Những thông tin quan trọng cần biết về rối loạn nội tiết do tổn thương não

Cơ thể con người được trang bị một hệ thống nội tiết phức tạp, điều tiết sự chuyển hóa và hoạt động sinh lý thông qua việc tiết ra các hormone và tương tác với hệ thống thần kinh. Trong trạng thái bình thường, các hormone đảm bảo sự ổn định trong quá trình trao đổi chất và chức năng sinh lý của cơ thể. Tuy nhiên, khi sự cân bằng này bị phá vỡ sẽ gây ra rối loạn nội tiết. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về rối loạn nội tiết do tổn thương não trong bài viết dưới đây.

Chấn thương sọ não là thế nào?

Trước khi đi vào tìm hiểu rối loạn nội tiết do tổn thương não, chúng ta cùng xem chấn thương sọ não là thế nào? Chấn thương sọ não được biết đến với tên gọi tiếng Anh là Traumatic Brain Injury (TBI), là một sự tổn thương nghiêm trọng của não xảy ra đột ngột. Điều này thường xảy ra khi đầu bị va chạm mạnh vào một vật thể, bị đánh vào đầu hoặc khi một vật thể xâm nhập qua hộp sọ và gây tổn thương cho các cấu trúc não bên trong.

Có nhiều nguyên nhân gây chấn thương sọ não, mỗi nguyên nhân mang theo những yếu tố đặc biệt. Các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm tai nạn xe, ngã mạnh, bạo lực, chiến tranh, chấn thương trong thể thao.

Chấn thương sọ não mang lại hậu quả nặng nề cho sức khỏe tâm thần và thể chất của người bị tổn thương. Điều trị và quản lý chấn thương sọ não đòi hỏi sự chăm sóc đa phương tiện từ đội ngũ chuyên gia y tế để giảm thiểu các tác động tiêu cực và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Tìm hiểu về hệ thống nội tiết trong cơ thể

Hệ thống nội tiết bao gồm các cơ quan sản xuất và giải phóng hormone, những hợp chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hiệu suất hoạt động của cơ thể, kiểm soát quá trình tăng trưởng, phát triển tình dục, quản lý sự sử dụng và tích trữ năng lượng (trao đổi chất) và đối phó với các tình trạng bệnh tật.

Cơ thể con người duy trì sự cân bằng này thông qua hai hệ thống chủ yếu: Hệ thần kinh với cơ chế thần kinh và hệ nội tiết với cơ chế thể dịch. Hệ nội tiết bao gồm các tuyến nội tiết nhỏ, phân bố rải rác không liên quan về mặt vị trí giải phẫu nhưng lại có mối liên kết chặt chẽ về mặt chức năng. Ngoài ra, hầu hết các cơ quan và tế bào trong cơ thể đều có vai trò trong chức năng nội tiết.

Các tuyến nội tiết là những cụm không có ống dẫn, chia thành hai phần chính là phần chế tiết và mạch mao mạch. Phần chế tiết là nơi tế bào tổng hợp và phóng thích hormone. Phần mạch mao mạch là một hệ thống mạch máu phong phú bao quanh các tế bào chế tiết nhằm tiếp nhận hormone và truyền chúng vào hệ thống tuần hoàn.

Các tuyến nội tiết quan trọng trong cơ thể bao gồm vùng hạ đồi, tuyến giáp, tuyến yên, tuyến cận giáp, tuyến thượng thận, tuyến tụy và tuyến sinh dục. Hệ thống thông tin phản hồi của chúng giúp duy trì sự cân bằng hormone trong máu. Nếu có sự mất cân bằng, hệ thống này sẽ kích thích các tuyến nội tiết để đối phó với tình trạng này. Tuy nhiên, mất cân bằng nội tiết có thể xảy ra nếu hệ thống thông tin phản hồi gặp sự cố.

Chấn thương não gây ảnh hưởng gì tới hệ thống nội tiết?

Hai thành phần quan trọng của hệ thống nội tiết nằm ở vùng dưới đồi và quanh não thất ba trong não bộ là tuyến yên và tuyến dưới đồi. Chúng có vai trò như những nhạc trưởng trong dàn nhạc, đóng vai trò thông báo cho các tuyến nội tiết khác trên toàn cơ thể để sản xuất hormone và bảo vệ toàn diện sức khỏe.

Tuy nhiên, chấn thương sọ não có thể gây tổn thương cho hai tuyến nội tiết này, tạo ra vấn đề liên quan đến hormone. Người bị chấn thương sọ não có thể phải đối mặt với vấn đề hormone ngay từ thời điểm ngay sau chấn thương, tình trạng rối loạn nội tiết do tổn thương não này có thể kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm sau sự kiện.

Vấn đề thường gặp về hormone sau chấn thương sọ não

Một người bị rối loạn nội tiết do tổn thương não sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề, tùy thuộc vào mức độ và tính chất của chấn thương. Các vấn đề thường xuất hiện ngay sau chấn thương sọ não bao gồm:

Suy tuyến thượng thận

Tuyến thượng thận nằm ngay phía trên 2 thận, chế tạo hormone catecholamin (trong phần tủy) và corticosteroid (trong phần vỏ). Sự suy giảm sản xuất cortisol có thể dẫn đến rối loạn chuyển hóa, sụt cân, mệt mỏi, huyết áp thấp, mất nước, nôn mửa. Suy tuyến thượng thận là tình trạng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị.

Đái tháo nhạt

Bệnh nhân bị rối loạn nội tiết do tổn thương não dễ gặp vấn đề đái tháo nhạt. Đái tháo nhạt thường xuất hiện với các dấu hiệu như tiểu tiện thường xuyên, nước tiểu loãng và nhạt. Mức độ nước tiểu có thể từ 2,5 lít mỗi ngày đến 15 lít mỗi ngày kèm theo cảm giác khát nước, hay đi tiểu vào ban đêm. Nếu không được điều trị, đái tháo nhạt có thể gây tăng natri trong máu, gây co giật và lú lẫn.

Hạ natri máu

Vấn đề tiếp theo mà rối loạn nội tiết do tổn thương não gây ra đó là hạ natri trong máu. Sự đảo lộn trong cân bằng muối và nước có thể dẫn đến đau đầu, nôn mửa, mệt mỏi, lú lẫn và co giật. Các vấn đề sau này có thể bao gồm suy giáp, thiếu hormone tăng trưởng, suy tuyến sinh dục và tăng prolactin.

Chẩn đoán và điều trị rối loạn nội tiết do tổn thương não

Để chẩn đoán rối loạn nội tiết do tổn thương não thì bác sĩ sẽ tiến hành thu thập thông tin về tiền sử bệnh tật và thực hiện các kiểm tra thể chất. Việc xét nghiệm máu sẽ được thực hiện để đánh giá mức độ hormone còn thực hiện chụp MRI sẽ giúp kiểm tra tình trạng của tuyến yên cũng như phát hiện khối u cùng các vấn đề khác liên quan.

Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn cho người bệnh sử dụng hormone bổ sung để thay thế những hormone còn thiếu, còn được gọi là liệu pháp hormone. Đối với các vấn đề khác, phương pháp điều trị sẽ được đề xuất tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, chẳng hạn như điều trị hạ natri máu bao gồm truyền tĩnh mạch dung dịch muối, cắt giảm lượng chất lỏng và sử dụng các loại thuốc khác theo yêu cầu của từng bệnh nhân.

Như vậy, rối loạn nội tiết do tổn thương não là một tình trạng sức khỏe nguy hiểm, cần được quan tâm trong lĩnh vực y học. Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ kiến thức quý báu về thông tin bệnh, cách đối phó và điều trị hiệu quả. Hy vọng thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu thêm về bệnh, biết cách cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe cho mình.

Xem thêm: Tìm hiểu trạng thái thực vật, nguyên nhân và cách điều trị