi nặng.
• Không mắc các ung thư khác ngoài ung thư gan, để tránh nguy cơ tái phát hoặc lan rộng.
• Không sử dụng chất kích thích: Bệnh nhân phải ngừng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích trước thời gian phẫu thuật, thường ít nhất từ 6 tháng trở lên.
• Sau ghép gan, bệnh nhân phải sẵn sàng uống thuốc ức chế miễn dịch suốt đời để ngăn cơ thể đào thải gan ghép, cần tuân thủ lịch tái khám định kỳ và các chỉ định y khoa khác.

Quy trình ghép gan từ người cho sống

Quy trình ghép gan từ người cho sống yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa đội ngũ y tế, người nhận và người hiến để đảm bảo an toàn và thành công cho ca ghép gan. Vậy quy trình ghép gan từ người cho sống diễn ra như thế nào?

Về cơ bản, quy trình ghép gan từ người cho sống sẽ diễn ra như sau:

Chuẩn bị trước phẫu thuật

• Đối với người nhận gan: Người nhận gan cần thăm khám sức khỏe để đánh giá sức khỏe tổng quát, mức độ suy gan và các bệnh lý đi kèm đồng thời làm các xét nghiệm máu, chức năng gan và các hệ cơ quan khác để đảm bảo người nhận đủ điều kiện để tiến hành ghép gan.
• Đối với người hiến gan: Người cho sống cũng cần kiểm tra sức khỏe tổng thể, làm các xét nghiệm như xét nghiệm nhóm máu, xét nghiệm loại trừ các bệnh truyền nhiễm, chụp CT scan, MRI để đảm bảo rằng người cho gan đủ điều kiện để hiến gan.

Phẫu thuật ghép gan

Sau khi đã hoàn thành các thủ tục cần thiết trước khi ghép gan, phẫu thuật ghép gan sẽ được tiến hành.

Người hiến gan: Phẫu thuật cắt bỏ một phần gan (thường là thùy phải). Quy trình diễn ra trong khoảng 6 - 8 giờ. Phần gan còn lại sẽ tái sinh trong vài tuần sau phẫu thuật.

Người nhận gan: Phẫu thuật ghép gan kéo dài 8 - 12 giờ. Loại bỏ gan cũ và thay thế bằng phần gan được hiến. Kết nối mạch máu và đường mật để đảm bảo gan mới hoạt động bình thường.

Theo dõi sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật ghép gan, cả người hiến gan và người nhận gan đều cần nằm lại theo dõi.

Về phía người hiến gan: Thời gian nằm viện khoảng 7 - 10 ngày nhằm theo dõi biến chứng (nhiễm trùng, rò rỉ mật hoặc suy gan) nếu có để có hướng xử trí kịp thời. Sau xuất viện, người hiến gan cần tái khám định kỳ để đảm bảo gan phục hồi hoàn toàn.

Về phía người nhận gan: Thời gian nằm viện trung bình 30 ngày để theo dõi chức năng gan mới thông qua xét nghiệm định kỳ. Theo dõi các biến chứng như nhiễm trùng, thải ghép hoặc tắc nghẽn đường mật. Sau khi xuất viện, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh đồng thời tuân thủ phác đồ thuốc và tái khám định kỳ để đảm bảo lá gan hoạt động tốt.

Một số biến chứng có thể xuất hiện sau phẫu thuật ghép gan

Sau phẫu thuật ghép gan, cả người nhận gan và người hiến gan đều có nguy cơ gặp phải một số biến chứng, cụ thể:

Biến chứng ở người nhận gan

Một số biến chứng có thể xảy ra sau ghép gan mà người nhận gan có thể gặp phải bao gồm:

• Thải ghép gan: Nguyên nhân là do hệ miễn dịch nhận diện gan mới là "vật lạ" và tấn công. Lúc này, người bệnh sẽ có các triệu chứng như sốt, vàng da, men gan tăng cao…
• Nhiễm trùng: Do hệ miễn dịch bị ức chế bởi thuốc chống thải ghép. Người bệnh sẽ có các dấu hiệu như sốt, ớn lạnh vùng các triệu chứng liên quan đến nhiễm khuẩn tại chỗ hoặc toàn thân.
• Tắc nghẽn đường mật: Đường mật mới kết nối có thể bị tắc nghẽn hoặc rò rỉ với các biểu hiện đau bụng, vàng da, men gan.
• Biến chứng mạch máu: Hẹp hoặc tắc mạch máu đến gan với các biểu hiện suy gan, đau bụng dữ dội, giảm lưu lượng máu khi siêu âm Doppler.

Biến chứng ở người hiến gan

Biến chứng người hiến gan có thể gặp phải bao gồm:

• Rò rỉ mật: Ống mật bị tổn thương trong quá trình cắt gan dẫn đến tình trạng rò rỉ mật với các biểu hiện đau bụng, buồn nôn…
• Nhiễm trùng vết mổ: Vi khuẩn xâm nhập vào vết mổ dẫn đến nhiễm trùng vết mổ với các biểu hiện sưng, đỏ đau tại vùng mổ, sốt hoặc có dịch mủ tiết ra ở vết thương.
• Giảm chức năng gan còn lại: Thể tích gan còn lại không đủ để duy trì chức năng gây suy giảm chức năng gan còn lại.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản xoay quanh phương pháp ghép gan từ người cho sống mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để gửi đến quý độc giả. Mong rằng, những chia sẻ trong bài viết hôm nay của Nhà thuốc Long Châu có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương pháp này.