Nội soi tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là gì? Được thực hiện ra sao?

Nội soi tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là phương pháp điều trị sỏi tiết niệu hiệu quả và an toàn, được ứng dụng rộng rãi trong y học hiện nay. Vậy phương pháp ESWL này phù hợp với bệnh nhân nào và được thực hiện ra sao, hãy theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm những thông tin hữu ích nhé.

Nội soi tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là gì?

Nội soi tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là một kỹ thuật y tế hiện đại được sử dụng phổ biến trong điều trị sỏi tiết niệu. Phương pháp này sử dụng sóng xung kích năng lượng cao để phá vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ li ti, sau đó được đào thải ra ngoài theo đường nước tiểu. ESWL mang lại nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Không xâm lấn: Không cần thực hiện phẫu thuật cắt rạch, hạn chế tối đa tổn thương cho cơ thể.
• Phục hồi nhanh chóng: Sau khi điều trị, bệnh nhân có thể hồi phục sức khỏe và sinh hoạt bình thường trong thời gian ngắn.
• Hiệu quả cao: ESWL có thể điều trị hiệu quả các viên sỏi có kích thước nhỏ và vừa (dưới 2cm).
• Ít đau đớn: Quá trình tán sỏi thường được thực hiện dưới dạng gây tê tại chỗ, ít gây đau đớn cho bệnh nhân.
• An toàn: ESWL là phương pháp an toàn, ít xảy ra biến chứng.

Tuy nhiên, ESWL cũng có một số hạn chế nhất định như:

• Không phải ai cũng phù hợp: ESWL không áp dụng được cho tất cả các trường hợp sỏi tiết niệu, ví dụ như sỏi có kích thước lớn, sỏi nằm ở vị trí phức tạp hoặc bệnh nhân có một số bệnh lý nền nhất định.
• Hiệu quả có thể không cao: Tỷ lệ tán sỏi thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, vị trí, độ cứng của sỏi, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân,...
• Có thể gây ra một số tác dụng phụ: Sau khi tán sỏi, bệnh nhân có thể gặp một số tác dụng phụ như đau nhẹ, buồn nôn, chóng mặt,... Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường nhẹ và tự khỏi trong thời gian ngắn.

Nhìn chung, ESWL là một phương pháp điều trị sỏi tiết niệu hiệu quả, an toàn và ít xâm lấn. Tuy nhiên, bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng để xác định xem ESWL có phù hợp với mình hay không.

Trường hợp nào cần được chỉ định thực hiện ESWL?

Việc lựa chọn phương pháp điều trị sỏi tiết niệu, đặc biệt là tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL), cần dựa trên sự đánh giá tổng hợp nhiều yếu tố quan trọng:

• Kết quả xét nghiệm:
  • Xét nghiệm máu, nước tiểu: Đánh giá chức năng gan, thận, tình trạng điện giải, hệ thống đông máu, giúp phát hiện các bệnh lý nền có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị.
  • Xét nghiệm sinh học phân tử: Xác định chủng vi khuẩn gây nhiễm trùng tiết niệu (nếu có).
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, chụp X-quang, chụp CT scan, để xác định kích thước, vị trí chính xác của sỏi, đánh giá mức độ tắc nghẽn đường tiết niệu, phát hiện bất thường về giải phẫu (nếu có) như dị dạng đường tiết niệu, sỏi kẹt niệu quản,...
• Chỉ số cơ thể: Chỉ số khối lượng cơ thể (BMI): Đánh giá mức độ béo phì, giúp bác sĩ điều chỉnh năng lượng sóng cho phù hợp trong quá trình tán sỏi.
• Chức năng thận: Đánh giá khả năng lọc thải của thận, đảm bảo chức năng thận đủ tốt để thực hiện ESWL.
• Tình trạng nhiễm trùng tiết niệu: Xét nghiệm nước tiểu, nuôi cấy vi sinh: Phát hiện và điều trị nhiễm trùng tiết niệu trước khi tán sỏi, tránh nguy cơ biến chứng do nhiễm trùng.

Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là phương pháp điều trị sỏi tiết niệu hiệu quả, ít xâm lấn. Tuy nhiên, việc lạm dụng ESWL có thể dẫn đến những biến chứng. Do đó, cần tuân thủ các chỉ định cụ thể để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân. Các chỉ định cụ thể của phương pháp này đó là:

• Sỏi thận có kích thước nhỏ hơn 15mm.
• Sỏi niệu quản có kích thước từ 6 - 25mm.
• Sỏi niệu quản có kích thước nhỏ hơn 5mm đáp ứng các điều kiện sau: Điều trị nội khoa 1 tuần không cải thiện; sỏi không di chuyển xuống vị trí thấp hơn; sỏi nằm trên vị trí hẹp niệu quản hoặc sỏi trên polyp; sỏi niệu quản trên vị trí sa lồi niệu quản.

Quy trình thực hiện ESWL

Quy trình thực hiện ESWL bao gồm các bước sau:

Chuẩn bị trước khi thực hiện:

• Bệnh nhân được thăm khám lâm sàng, xét nghiệm máu, nước tiểu, chụp X-quang, siêu âm hoặc CT scan để xác định vị trí, kích thước và độ cứng của sỏi.
• Bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân về quy trình thực hiện, các nguy cơ và biến chứng có thể xảy ra, cũng như hướng dẫn cách chuẩn bị trước khi tán sỏi như nhịn ăn, uống thuốc,...
• Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, cũng như các bệnh lý nền đang mắc phải, dị ứng thuốc,...

Thực hiện tán sỏi:

• Bệnh nhân được đưa vào phòng tán sỏi và nằm trên một bàn điều trị đặc biệt.
• Bác sĩ sẽ xác định vị trí sỏi bằng máy siêu âm hoặc X-quang.
• Sóng xung kích được truyền qua da đến vị trí sỏi, làm vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ.
• Quá trình tán sỏi thường kéo dài từ 30 đến 60 phút, tùy thuộc vào kích thước và độ cứng của sỏi.
• Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi đau hoặc khó chịu trong quá trình tán sỏi. Bác sĩ sẽ sử dụng thuốc giảm đau để giảm thiểu cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.

Sau khi thực hiện:

• Sau khi tán sỏi, bệnh nhân được đưa đến phòng theo dõi để nghỉ ngơi và theo dõi các dấu hiệu sinh tồn.
• Bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ hoặc rát buốt ở vùng bụng dưới hoặc lưng sau khi tán sỏi. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau để giảm thiểu cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.
• Bệnh nhân cần uống nhiều nước để giúp các mảnh sỏi nhỏ được đào thải ra ngoài theo đường niệu đạo.
• Bệnh nhân cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra hiệu quả điều trị và theo dõi tình trạng sức khỏe.

Nội soi tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là phương pháp điều trị sỏi tiết niệu hiệu quả, ít xâm lấn, được nhiều người tin tưởng lựa chọn. ESWL mang lại nhiều ưu điểm như không cần phẫu thuật, thời gian thực hiện nhanh chóng, ít biến chứng, bệnh nhân có thể hồi phục nhanh chóng. Tuy nhiên, ESWL cũng có một số hạn chế và chống chỉ định nhất định. Do đó, bệnh nhân cần được thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa trước khi thực hiện ESWL.